दिव्य मराठी इंडेप्थ:देशभरात ठिकठिकाणी बिअरचा तुटवडा, अचानक का वाढली डिमांड? 25% पर्यंत का वाढल्या किमती?

सर्वात आधी तीन बातम्यांच्या हेडिंग वाचा...

पहिली बातमी : कडक उन्हामुळे दिल्लीत बिअरचा प्रचंड तुटवडा, लोकप्रिय ब्रँड दुकानांमधून गायब

दुसरी बातमी : झारखंडमध्ये दारूच्या डियरला मिळत नाहीये बिअर, काळ्या बाजारामुळे महसूल घटला

तिसरी बातमी : कडक उन्हात मिळत नाहीये चिल्ड बिअर, स्टॉक संपल्याने त्रस्त राजस्थानचे दारू विक्रेते

या तिन्ही बातम्या वानगीदाखल आहेत. या कडक उन्हात भारतातील अनेक राज्यांमध्ये थंड बिअरची विक्री सुरू आहे. इथे अचानक बिअरचा तुटवडा कसा निर्माण झाला, असा प्रश्न उपस्थित होत आहे. तर मग जाणून घेऊया आजच्या दिव्य मराठी इंडेप्थमध्ये…

भारतातील विविध राज्यांतील बिअरची सद्य:स्थिती

अचानक दारू किंवा बिअरचा तुटवडा का निर्माण झाला?

मार्चमध्ये उन्हाळा येताच बिअरचा खप अचानक वाढल्याने अनेक राज्यांमध्ये दारू किंवा बिअरचा तुटवडा निर्माण झाला आहे. याची 3 प्रमुख कारणे आहेत...

आता या तीन कारणांबद्दल जाणून घेऊया-

हवामान: उन्हाळ्याने 122 वर्षांचा विक्रम मोडला आणि बिअरची मागणी वाढली

या वर्षीचा मार्च महिना गेल्या 122 वर्षांतील सर्वात उष्ण ठरला आहे. साधारणत: दरवर्षी एप्रिल किंवा मे महिन्यात तापमान 45 अंशांच्या पुढे जात असे, मात्र यंदा देशातील अनेक ठिकाणी मार्चमध्येच 48 अंशांपर्यंत तापमानाची नोंद झाली आहे. वाढत्या उष्णतेमुळे मार्चमध्येच बिअरच्या मागणीत लक्षणीय वाढ झाली. अशा परिस्थितीत दारू आणि बिअरची मागणी अचानक वाढल्याने दुकानदारांना बीअरचा साठा करता आला नाही आणि देशात तुटवडा निर्माण झाला.

पुरवठा साखळी: दिल्लीतील डिस्टिलरी प्लांटच्या अभावामुळे पुरवठा कमी झाला

सीआयएबीसीचे महासंचालक विनोद गिरी म्हणाले की 3 कारणांमुळे बिअरच्या कमतरतेला पुरवठा साखळी जबाबदार आहे-

नवीन उत्पादन शुल्क धोरण : सरकारी नियम दुकानदारांना बिअरचा साठा करण्यापासून रोखतात

दिल्लीत बिअरचा तुटवडा निर्माण होण्यामागे दिल्ली सरकारचे नवे अबकारी धोरण हेही एक कारण असल्याचे तज्ज्ञांचे मत आहे. वृत्तानुसार, बिअर विकणाऱ्या दुकानदारांचे म्हणणे आहे की, नवीन उत्पादन शुल्क धोरण लागू केल्यानंतर, 2 एप्रिल रोजी दिल्ली सरकारने आयात केलेल्या विदेशी दारूवर 25%, देशी दारूवर 15% आणि बिअरवर 10% पर्यंत सूट जाहीर केली.

तसेच, या नवीन धोरणात असे अनेक नियम होते, ज्यामुळे दुकानदारांनी अधिक बिअरचा साठा करण्यात रस घेतला नाही. त्यामुळेच नवीन उत्पादन शुल्क धोरणही बिअरच्या टंचाईचे कारण बनले आहे. दिल्लीप्रमाणेच झारखंडमध्येही 30 मार्चपासून किरकोळ आणि घाऊक मद्य किंवा बिअरच्या विक्रीच्या नियमांमध्ये बदल हे राज्यातील बिअरच्या कमतरतेचे एक कारण असल्याचे तज्ज्ञ सांगत आहेत.

हरियाणा आणि तेलंगणामध्ये बिअरच्या किमतीत 25% पर्यंत वाढ

कडाक्याच्या उन्हात देशातील अनेक राज्यांमध्ये बिअरच्या किमती वाढण्याची शक्यता आहे. तेलंगणा सरकारने यापूर्वी दारू किंवा बिअरच्या किमती 20 टक्क्यांवरून 25 टक्क्यांपर्यंत वाढवल्या होत्या. त्याचप्रमाणे हरियाणा सरकारनेही मार्च महिन्यात दारू आणि बिअरच्या किमतीत 10 टक्क्यांनी वाढ केली आहे.

आता बिअर बनवणारी सर्वात मोठी कंपनी असलेल्या ब्रुअर्सनी देखील 27 एप्रिल रोजी बिअरच्या किमती 10% ते 15% ने वाढवण्याचे सांगितले आहे. रशिया आणि युक्रेन युद्धामुळे कडधान्याच्या किमतीत 65 टक्क्यांनी वाढ झाल्याचे कंपनीचे म्हणणे आहे. याशिवाय पॅकेजिंग आणि वाहतुकीचा खर्चही वाढला आहे. अशा स्थितीत बिअरच्या दरात वाढ झाली.

आता जाणून घेऊ उन्हाळ्यातच बिअरची मागणी का वाढते

उन्हाळ्याच्या दिवसात शीतपेय, बिअर किंवा आईस्क्रीम घेतल्याने लोकांना आराम वाटतो. असे का घडते वास्तविक, आपण जे काही खातो-पितो ते पचवण्यासाठी आपल्या शरीरात एक रासायनिक प्रक्रिया चालू असते, ज्याला चयापचय म्हणतात. या प्रक्रियेमुळे शरीरात उष्णता निर्माण होते. ज्याप्रमाणे वाहनात पेट्रोल जळल्याने उष्णता किंवा ऊर्जा निर्माण होते, त्याचप्रमाणे शरीरातील पेशींना चयापचय प्रक्रियेतून ऊर्जा मिळते.

चयापचय क्रियेमुळे, प्रत्येक ऋतूमध्ये आपले शरीर स्वतःच्या आत उष्णता संतुलित ठेवण्यास सक्षम असते. जेव्हा हवामान थंड असते तेव्हा शरीराच्या आत चयापचयाद्वारे निर्माण होणारी उष्णता ओळखली जात नाही, परंतु उन्हाळ्यात, बाहेरचे तापमान वाढले की, शरीराला जास्त गरम होऊ नये म्हणून काहीतरी थंड खाण्याची किंवा पिण्याची इच्छा होते.

या कारणास्तव, लोकांना आईस्क्रीम, बिअर किंवा कोल्ड ड्रिंक प्यायला आवडते, ज्यामुळे पचनक्रिया आतून थंड वाटते. मात्र, यामुळे काही मिनिटांसाठीच दिलासा मिळण्याची शक्यता असते.

बिअर प्यायल्यानंतर पचनसंस्थेला थंडावा का जाणवतो?

वास्तविक, कोल्ड्रिंक किंवा बिअरच्या बाटलीमध्ये कार्बन डायऑक्साइड वायू (CO2) आढळतो. हा वायू बिअरमध्ये मिसळण्याची 3 कारणे आहेत-

जेव्हा आपण बिअर किंवा कोल्ड्रिंक्स पितो तेव्हा हे पोटात पोहोचताच त्यातील विरघळलेला कार्बन डायऑक्साइड पुन्हा वायूमध्ये रूपांतरित होतो आणि ढेकरद्वारे बाहेर पडतो. यामुळे शरीराला दोन प्रकारे आराम मिळतो-

1. पहिला- थंड शीतपेय पोटात जाताच चयापचय क्रियेमुळे निर्माण होणाऱ्या उष्णतेपासून पचनसंस्थेला आराम मिळतो. 2. दुसरा- थंड प्यायल्यानंतर ढेकरात विरघळलेल्या कार्बन डायऑक्साईडसोबत पचनसंस्थेची थोडी उष्णताही बाहेर पडते, त्यानंतर काही मिनिटांसाठी लोकांना आराम वाटतो.

आता शेवटी बिअरशी संबंधित काही रंजक गोष्टींवर एक नजर टाकूया...