ठोक महागाई 21 महिन्यांच्या नीचांकावर:नोव्हेंबरमध्ये घाऊक महागाई 5.85%, भाज्या आणि खाद्यपदार्थ झाले स्वस्त

नोव्हेंबरमध्ये ठोक म्हणजे घाऊक महागाई दरात मोठी घसरण झाली होती. बुधवारी जाहीर झालेल्या अहवालानुसार, घाऊक किंमत-आधारित महागाई (WPI) 5.85% पर्यंत खाली आली आहे. हा 21 महिन्यांतील नीचांक आहे. यापूर्वी फेब्रुवारी 2021 मध्ये महागाई दर 4.83% इतका कमी होता. दुसरीकडे मागील महिन्याचा विचार केला तर ऑक्टोबरमध्ये ते 8.39%, सप्टेंबरमध्ये 10.70%, ऑगस्टमध्ये 12.41% आणि जुलैमध्ये 13.93% होते. गेल्यावर्षी नोव्हेंबर 2021 मध्ये WPI 14.87% होता.

अन्नधान्य महागाई 2.17% वर आली
WPI मध्ये घसरण होण्याचे मुख्य कारण म्हणजे अन्नधान्य चलनवाढीचा दर 22 महिन्यांच्या नीचांकी 2.17% वर आला आहे. तर ऑक्टोबर-2022 मध्ये अन्नधान्य चलनवाढ 6.48% वर होती. दुसरीकडे, अन्न निर्देशांक महिन्या-दर-महिना 1.8% पर्यंत खाली आला आहे. मॅन्युफॅक्चरिंग उत्पादनांची चलनवाढही आधी 4.42% टक्क्यांवरून 3.59 टक्क्यांवर आली आहे. इंधन आणि उर्जा महागाई देखील ऑक्टोबरमधील 23.17% वरून नोव्हेंबरमध्ये 17.35% वर आली आहे.

सामान्य माणसावर WPI चा परिणाम
WPI मध्ये दीर्घकाळ होणारी वाढ ही चिंतेची बाब आहे. याचा सर्वाधिक परिणाम उत्पादक क्षेत्रावर होतो. जर घाऊक किंमत जास्त काळ जास्त राहिली तर उत्पादक ती ग्राहकांना देतात. सरकार केवळ कराद्वारेच WPI नियंत्रित करू शकते. उदाहरणार्थ, कच्च्या तेलात मोठी वाढ झाल्यास सरकारने इंधनावरील उत्पादन शुल्कात कपात केली होती. तथापि, सरकार एका मर्यादेत कर कपात करू शकते, कारण त्याला पगार देखील द्यावा लागतो. WPI मध्ये, धातू, रसायन, प्लास्टिक, रबर या कारखान्यांच्या वस्तूंना अधिक वेटेज दिले जाते.

किरकोळ महागाई दर 11 महिन्यांच्या नीचांकी पातळीवर

नोव्हेंबर महिन्यात किरकोळ महागाई (CPI) 5.88% वर आली आहे. ही 11 महिन्यांतील नीचांकी पातळी आहे. डिसेंबर- 2021 मध्ये महागाई 5.59% होती. तेव्हापासून ते सतत 6% च्या वर होते. ऑक्टोबर 2022 मध्ये किरकोळ महागाई 6.77% होती. तर सप्टेंबरमध्ये ते 7.41% होते. एक वर्षापूर्वी म्हणजेच नोव्हेंबर 2021 मध्ये तो 4.91% होता. सीपीआयमध्ये सलग दुसऱ्या महिन्यात घसरण झाली आहे.

महागाई कशी मोजली जाते?
भारतात दोन प्रकारची महागाई आहे. एक म्हणजे किरकोळ, म्हणजेच किरकोळ आणि दुसरी घाऊक महागाई. किरकोळ चलनवाढीचा दर सामान्य ग्राहकांनी उद्धृत केलेल्या किमतींवर आधारित असतो. याला ग्राहक किंमत निर्देशांक (CPI) असेही म्हणतात. तर, घाऊक किंमत निर्देशांक (WPI) एक व्यापारी घाऊक बाजारातील दुसर्‍या व्यापाऱ्याकडून आकारलेल्या किमतींचा संदर्भ देतो. या किमती मोठ्या प्रमाणात केलेल्या सौद्यांशी जोडलेल्या आहेत.

दोन्ही प्रकारची महागाई मोजण्यासाठी वेगवेगळ्या वस्तूंचा समावेश केला जातो. उदाहरणार्थ, घाऊक महागाईत उत्पादित उत्पादनांचा वाटा 63.75%, अन्न यासारख्या प्राथमिक वस्तूंचा 20.02% आणि इंधन आणि उर्जा 14.23% आहे. त्याच वेळी, किरकोळ महागाईमध्ये अन्न आणि उत्पादनांचा वाटा 45.86%, गृहनिर्माण 10.07%, कपडे 6.53% आणि इंधनासह इतर वस्तूंचा आहे.