दिव्य मराठी विशेष‘आप’ला राष्ट्रीय पक्षाचा दर्जा मिळेल का?:गुजरातच्या निकालामुळे 'आप'चा मार्ग मोकळा; काय आहेत निकष

दिल्लीनंतर आम आदमी पक्षाने (आप) इतर राज्यांतही राजकीय प्रवेश केला आहे. गुजरात विधानसभा निवडणुकीच्या माध्यमातून आम आदमी पक्षाचे क्षेत्र इतर राज्यांमध्येही वाढवण्याचा पक्षाचा प्रयत्न होता. गुजरातच्या निकालामुळे आता ‘आप’ला राष्ट्रीय पक्षाचा दर्जा मिळण्याचा मार्ग देखील मोकळा झाला आहे. लवकरच पक्षाला हा दर्जा मिळेल अशी अपेक्षा आहे.

यामध्ये सर्वात आधी जाणून घ्या की, राष्ट्रीय पक्ष म्हणून मान्यता मिळण्याचे महत्त्व काय? कोणत्या पक्षाला हा दर्जा मिळतो, त्यासाठी निकष काय आहेत? राष्ट्रीय पक्ष म्हणून मान्यता मिळवण्यासाठी राजकीय पक्षाला किती मेहनत करावी लागते? सध्या किती राष्ट्रीय पक्ष आहेत? या सर्व प्रश्नांची उत्तरे आपण या बातमीमध्ये देणार आहोत.

दिल्ली-पंजाबमध्ये नंतर ‘आप’चा गुजरातमध्ये प्रवेश

दिल्लीत पहिल्यांदाच सरकार स्थापन केल्यानंतर आम आदमी पक्ष आता इतर राज्यांमध्येही आपला दबदबा वाढवण्याच्या प्रयत्नात आहे. 'आप'ने यापूर्वीच दिल्लीत बहुमताने सरकार स्थापन केले असून पंजाबमध्येही पूर्ण बहुमताने सरकार स्थापन केले आहे. गोव्याचाही यात समावेश आहे, कारण गोव्यात आपला राज्यस्तरीय पक्ष म्हणून मान्यता मिळाली आहे. आता गुजरात राज्यातही आम आदमी पक्षाने विधानसभा निवडणूक जिंकण्यासाठी खूप मेहनत घेतली असून अरविंद केजरीवाल राष्ट्रीय पक्षाचा दर्जा मिळवण्यासाठी अहोरात्र झटत आहेत.

विशेष म्हणजे अरविंद केजरीवाल यांनी यापूर्वीच आप आता राष्ट्रीय पक्ष बनण्यापासून फक्त एक पाऊल दूर असल्याचे म्हटले होते.

राष्ट्रीय पक्षाची मान्यता कशी मिळते?

AAP सुप्रिमो केजरीवाल यांनी आधीच मान्यतेचा दावा केला आहे... पण प्रश्न असा आहे की, पक्ष शेवटी राष्ट्रीय पक्ष कधी होऊ शकतो. आणि राष्ट्रीय पक्ष होण्यासाठी त्याला काय करावे लागते. त्याचे निकष काय आहेत? जर एखाद्या पक्षाला राष्ट्रीय पक्षाचा दर्जा मिळवायचा असेल तर काही अटी पूर्ण कराव्या लागतात. यातील तीनपैकी कोणतीही एक अट पूर्ण केल्यास निवडणूक आयोग त्याला राष्ट्रीय पक्ष म्हणून घोषित करू शकतो. त्यानंतर पक्षाला काही सुविधाही मिळतात आणि निवडणूक आयोगाकडून मान्यता मिळाल्यानंतर पक्ष काही विशेष कामे करू शकतो.

निकष-1

तीन राज्यांतील लोकसभेच्या एकूण जागांपैकी 3 टक्के जागांवर विजय अपरिहार्य आहे.

निकष - 2

लोकसभा किंवा विधानसभेसाठी आवश्यक असलेल्या चार राज्यांमध्ये किमान 6 टक्के मतदान.

निकष-3

चार राज्यात राज्य पक्षाचा दर्जा मिळालेला पक्ष राष्ट्रीय पक्ष होऊ शकतो.

राष्ट्रीय पक्ष म्हणून सध्या किती पक्ष आहेत?

भारतातील राष्ट्रीय पक्षाविषयी बोलायचे झाले तर, राष्ट्रीय स्तरावर मान्यताप्राप्त 7 राष्ट्रीय पक्ष आहेत. त्यात भारतीय जनता पक्ष, काँग्रेस, बहुजन समाज पक्ष, भारतीय कम्युनिस्ट पक्ष, मार्क्सवादी कम्युनिस्ट पक्ष, राष्ट्रवादी काँग्रेस आणि तृणमूल काँग्रेस पक्ष यांचा राष्ट्रीय पक्ष म्हणून समावेश आहे.