डबघाईला आलेल्या गो फर्स्टची उड्डाणे 9 मेपर्यंत रद्द:15 मेपर्यंत तिकीट बुकिंगही बंद, DGCA ने म्हटले- प्रवाशांचे पैसे लगेच परत करा

आर्थिक अडचणीत असलेल्या GoFirst एअरलाइनने गुरुवारी 9 मेपर्यंत सर्व उड्डाणे निलंबित करण्याची घोषणा केली. विमान कंपनीने 15 मेपर्यंत फ्लाइट तिकिटांचे बुकिंगही बंद केले आहे. यापूर्वी सोमवारी GoFirst ने 3, 4 आणि 5 मे साठी उड्डाणे रद्द करण्याची घोषणा केली होती.

नागरी विमान वाहतूक महासंचालनालय म्हणजेच DGCA ने कठोर भूमिका दाखवत उड्डाणे रद्द झाल्यानंतर लगेचच प्रवाशांचे पैसे परत करण्यास सांगितले आहे. GoFirst च्या वेबसाइटनुसार, एअरलाइन 27 देशांतर्गत आणि 8 आंतरराष्ट्रीय स्थानांसाठी दररोज 200 पेक्षा जास्त फ्लाइट चालवत होती.

प्रवाशांना तिकिटाचे पैसे परत करणार

विमान कंपनीने तिकिटांचे पैसे परत करण्याचेही सांगितले आहे. परतावा मूळ पेमेंट मोडद्वारे केला जाईल. म्हणजे, ज्यांनी तिकिटासाठी क्रेडिट कार्डद्वारे पैसे भरले आहेत, त्यांच्या क्रेडिट कार्ड स्टेटमेंटमध्ये परतावा दिसून येईल. दुसरीकडे, ज्यांनी UPI आणि नेट बँकिंगद्वारे पैसे भरले आहेत त्यांना थेट त्यांच्या खात्यात परतावा मिळेल.

NCLT आज ठरावाच्या कार्यवाहीवर करणार सुनावणी

एअरलाइनने राष्ट्रीय कंपनी कायदा न्यायाधिकरण (NCLT) दिल्लीकडे ठराव प्रक्रियेसाठी अर्ज दाखल केला आहे. NCLT त्यावर आज म्हणजेच 4 मे रोजी सुनावणी करणार आहे. एअरलाइन्सचे प्रमुख कौशिक खोना म्हणाले - निधीच्या कमतरतेमुळे, निराकरण प्रक्रियेसाठी जावे लागले.

इंजिनचा पुरवठा न झाल्यामुळे रोखीची अडचण

इंजिन पुरवठ्यातील समस्यांमुळे विमान कंपनी या स्थितीत पोहोचली आहे. विमान इंजिन उत्पादक कंपनी Pratt & Whitney (PW) GoFirst ला इंजिन पुरवणार होते, पण वेळेवर वितरित केले नाहीत.

परिणामी, GoFirst ला त्यांच्या अर्ध्याहून अधिक विमानांचा ताफा ग्राउंड करावा लागला. विमान उड्डाण न केल्यामुळे त्याच्याकडे रोख रकमेची कमतरता होती आणि इंधन भरण्यासाठीही पैसे शिल्लक नव्हते. एअरलाइन्सच्या A20 निओ विमानात ही इंजिने वापरली जातात.

GoFirst सह PWच्या करारामध्ये तीन प्रमुख अटी होत्या:

बिझनेस स्टँडर्डच्या अहवालानुसार, मार्च 2020 पर्यंत, PW ने वेळेवर सुटे इंजिन पुरवले, त्यांची मोफत दुरुस्ती केली आणि नुकसानभरपाई देखील दिली. मात्र, त्यानंतर विमान कंपनीला काहीच मिळाले नाही. Cerium डेटानुसार, एअरलाइनने गेल्या वर्षी मार्चमध्ये एका आठवड्यात 2,084 फ्लाइट्स चालवल्या. विमाने ग्राउंड झाल्यामुळे, या वर्षी मार्चपर्यंत हा आकडा 1,642 वर आला.

विमान कंपनीची अमेरिकन कोर्टात याचिका

गो फर्स्टचा बाजार हिस्सा जानेवारीतील 8.4% वरून मार्चमध्ये 6.9% पर्यंत घसरला, कारण विमाने ग्राउंडेड झाली आहेत, असे भारतीय विमान वाहतूक नियामकाकडून मिळालेल्या डेटावरून दिसून आले. यासंदर्भात विमान कंपनीने अमेरिकेतील डेलावेअर न्यायालयात याचिकाही दाखल केली आहे. लवकरच इंजिनचा पुरवठा न केल्यास विमान कंपनी दिवाळखोर होईल, असा दावा या विमान कंपनीने केला आहे.

एअरलाइन न भरण्याचा मोठा इतिहास

दिवाळखोरीच्या मार्गावर असलेल्या GoFirst या अर्थसंकल्पीय विमान कंपनीबाबत तिचे इंजिन पुरवठादार Pratt & Whitney (PW) यांचे विधान समोर आले आहे. पीडब्ल्यूने म्हटले की, GoFirst ला वेळेवर पेमेंट न करण्याचा मोठा इतिहास आहे. आता हे प्रकरण न्यायालयात पोहोचले आहे, त्यामुळे आम्ही अधिक भाष्य करणार नाही.

सर्व काही आपल्याला माहिती असणे आवश्यक

प्रश्न: विमान वाहतूक क्षेत्रावर काय परिणाम होईल?

उत्तर: गो-फर्स्टचा देशांतर्गत बाजारातील हिस्सा सुमारे 7% आहे. सद्य:स्थितीत दररोज एकूण विमान प्रवाशांची संख्या 4 लाख आहे. अशा स्थितीत 28 ते 30 हजार प्रवाशांचा बोजा अन्य विमान कंपन्यांवर जाणार आहे. त्यांना हाताळणे आव्हानात्मक ठरेल. तथापि, वैमानिकांची मागणी वाढत असताना, कंपनीच्या अचानक दिवाळखोरीमुळे कर्मचार्‍यांची उपलब्धता वाढेल.

प्रश्न : अशा परिस्थितीत केंद्र सरकार काय करणार?
उत्तरः मे 2014 मध्ये भाजप सरकार सत्तेवर आल्यानंतर डिसेंबरमध्ये स्पाइसजेट अडचणीत आली. मात्र, ती कशीतरी वाचू शकली. त्याचप्रमाणे, एप्रिल 2019 मध्ये, जेट एअरवेजची स्थिती झाली. मात्र सरकार थेट मदत टाळत राहिले.

यावेळीही थेट हस्तक्षेपाची शक्यता कमी आहे. सरकारला आता सक्रियपणे परिस्थिती हाताळावी लागेल, असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. Pratt & Whitney ची जबाबदारी सुनिश्चित करण्याव्यतिरिक्त, DGCA ला इतर विमान कंपन्यांमध्ये नवीन क्षमता विकसित करण्यासाठी आपत्कालीन तयारी करावी लागेल.

प्रश्न: GoFirst कोणती पावले उचलत आहे?

उत्तर: कंपनीने सांगितले की, ते धोरणात्मक गुंतवणूकदार शोधत आहेत. अनेक गुंतवणूकदारांशी चर्चा सुरू आहे. एअरलाइनने या उन्हाळ्यात दर आठवड्याला 1,538 उड्डाणे चालवण्याची योजना आखली आहे, जी गेल्या वर्षीच्या तुलनेत 40 ने कमी आहे.

हा हंगाम 26 मार्चपासून सुरू झाला असून 28 ऑक्टोबरपर्यंत चालणार आहे. 31 मार्च रोजीच एअरलाइन्सची भीषण स्थिती समोर आली होती. तेव्हा ते दोन महिन्यांसाठी 10 विमानांचे भाडे भरू शकले नाहीत. याची तक्रार डीजीसीएकडेही पोहोचली होती.

2005 मध्ये मुंबई ते अहमदाबाद हे पहिले विमान उड्डाण

GoFirst ही वाडिया समूहाची बजेट एअरलाइन आहे. कंपनीच्या वेबसाइटनुसार, GoFirst 29 एप्रिल 2004 रोजी लाँच करण्यात आली होती. नोव्हेंबर 2005 मध्ये मुंबई ते अहमदाबाद हे पहिले विमान चालवले. विमान कंपनीच्या ताफ्यात 59 विमानांचा समावेश आहे.

यापैकी 54 विमाने A320 NEO आणि 5 विमाने A320 CEO आहेत. GoFirst 35 गंतव्यस्थानांसाठी उड्डाणे चालवते. यामध्ये 27 देशांतर्गत आणि 8 आंतरराष्ट्रीय स्थळांचा समावेश आहे. एअरलाइनने 2021 मध्ये आपले ब्रँड नाव GoAir वरून GoFirst असे बदलले.