आपल्या शहरातील ताज्या बातम्या आणि ई-पेपर मिळवा मोफत

डाउनलोड करा
  • Marathi News
  • Dvm originals
  • India Nuclear Armed Agni 5; India Successfully Test Fired Powerful Missile Agni 5 | Arunachal Pradesh

भारताच्या अण्वस्त्रवाहू अग्नी-5 ने चीनला धडकी:अर्धे जग क्षेपणास्त्राच्या टप्प्यात, 1.5 टन अण्वस्त्रे वाहून नेण्यास सक्षम

नवी दिल्ली2 महिन्यांपूर्वी
  • कॉपी लिंक

अरुणाचल प्रदेशच्या तवांगमध्ये चिनी सैन्यासोबत झालेल्या संघर्षाच्या सातव्या दिवशी भारताने आपले सर्वात शक्तिशाली क्षेपणास्त्र अग्नी-5 ची यशस्वी चाचणी घेतली. भारताने गुरुवारी रात्री अग्नी-5 क्षेपणास्त्राची चाचणी घेतली. अणुशक्तीच्या या क्षेपणास्त्राने 5 हजार किलोमीटर अंतरावर जाऊन आपले लक्ष्य यशस्वीपणे भेदले. आता संपूर्ण आशिया, अर्धा युरोप, रशिया आणि युक्रेन तसेच राजधानी बीजिंगसह संपूर्ण चीन अग्नि-5 च्या कक्षेत आला आहे.

या चाचणीची केवळ वेळच नाही, तर वैशिष्ट्येही खास आहेत. वास्तविक, ही चाचणी नवीन तंत्रज्ञान आणि उपकरणांसह करण्यात आली आहे. नव्या स्वरूपातील हे क्षेपणास्त्र पूर्वीपेक्षा खूपच हलके असेल. क्षेपणास्त्र बनवण्यासाठी वापरण्यात येणारे नवीन तंत्रज्ञान आणि उपकरणांची चाचणी घेण्याच्या उद्देशाने ही चाचणी घेण्यात आली. गरज भासल्यास अग्नी-5 ची मारक क्षमता वाढवता येऊ शकते, हे या चाचणीने सिद्ध केल्याचे संरक्षण सूत्रांकडून सांगण्यात आले आहे.

देशातील सर्वात शक्तिशाली क्षेपणास्त्र अग्नी-5, हे भारताचे लांब पल्ल्याचे जमीनीवरून जमीनीवर मारा करणारे क्षेपणास्त्र आहे. 5000 किमी अंतरावरील शत्रूचे लक्ष्य भेदण्याची याची क्षमता आहे. संपूर्ण चीन याच्या पल्ल्यात येतो. काही अहवालांमध्ये असा दावा करण्यात आला आहे की ते 8 हजार किलोमीटरपर्यंत मारा करू शकते. हे क्षेपणास्त्र 1500 किलो वजनाची अण्वस्त्रे वाहून नेऊ शकते.

ताशी 29 हजार 401 किलोमीटरचा वेग

अग्नी-5 हे भारताचे पहिले आणि एकमेव आंतरखंडीय क्षेपणास्त्र आहे, जे संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्थेने (DRDO) विकसित केले आहे. भारताकडे उपलब्ध असलेल्या लांब पल्ल्याच्या क्षेपणास्त्रांपैकी हे एक आहे.

  • या क्षेपणास्त्राची मारक क्षमता म्हणजेच पल्ला 5 हजार किलोमीटर आहे. अग्नी-5 हे क्षेपणास्त्र एकाच वेळी अनेक शस्त्रे वाहून नेण्यास सक्षम आहे.
  • हे मल्टिपल इंडिपेंडेंटली टार्गेटेबल रीएंट्री व्हेईकल (MIRV) म्हणजेच बहुउद्देशीय स्वतंत्र लक्ष्यित पुनरागमन वाहनाने सुसज्ज आहे. म्हणजेच, एकाच वेळी अनेक लक्ष्य भेदणे याद्वारे शक्य आहे.
  • हे क्षेपणास्त्र दीड टनापर्यंत अण्वस्त्रे वाहून नेऊ शकते. त्याचा वेग ध्वनीच्या वेगापेक्षा 24 पट जास्त आहे.
  • अग्नि-5 च्या प्रक्षेपण प्रणालीमध्ये कॅनिस्टर तंत्रज्ञानाचा वापर करण्यात आला आहे. यामुळे हे क्षेपणास्त्र सहज कुठेही नेले जाऊ शकते.
  • अग्नी-5 क्षेपणास्त्राचा वापरही खूप सोपा आहे, ज्यामुळे ते देशात कुठेही तैनात केले जाऊ शकते.

अग्नी-5 क्षेपणास्त्राचे वजन 50 हजार किलो आहे. ते 17.5 मीटर लांब आहे. त्याच्या वर 1500 किलो वजनाचे अण्वस्त्र बसवले जाऊ शकतात. या क्षेपणास्त्रात तीन स्टेज रॉकेट बूस्टर आहेत, जे घन इंधनासह उड्डाण करते. ते एका सेकंदात 8.16 किमी अंतर कापते. ते ताशी 29 हजार 401 किलोमीटर वेगाने शत्रूवर हल्ला करते. रोड आणि रेल्वे प्लॅटफॉर्मवरूनही अग्नि-5 प्रक्षेपित करता येईल. अशा परिस्थितीत देशाच्या कोणत्याही कोपऱ्यात ते सहजपणे तैनात केले जाऊ शकते. हवामानाचाही त्यावर काहीही परिणाम होत नाही.

आतापर्यंत एकूण 9 चाचण्या पूर्ण झाल्या आहेत

अग्नी-5 क्षेपणास्त्राच्या आतापर्यंत एकूण सात यशस्वी चाचण्या झाल्या आहेत. त्याची पहिली यशस्वी चाचणी 19 एप्रिल 2012 रोजी झाली. त्यानंतर 15 सप्टेंबर 2013, 31 जानेवारी 2015, 26 डिसेंबर 2016, 18 जानेवारी 2018, 3 जून 2018 आणि 10 डिसेंबर 2018 रोजी चाचणी घेण्यात आली. आठवी आणि नववी चाचणी ऑक्टोबर 2021 मध्ये 15 डिसेंबर 2022 रोजी झाली.

भारत 1989 पासून अग्नी मालिकेतील क्षेपणास्त्रांवर काम करत आहे. हे DRDO आणि भारत डायनॅमिक्स लिमिटेड यांनी तयार केले आहे. भारताने एपीजे अब्दुल कलाम बेटावरून त्याची यशस्वी चाचणी केली. डीआरडीओ अग्नीच्या विविध व्हेरिएंटच्या माध्यमातून ते अधिक शक्तिशाली बनवण्याच्या तयारीत आहे.

ओडिशाच्या किनाऱ्यावरील अब्दुल कलाम बेटावरून आंतरखंडीय अणुसज्ज बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्राची चाचणी घेण्यात आली. चीन आणि भारतीय सैनिकांमध्ये नुकत्याच झालेल्या झटापटीच्या काही दिवसांनी ही चाचणी घेण्यात आली आहे. तथापि, याची चाचणी आधीपासूनच नियोजित होती.

अग्नीशी संबंधित महत्वाची माहिती:

  • अण्वस्त्र-सक्षम अग्नी-5 बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्र 5000 किमी पेक्षा जास्त अंतरावरील लक्ष्य भेदू शकते.
  • क्षेपणास्त्रावरील नवीन तंत्रज्ञान आणि उपकरणे प्रमाणित करण्यासाठी ही चाचणी घेण्यात आली.
  • हे क्षेपणास्त्र आता पूर्वीपेक्षा जास्त अंतरावरून लक्ष्यावर मारा करू शकते हे चाचणीत सिद्ध झाले आहे.
  • ही चाचणी चिनी आणि भारतीय सैन्यांमधील चकमकीच्या काही दिवसांनंतर करण्यात आली. परंतु ती आधीपासून नियोजित होती.
  • संरक्षण मंत्रालयाच्या सूत्रांनी सांगितले की, अग्नि-5 चे हे नववे उड्डाण आहे. ही क्षेपणास्त्राची आणखी एक नियमित चाचणी होती.

पाकिस्तान-चीनकडे अशी क्षेपणास्त्रे आहेत का?

  • पाकिस्तानच्या गौरी-2 क्षेपणास्त्राची मारक क्षमता 2300 किमी आहे आणि शाहीन-2 क्षेपणास्त्राचा पल्ला 2500 किमी आहे. पाकिस्तान शाहीन-3 वर देखील काम करत आहे, ज्याची रेंज 2700 किमी पर्यंत असू शकते.
  • चीनकडे भारतापेक्षा अधिक पल्ल्याची आणि आधुनिक तंत्रज्ञानाने युक्त क्षेपणास्त्रे आहेत. चीनच्या DF-31 क्षेपणास्त्राची मारक क्षमता 8000 किमी आहे आणि DF-41 क्षेपणास्त्राचा पल्ला 12000 किमी आहे.

क्षेपणास्त्र चाचणीबाबत चीन काय म्हणाला?

अग्नी-5 च्या चाचणीबाबत चीनच्या परराष्ट्र मंत्रालयाचे प्रवक्ते झाओ लिझान म्हणाले की, दक्षिण आशियामध्ये शांतता, सुरक्षा आणि स्थैर्य राखणे सर्वांच्या हिताचे आहे. या दिशेने सर्व पक्ष विधायक प्रयत्न करतील अशी आशा आहे, असे ते म्हणाले. लिझान म्हणाले की, भारत अण्वस्त्र वाहून नेण्याची क्षमता असलेली बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रे विकसित करू शकत नाही. युनायटेड नेशन्स सिक्युरिटी कौन्सिल (UNSC) ठराव 1172 मध्ये या संदर्भात आधीच स्पष्ट नियम आहेत.

चीन UNSC च्या कोणत्या ठरावाबद्दल बोलत आहे?

चीन UNSC ठराव 1172 बद्दल बोलत आहे. जून 1998 च्या अणुचाचणीनंतर सुरक्षा परिषदेचा ठराव 1172 लागू करण्यात आला होता. या ठरावात भारत आणि पाकिस्तानचे अणू कार्यक्रम बंद करण्याची आणि दोन्ही देशांनी पुढील अणू चाचण्यांपासून परावृत्त करण्याची मागणी केली होती. यामध्ये दोन्ही देशांना अण्वस्त्र वाहून नेण्याची क्षमता असलेल्या बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रांचा विकास थांबवण्याचे आवाहनही करण्यात आले होते. मात्र, भारत हा प्रस्ताव स्वीकारण्यास बांधील नाही.

सध्या कोणत्या देशांमध्ये ICBM आहेत?

सध्या जगातील मोजक्याच देशांकडे आंतरखंडीय बॅलिस्टिक मिसाईल्स (ICBM) आहेत. यामध्ये रशिया, अमेरिका, चीन, फ्रान्स, इस्रायल, ब्रिटन, चीन आणि उत्तर कोरिया यांचा समावेश आहे. या शक्तीने सुसज्ज असलेला भारत हा जगातील 8वा देश असेल.

गलवाननंतरची सर्वात गंभीर चकमक

9 डिसेंबर 2022 रोजी अरुणाचलमध्ये घुसखोरी करून, चीनने गेल्या आठवड्यात प्रत्यक्ष नियंत्रण रेषा म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या सीमेवर 'एकतर्फी स्थिती बदलण्याचा' प्रयत्न केला आणि दोन्ही बाजूंचे सैनिक जखमी झाले. हा प्रयत्न यशस्वीपणे हाणून पाडण्यात आल्याचे सरकारने म्हटले होते.

लडाखच्या गलवान खोऱ्यात 20 भारतीय सैनिक आणि चार चिनी सैनिक मारले गेल्यानंतर 2020 नंतरची सीमेवरील ही घटना सर्वात गंभीर मानली जात आहे.

बातम्या आणखी आहेत...
    अ‍ॅप उघडा
    Our Divisions

    Copyright © 2022-23 DB Corp ltd., All Rights Reserved

    This website follows the DNPA Code of Ethics.

    फीडबॅक द्या