दिव्य मराठी एक्सप्लेनरब्रेन-ईटिंग​​​​​​​ अमिबाने फस्त केले मानवी मांस:कोमट पाण्याद्वारे नाकातून शरीरात; 11 दिवसांत व्यक्तीचा मृत्यू

10 डिसेंबर 2022 ची घटना आहे. चार महिने थायलंडमध्ये राहिल्यानंतर एक 50 वर्षीय व्यक्ती आपल्या देशात दक्षिण कोरियाला परतला. त्याच दिवशी संध्याकाळी त्याला खूप ताप, उलट्या आणि मान जड पडण्याचा त्रास झाला. यानंतर तो डॉक्टरांकडे गेला, जिथे तपासणीनंतर ती व्यक्ती 'प्रायमरी अमीबिक मेनिंगोएन्सेफलायटीस' म्हणजेच PAM आजाराने ग्रस्त असल्याचे आढळून येते. वास्तविक या आजारात मेंदू खाणारा अमिबा मानवी मेंदूला संक्रमित करतो आणि मांस खातो.

हा सामान्य अमीबा नाही, ज्यांचे संक्रमण प्रतिजैविकांनी नष्ट केले जाऊ शकते. हे इतके जीवघेणे आहे की, जर त्याचे संक्रमण वेळीच शरीरातून बाहेर काढून थांबवले नाही तर सरासरी 5 ते 10 दिवसात एखाद्या व्यक्तीचा मृत्यू होऊ शकतो.

आज दिव्य मराठी एक्सप्लेनरमध्ये आपण जाणून घेणार आहोत की मेंदू खाणारा अमिबा म्हणजे काय आणि तो लोकांना आपला शिकार कसा बनवतो?

प्रश्न- 1: मेंदू खाणारा अमिबा म्हणजे काय मेंदूला कसा संसर्ग होतो?

उत्तरः दक्षिण कोरियाच्या 'कोरिया डिसीज कंट्रोल अँड प्रिव्हेन्शन एजन्सी'ने सांगितले की, मेंदू खाणाऱ्या या अमिबाचे नाव 'नेग्लेरिया फाउलेरी' असे आहे. हा अमिबा हळूहळू मेंदूच्या ऊतींचा नाश करतो. संसर्ग पसरल्यामुळे मेंदूला सूज येऊ लागते. हे घातक ठरू शकते.

प्रश्न- 2: आता अमीबा म्हणजे काय?

उत्तर: अमीबा हा एक पेशी असलेला जीव आहे, जो स्वतःच त्याचा आकार बदलू शकतो. ते सामान्यतः तलाव, सरोवर आणि संथ वाहणाऱ्या नद्यांमध्ये आढळतात. वास्तविक, अमीबा हा पृथ्वीवर आढळणाऱ्या सर्वात जुन्या म्हणजेच आदिम जीवांपैकी एक आहे. नॅचरल हिस्ट्री म्युझियमच्या मते, 40 कोटी वर्षांपूर्वी अमीबा प्रथम स्कॉटलंडमध्ये सापडला होता. हा एक कोशिकीय जीव आहे जो जीवाणू, विषाणू किंवा बुरशीपेक्षा वेगळा आहे.

प्रश्न- 3: मेंदू खाणारा अमिबा मानवाला आपला शिकार कसा बनवतो?

उत्तर: मेंदू खाणारा अमिबा नाकातून मानवी शरीरात प्रवेश करतो आणि नंतर मेंदूकडे जातो. जेव्हा कोणी पाण्यात पोहायला किंवा डुबकी मारायला जातो तेव्हा हा अमिबा सामान्यत: माणसांना आपला शिकार बनवतो.

याशिवाय अनेक वेळा घाणेरडे किंवा गोठलेले पाणी वापरल्याने हा संसर्ग पसरण्याची शक्यता असते. तथापि, आत्तापर्यंत पाण्याची वाफ किंवा एरोसोलच्या थेंबांद्वारे नेग्लेरिया फाउलरीचा प्रसार झाल्याचा कोणताही पुरावा नाही.

प्रश्न- 4: PAM संसर्ग कसा होतो आणि त्याची लक्षणे काय आहेत?

उत्तर: सेंटर फॉर डिसीज कंट्रोल अँड प्रिव्हेंशन म्हणजेच CDC म्हणते की, मेंदू खाणारा अमिबा मानवी शरीरात प्रवेश करताच संसर्ग पसरवण्यास सुरुवात करतो. त्याची लक्षणे 1 दिवस ते 12 दिवसात दिसू लागतात.

हे मेनिन्जायटीसच्या संसर्गासारखेच असतात, डोकेदुखी, उलट्या आणि ताप. यानंतर व्यक्तीच्या मानेमध्ये ताठरणे, झटके येऊ लागतात. या संसर्गामुळेही अनेक जण कोमात जाऊ शकतात.

प्रश्न 5 वा - यूएस पब्लिक हेल्थ एजन्सी म्हणते की, संसर्ग वेगाने पसरतो आणि संक्रमित व्यक्तीचा सरासरी 5 दिवसात मृत्यू होऊ शकतो. प्रश्न- 5: मेंदू खाणाऱ्या अमिबाची जगभरात किती प्रकरणे आ 5ढळून आली आहेत?

उत्तरः 1965 मध्ये पहिल्यांदा सापडल्यापासून आजपर्यंत 56 वर्षांत ‘नेग्लेरिया फाउलर’ म्हणजेच मेंदू खाणाऱ्या अमिबा संसर्गाची 381 प्रकरणे जगात नोंदवली गेली आहेत. त्यापैकी 154 प्रकरणे एकट्या अमेरिकेत आढळून आली आहेत. 2022 मध्ये प्रथमच दक्षिण कोरियामध्ये या संबंधित प्रकरण आढळून आले आहे.

सीडीसीच्या म्हणण्यानुसार, अमेरिकेत 154 लोकांना याची लागण झाली होती, त्यापैकी फक्त चार लोक वाचले. अमेरिकेशिवाय भारत, पाकिस्तान आणि थायलंडमध्येही यासंबंधीची प्रकरणे समोर आली आहेत.

प्रश्न- 6: मेंदू खाणारा अमिबा माणसाला आपला शिकार कसा बनवतो?

उत्तर: युनायटेड स्टेट्स सेंटर फॉर डिसीज कंट्रोल म्हणजेच CDC म्हणते की मेंदू खाणारा अमिबा एखाद्या व्यक्तीला 6 टप्प्यांत त्याचा बळी बनवतो. आता या संसर्गाच्या प्रसाराबद्दल टप्पे जाणून घ्या…

प्रश्न- 7: या अमिबाचा संसर्ग संपूर्ण जगात कोरोनासारखा पसरू शकतो का?

उत्तर: 2010 पासून, जुलै ते सप्टेंबर या उष्ण महिन्यांमध्ये अमेरिकेत 14 वर्षांपर्यंतच्या मुलांमध्ये या संसर्गाची अधिक प्रकरणे आढळून आली आहेत. अशा परिस्थितीत सीडीसीचे म्हणणे आहे की अमिबा खाणाऱ्या मेंदूचा संसर्ग दुर्मिळ असला तरी ग्लोबल वॉर्मिंगच्या वाढीमुळे त्याच्या संसर्गाचा धोका सातत्याने वाढत आहे.

कार्बन डायऑक्साइडसारख्या हरितगृह वायूंच्या उत्सर्जनामुळे पृथ्वीचे तापमान वाढते. यामुळे नैसर्गिकरीत्या नदी-तलाव आणि तलावांचे तापमान वाढते, ज्यामुळे या अमिबाला जगण्यासाठी अनुकूल परिस्थिती निर्माण होते. अशा परिस्थितीत या तलावांमध्ये आंघोळ केल्याने कोणताही व्यक्ती मेंदू खाणाऱ्या अमिबाचा बळी होऊ शकतो.

प्रश्न- 8: मेंदू खाणारा अमिबा एका व्यक्तीपासून दुसऱ्या व्यक्तीमध्ये कसा पसरतो आणि त्याचे मृत्यूचे प्रमाण काय आहे?

उत्तर: अमेरिकेच्या रोग नियंत्रण आणि प्रतिबंध केंद्राने म्हटले आहे की, सध्या ‘नेग्लेरिया फाउलर’ एका व्यक्तीकडून दुसऱ्या व्यक्तीमध्ये पसरत असल्याचा कोणताही पुरावा नाही. हे एखाद्याच्या खोकल्यामुळे, शिंकण्याने आणि श्वासोच्छवासाद्वारे पसरू शकत नाही.

अमेरिकेत आतापर्यंत आढळलेल्या 154 प्रकरणांमध्ये 150 लोकांचा मृत्यू झाला आहे. 2012 ते 2021 पर्यंत अमेरिकेत दरवर्षी या आजाराची केवळ 5 प्रकरणे आढळून आली आहेत. या कालावधीत 31 प्रकरणांमध्ये 28 जणांचा मृत्यू झाला आहे.

आतापर्यंत आढळलेल्या प्रकरणांमध्ये मृत्यूचे प्रमाण 97% पेक्षा जास्त आहे. 1962 ते 2021 पर्यंत संसर्ग झालेल्यांपैकी फक्त 4 जणांना वाचवण्यात यश आले आहे. संक्रमित लोकांचा संसर्ग झाल्यानंतर 5 दिवसांच्या आत मृत्यू होतो. कोणतेही अचूक उपचार माहित नसल्यामुळे, या रोगाच्या उपचारासाठी बॅक्टेरियावरील उपचार यांचा वापर केला जातो.

दिव्य मराठी एक्सप्लेनरमध्ये असे आणखी काही लेख वाचण्यासाठी खाली दिलेल्या लिंकवर क्लिक करा…

मुलगी कायमच स्वच्छता करत राहते:डॉक्टरांनी OCD सांगितले; उपचारासाठी न्यायालयाची परवानगी असलेला आजार नेमका काय?

एका व्यक्तीने आपल्या मुलीच्या उपचारासाठी मुंबई उच्च न्यायालयाकडे परवानगी मागितली आहे. मुंबईत राहणाऱ्या त्यांच्या 24 वर्षांच्या मुलीला अत्याधिक स्वच्छतेची समस्या आहे. ती तिची खोली आणि वस्तू साफ करण्यात एवढी व्यस्त असते की ती जेवायलाही विसरते. तिला ऑब्सेसिव्ह कंपल्सिव्ह डिसऑर्डर म्हणजेच OCD असल्याचे डॉक्टरांचे म्हणणे आहे. डीप ब्रेन स्टिम्युलेशनच्या माध्यमातून यावर उपचार केले जाऊ शकतात. दिव्य मराठी एक्सप्लेनरमध्ये आपण ओसीडी हा स्वच्छतेचा आजार नेमका आहे काय? तो किती धोकादायक असू शकतो? आणि त्याच्या उपचारासाठी न्यायालयाची परवानगी का आवश्यक आहे? हे जाणून घेणार आहोत. पूर्ण बातमी वाचा...

40 दिवसांत पुन्हा येऊ शकते कोरोनाची लाट:पहिली लाट 7 महिन्यानंतर; चीनची परिस्थिती पाहता यावेळी धोका जास्त

ब्लूमबर्गने चीनच्या राष्ट्रीय आरोग्य आयोगाच्या हवाल्याने म्हटले आहे की, 20 डिसेंबर 2022 रोजी येथे एकाच दिवसात कोरोनाचे 3 कोटी 70 लाख नवीन रुग्ण आढळले. मात्र, अधिकृत आकडेवारीत या दिवशी केवळ 3 हजार प्रकरणे नोंदवली गेली. अहवालानुसार, या महिन्याच्या पहिल्या 20 दिवसांत चीनमध्ये 24 कोटी 80 लाख लोकांना संसर्ग झाला आहे. हे आकडे आश्चर्य आणि भीती दोन्ही निर्माण करणारे आहेत.

आश्चर्य वाटण्यामागचे कारण म्हणजे कोरोना परत आला आहे. भीती अशी आहे की, पुन्हा एकदा भारतासह संपूर्ण जगात कोरोना पसरणार तर नाही ना अशी शक्यता निर्माण झाली आहे. दिव्य मराठीच्या एक्सप्लेनरमध्ये कळेल की, चीनमधून येणारी ही नवीन कोविड लाट किती दिवसांत भारतावर परिणाम करू शकते? यासाठी, आम्ही कोरोनाचा चीनमध्ये पहिला रुग्ण सापडल्यापासून ते भारतात पहिल्या लाटेच्या आगमनापर्यंतच्या मार्गाचे आणि वेळेचे विश्लेषण केले आहे... वाचा पूर्ण बातमी...