आगेकूच:भारताचा जीडीपी प्रथमच 350 लाख कोटींच्या पुढे, आगामी काही वर्षात भारतीय अर्थव्यवस्था वाढेल वेगाने

गेल्या आर्थिक वर्षात म्हणजे 2022 मध्ये, भारताचे सकल देशांतर्गत उत्पादन (GDP) प्रथमच $ 3.5 लाख कोटी (350 लाख कोटी) पार केले. जागतिक रेटिंग एजन्सी मूडीजने मंगळवारी सांगितले की, भारत पुढील काही वर्षांत सर्वात वेगाने वाढणारी G-20 अर्थव्यवस्था असेल. पण त्यासाठी काही सुधारणा आवश्यक आहेत. जागतिक बँकेच्या मते, 2021 मध्ये भारतीय GDP 3.18 लाख कोटी डॉलर म्हणजेच 263.50 लाख कोटी रुपये होता.

मात्र, नोकरशाहीमुळे विविध परवाने मिळवणे आणि व्यवसाय सुरू करण्याची प्रक्रिया मंदावते, असे मूडीजने एका संशोधन अहवालात म्हटले आहे. त्यामुळे प्रकल्पाचा कालावधी आणि खर्च वाढू शकतो. मूडीज इन्व्हेस्टर्स सर्व्हिसने म्हटले आहे की, "निर्णय घेण्यास विलंब झाल्यामुळे भारतात थेट विदेशी गुंतवणुकीचा (एफडीआय) वेग कमी होईल." विशेषत: जेव्हा भारत आशिया-पॅसिफिकच्या इंडोनेशिया आणि व्हिएतनामसारख्या विकसनशील अर्थव्यवस्थांशी तीव्र स्पर्धा करत आहे.

जलद शहरीकरणामुळे घरे, सिमेंट आणि गाड्यांची मागणी वाढेल
मूडीजच्या मते, भारतात मोठ्या प्रमाणात आणि सुशिक्षित कर्मचारी आहेत. अशा परिस्थितीत लहान कुटुंबे वाढतील. तसेच, झपाट्याने शहरीकरणामुळे घरे, सिमेंट आणि कारची मागणी वाढेल. मूडीजच्या मते, भारतातील पायाभूत सुविधांवर सरकारी खर्च पोलाद आणि सिमेंट क्षेत्रांना मदत करेल, तर निव्वळ-शून्य उत्सर्जन साध्य करण्याचा प्रयत्न अक्षय उर्जेमध्ये गुंतवणूक वाढवेल. 2030 पर्यंत या क्षेत्रांतील भारताची क्षमता चीनपेक्षा कमी असेल असेही मूडीजने म्हटले आहे.

जीडीपी म्हणजे काय?
जीडीपी हा अर्थव्यवस्थेच्या आरोग्याचा मागोवा घेण्यासाठी वापरल्या जाणार्‍या सर्वात सामान्य निर्देशकांपैकी एक आहे. GDP विशिष्ट कालावधीत देशामध्ये उत्पादित केलेल्या सर्व वस्तू आणि सेवांचे मूल्य दर्शवते. यामध्ये देशाच्या हद्दीत राहून उत्पादन करणाऱ्या विदेशी कंपन्यांचाही समावेश आहे. जेव्हा अर्थव्यवस्था निरोगी असते, तेव्हा बेरोजगारीची पातळी सामान्यतः कमी असते.