किरकोळ कर्जावर 6% पर्यंत मार्जिन:परंतु कॉर्पोरेट कर्जावर फक्त 2 टक्के

किरकोळ कर्जावर बँका ६% पर्यंत मार्जिन आकारत आहेत, तर कॉर्पोरेट कर्जावरील त्यांचे मार्जिन फक्त २% आहे. यामुळे घर, कार, ग्राहक आणि वैयक्तिक कर्जासारखी किरकोळ कर्जे कॉर्पोरेट कर्जापेक्षा ७८.५% अधिक महाग झाली आहेत. यामुळेच निव्वळ व्याज मार्जिन (एनआयएम) वाढले आणि बँकांना मोठा नफा झाला. खरे तर, रिझर्व्ह बँकेच्या आकडेवारीनुसार, मे २०२२ ते मार्च २०२३ दरम्यान, कॉर्पोरेट्सना वितरीत केलेल्या कर्जासाठी व्याजदरात म्हणजेच मार्जिनल कॉस्ट ऑफ लेंडिंग रेट (एमसीएलआर) मध्ये केवळ १.४% वाढ झाली. त्या तुलनेत, अंतर्गत बेंचमार्क आधारित कर्ज दर २.५% ने वाढले.

२०२२-२३ मध्ये किरकोळ कर्ज वितरणात ५६% वाढ झाली
केअर रेटिंग्जच्या अहवालानुसार, मार्चमध्ये संपलेल्या आर्थिक वर्षात किरकोळ कर्ज वितरण ५६% वाढून १.७६ लाख कोटी रुपये झाले. २०२१-२२ या आर्थिक वर्षात हा आकडा १.१३ लाख कोटी रुपये होता. दरम्यान, बँकांनी एनबीएफसीला दिलेल्या कर्जात ३२% वाढ झाली.

कर्जाचे दर निश्चित करण्यावर आरबीआयच्या नियमांचा प्रभाव
आरबीआयच्या नियमांनुसार, बँका लहान व्यवसाय, एमएसएमई आणि ग्राहकांशी संबंधित कर्जावरील व्याजदर ईबीएलआरच्या आधारावर निश्चित करतात. परंतु कॉर्पोरेट्सना एमसीएलआरनुसार निश्चित दराने कर्ज दिले जाते. यामुळे, वर्षात कॉर्पोरेट्सच्या तुलनेत लहान कर्जदारांसाठी कर्ज ७८.५% महाग झाले
मार्च तिमाहीत प्रमुख बँकांचे निव्वळ व्याज मार्जिन ४०% पर्यंत वाढले

बँक 2022 2023 वाढ
एसबीआय 31,198 40,393 29.5%
बँक ऑफ बडोदा 8,612 11,525 33.8%
आयसीआयसीआय बँक 12,605 17,667 40.2%
एचडीएफसी बँक 23,352 18,873 23.7%
( आकडे कोटी रुपयांत)

बँका किरकोळ कर्जावर लक्ष केंद्रित करतात
८०% पेक्षा जास्त ईबीएलआर बेंचमार्क रेपो दराशी जोडलेले आहे. फ्लोटिंग रेट कर्जाचा सर्वात मोठा वाटा ईबीएलआर खात्याशी जोडलेली कर्जे. डिसेंबर २०२२ पासून त्यांचा हिस्सा ४८.३% पर्यंत वाढला आहे. एमसीएलआर आधारित कर्जाचा हिस्सा ४६% पर्यंत खाली आला. खासगी क्षेत्रातील बँकांची सुमारे ७०.५% कर्जे ईबीएलआर आधारित झाली आहेत. सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांमध्ये हा आकडा ३५.२% आहे. उदाहरणार्थ, एसबीआयची २४% कर्जे ईबीएलआरशी लिंक आहेत, तर ४२% एमसीएलआरशी लिंक आहेत.