दिव्य मराठी एक्सप्लेनरकाय आहे 75 वर्षे जुनी NOTAM प्रणाली:ज्यात बिघाडामुळे अमेरिकेत 5 हजार उड्डाणे थांबली; वैमानिकांचाही विरोध

7 जुलै 2017 ची घटना आहे. एअर कॅनडाची फ्लाइट 759 सॅन फ्रान्सिस्कोला उतरणार होती. पायलटने चुकीने विमानतळाचा टॅक्सी-वेला रनवे समजले आणि विमान तिथे उतरवण्याचा प्रयत्न केला. तिथे इतर चार एअरलाईन्सची विमाने उभी होती. पायलटने लँडिंगचा प्रयत्न केला आणि काही मीटरने अपघात टळला.

नंतरच्या तपासात असे दिसून आले की विमानतळाची धावपट्टी बंद होती आणि ही माहिती NOTAM च्या 27 व्या पानात कुठेतरी दडली गेली होती, ज्याकडे पायलटने लक्ष दिले नाही. सुरक्षा मंडळाला आढळले की, NOTAM हे कचऱ्याचे असे बंडल आहे, ज्याकडे कोणताही पायलट लक्ष देत नाही.

NOTAM पुन्हा एकदा चर्चेत आहे. 11 जानेवारी रोजी या प्रणालीतील त्रुटीमुळे संपूर्ण अमेरिकेतील सुमारे 5,000 उड्डाणे थांबवण्यात आली. दिव्य मराठी एक्सप्लेनरमध्ये तुम्हाला NOTAM प्रणालीशी संबंधित 5 महत्त्वाच्या प्रश्नांची उत्तरे कळतील...

प्रश्न-1: नोटिस टू एअर मिशन्स किंवा NOTAM म्हणजे काय?

उत्तर: NOTAM ही एक प्रणाली आहे ज्याद्वारे फ्लाइट क्रूला कोणत्याही प्रकारच्या धोक्याची सूचना पाठविली जाते. NOTAM द्वारेच विमानाच्या पायलटला विमानतळावरील हवामान, पक्ष्यांचे थवे, प्रतिबंधित हवाई क्षेत्र, रॉकेट प्रक्षेपण, युद्ध सराव यांसारख्या अॅक्टिव्हिटीची माहिती मिळते. विमानतळावर काही गडबड झाल्यास या प्रणालीद्वारे वैमानिकाला संदेश पाठवला जातो, जेणेकरून पायलट सुरक्षित लँडिंग करू शकेल.

प्रश्न-2: 11 जानेवारीला कोणत्या गडबडीमुळे अमेरिकेत उड्डाणे थांबली?

उत्तर: फेडरल एव्हिएशन अॅडमिनिस्ट्रेशनची प्रणाली पायलटला हे NOTAM वितरित करते. अमेरिकेत 11 जानेवारीला पहाटे 2 वाजता नोटीस देण्याची ही यंत्रणा अपयशी ठरली.

यानंतर एफएएने सर्व देशांतर्गत उड्डाणे सकाळी 9 वाजेपर्यंत सोडण्यास बंदी घातली. यादरम्यान यंत्रणा पूर्ववत करण्यासाठी संघर्ष सुरू होता. सुमारे 4 तासांच्या संघर्षानंतर हळूहळू विमानसेवा सुरू झाली. विमान वाहतूक तज्ज्ञांच्या मते परिस्थिती सामान्य होण्यासाठी किमान 2 दिवस लागतील.

प्रश्न-3: NOTAM ची सुरूवात कधी झाली?

उत्तर: NOTAM च्या सुरुवातीचा इतिहास सुमारे 75 वर्षांचा आहे. 1947 मध्ये, संयुक्त राष्ट्र संघाच्या विशेष पथकाने आंतरराष्ट्रीय हवाई प्रवासाशी करार केला. त्यानंतरच विमान आणि त्यातील प्रवाशांच्या सुरक्षेसाठी टेलिकम्युनिकेशनद्वारे NOTAM जारी करण्यात आले. यापूर्वी याला नोटीस टू एअरमॅन असे म्हटले जात होते, परंतु 2021 मध्ये त्याचे नाव नोटिस टू एअर मिशन्स इन यूएस असे करण्यात आले.

प्रश्न-4: NOTAM कोण जारी करतो?

उत्तरः विमानतळाच्या संबंधित अधिकार्‍यांकडून ते जारी केले जाते. सामान्य लोक ते थेट जारी करू शकत नाहीत, परंतु ते स्थानिक विमानतळाला सल्ला देऊ शकतात. उदाहरणार्थ, जर स्काय डायव्हिंग होत असेल तर ते आयोजित करणारी कंपनी त्याची वेळ आणि ठिकाण याची माहिती अधिकाऱ्यांना देईल. तेथून विमान वाहतूक प्राधिकरण NOTAM जारी करेल.

जेव्हा NOTAM जारी केले जाते, तेव्हा ते विविध स्त्रोतांना वितरित केले जाते. यामध्ये फ्लाइट प्लॅनिंग सॉफ्टवेअर, फ्लाइट माहिती प्रकाशने आणि विमान वाहतूक माहितीसाठी वेबसाइट समाविष्ट आहेत. सहसा पायलटने टेक ऑफ करण्यापूर्वी NOTAM तपासणे आवश्यक असते. जेणेकरून फ्लाइटवर परिणाम करणाऱ्या कोणत्याही धोक्याची किंवा बदलाची त्यांना जाणीव होईल.

प्रश्न-5: NOTAM मध्ये काही समस्या आहेत का?

उत्तर: NOTAM मध्ये एक विशेष NOTAM क्रमांक, बाधित स्थानाविषयी माहिती आणि आपत्ती सुरू झाल्यावर पायलटला एक कीवर्ड संदेश असतो. हा कीवर्ड पायलटला संकटाच्या वेळी निर्णय घेण्यास मदत करतो.

मात्र, त्याची भाषा जरा अवघड आणि लांब असल्यामुळे लोक याला रद्दीचा गठ्ठाही म्हणतात. या लेखाच्या सुरुवातीला नमूद केलेली एअर कॅनडाची घटनाही या लांबलचक आणि गुंतागुंतीच्या सूचनेमुळे घडली.

आंतरराष्ट्रीय नागरी विमान वाहतूक NOTAM प्रणालीमध्ये सुधारणा करण्याचे आवाहन करत आहे, जेणेकरून वैमानिकांना सूचना अधिक व्यवस्थितपणे वितरित केल्या जाऊ शकतात.

विविध विषयांवरील इतर एक्सप्लेनर देखील वाचा...

कांद्याचे भाव पाकिस्तानमध्ये वर्षात 500% वाढले:तिजोरीत 21 दिवसांच्या खर्चाचा पैसा; दुर्दशेची संपूर्ण कहाणी

रक्त काढून ‘ब्लड पेंटिंग’ भेट देण्याचा ट्रेंड:तामिळनाडू सरकारने घातली बंदी; का वाढतेय त्याची क्रेझ?

स्वयंपाकी होऊ शकतो पुतीन यांचा उत्तराधिकारी:9 वर्षे तुरुंगात राहिले येवगेनी, हॉट डॉगचा स्टॉल लावला, खासगी सैन्यही बनवले

24 रशियन श्रीमंतांचा मृत्यू, पुतिन यांच्यावर संशय:कोणी डोंगरावरुन तर कोणी छतावरून पडले, भारतात 3 मृत्यू

'नोटाबंदी' निर्णयावर असहमत एकमेव न्यायमूर्तीची कहाणी:5 वर्षांपूर्वीही केंद्र सरकारचा निर्णय उलटला

ब्रेन-ईटिंग अमिबाने फस्त केले मानवी मांस:कोमट पाण्याद्वारे नाकातून शरीरात; 11 दिवसांत व्यक्तीचा मृत्यू

मुलगी कायमच स्वच्छता करत राहते:डॉक्टरांनी OCD सांगितले; उपचारासाठी न्यायालयाची परवानगी असलेला आजार नेमका काय?