सिसोदियांच्या अटकेने केजरीवाल, आप अडचणीत:राष्ट्रीय राजकारण सोडून दिल्लीवर फोकस करावे लागेल, भ्रष्टाचारमुक्त इमेज पणाला

दिल्लीचे उपमुख्यमंत्री मनीष सिसोदिया हे मद्य धोरण घोटाळा प्रकरणी सीबीआयच्या ताब्यात आहेत. दिल्ली सरकारमध्ये सिसोदिया नंबर दोन आहेत, सोबतच ते अरविंद केजरीवाल यांच्यानंतर आम आदमी पक्षातील सर्वात मोठे नेते आहेत. त्यांना या घोटाळ्यात आरोपी बनवण्यात आल्याने आणि आता त्यांच्या अटकेने आम आदमी पक्ष, दिल्ली सरकार आणि खुद्द अरविंद केजरीवाल अडचणीत आले आहेतस कारण या तिघांकडेही सिसोदियांचा पर्याय नाही.

मनीष सिसोदिया किती महत्त्वाचे आहेत, ते तीन प्रश्नांतून समजून घ्या-

पहिल्या प्रश्नाचे उत्तर: दुसरे 'मनीष सिसोदिया' शोधणे सोपे काम नाही

मनीष सिसोदिया यांच्याकडे दिल्ली सरकारमधील एकूण 33 पैकी 18 खाती आहेत. सिसोदिया यांच्या अटकेनंतर त्यांचे काम कोण सांभाळणार हा सर्वात मोठा प्रश्न आहे. केजरीवाल यांचे आणखी एक मंत्री सत्येंद्र जैन हे आधीच तुरुंगात आहेत. जैन यांच्या विभागांचे कामही सिसोदिया पाहत होते. सिसोदिया यांच्याकडे शिक्षण, सार्वजनिक बांधकाम, वित्त, उत्पादन शुल्क, ऊर्जा, पाणी, आरोग्य अशी महत्त्वाची खाती आहेत. त्यांचे सहकारी सांगतात की ते दिवसाला 12 ते 15 बैठकी घेतात.

त्यांचेही हेच मत आहे की, सिसोदिया यांची जागा घेणे अन्य कोणत्याही नेत्यासाठी सोपे नसेल. फेब्रुवारी 2020 मध्ये मुख्यमंत्री केजरीवाल यांनी त्यांच्या उर्वरित खात्यांचा त्याग केला होता. यानंतर सिसोदिया हे विभागही पाहत होते. आम आदमी पक्षात सिसोदिया यांच्या उंचीचा नेता आणि अरविंद केजरीवाल यांच्या विश्वासातील दुसरा कोणीही व्यक्ती सध्या नाही.

दिल्ली सरकार पुढील आर्थिक वर्षाचा अर्थसंकल्प तयार करत आहे. मनीष सिसोदिया हे बजेटचे सर्व काम पाहत होते. आम आदमी पक्ष सत्तेत येण्यापूर्वी दिल्ली सरकारचे बजेट सुमारे 30,000 कोटी रुपये होते, ते आता 75,000 कोटी रुपये झाले आहे. अर्थमंत्री सिसोदिया तुरुंगात गेल्यास अर्थसंकल्पाच्या तयारीवरही परिणाम होणार आहे. अर्थसंकल्पावर इतक्या लवकर काम करणे इतर कोणत्याही मंत्र्याला अवघड जाईल.

राजकीय विश्लेषक राशीद किडवई म्हणतात की, 'आम आदमी पक्षात मनीष सिसोदिया यांचे स्थान खूप महत्त्वाचे आहे. महानगरपालिकेचे व्यवस्थापन असो की दिल्ली सरकारचे काम, मोठ्या जबाबदाऱ्या त्यांच्यावर असतात. सरकार आणि पक्ष चालवण्यासाठी कोणाशी काय बोलावे हे तेच पाहतात. अशा स्थितीत सरकार आणि पक्षाच्या कामकाजावर परिणाम होणार आहे.'

प्रश्न 2: मनीष सिसोदिया यांच्या अनुपस्थितीचा पक्षाच्या योजनांवर कसा परिणाम होईल?

आम आदमी पार्टी आणि अरविंद केजरीवाल यांना इंडिया अगेन्स्ट करप्शन चळवळीच्या दिवसांपासूनच हिंदी हार्टलँडचा सर्वाधिक पाठिंबा मिळाला. पक्षाच्या कार्यशैलीनेही हिंदी हार्टलँडच्या मतदारांचा विश्वास जिंकला आहे. येथे आम आदमी पार्टीची सर्वात मोठी लढत भाजपसोबत आहे.

येत्या काही महिन्यांत मध्य प्रदेश, राजस्थान आणि छत्तीसगडसारख्या मोठ्या राज्यांमध्ये निवडणुका आहेत. 2019 च्या निवडणुकीत आम आदमी पक्षाने या राज्यांमध्ये आपला केडर तयार केला आहे. पंजाबमधील विजयानंतर पक्षाने या राज्यांमध्ये गांभीर्याने निवडणूक लढवण्याचे ठरवले होते. या कामात सिसोदिया यांच्यावर मोठी जबाबदारी होती.

सिसोदिया यांच्या अटकेनंतर 2 परिस्थिती निर्माण होऊ शकतात- एक, सिसोदिया आणि आपची भ्रष्टाचाराची प्रतिमा जनतेमध्ये निर्माण होईल, पण आम आदमी पक्षाला हे अजिबात नको आहे. दुसरी परिस्थिती अशी असेल की, 'आप'ला रोखण्यासाठी केंद्र सरकारने सिसोदिया यांना अटक केली, असा संदेश लोकांमध्ये जाईल.

आम आदमी पार्टी ही दुसरी परिस्थिती तयार करण्याचे काम करत आहे आणि येत्या निवडणुकीत त्याचे भांडवल करेल. यासाठी लोकांपर्यंत पोहोचण्यापासून ते सोशल मीडियापर्यंत सर्व रणनीतींवर काम सुरू असल्याचे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे.

राशीद किडवई म्हणतात की, 'राष्ट्रीय पातळीवर काँग्रेसला 19-20% मते मिळतात, तर आम आदमी पार्टीला त्या तुलनेत एक चतुर्थांश मतेही मिळत नाहीत. आम आदमी पक्षाला भाजपचा राष्ट्रीय पर्याय बनण्यास बराच कालावधी लागेल. पंजाबमध्ये मोठा विजय मिळवूनही आम आदमी पार्टी यूपी, हिमाचलमध्ये काहीही करू शकली नाही हे आपण पाहिले. यानंतर गुजरातमध्येही पक्ष आपल्या दाव्यापासून दूर राहिला. अशा परिस्थितीत एखादी घटना खूप मायलेज देईल हे सांगणे फार कठीण आहे.'

प्रश्न 3: सिसोदिया यांना पाठिंबा दर्शवण्यासाठी पक्ष काय करत आहे?

परिस्थिती हाताळण्यासाठी आम आदमी पक्षासोबतच मनीष सिसोदिया यांनीही इमोशनल कार्ड खेळले आहे. सीबीआय कार्यालयात चौकशीसाठी जाण्यापूर्वी सिसोदिया यांनी केलेले वक्तव्य हे त्याचे वैशिष्ट्य आहे. गाडीवर उभं राहून ते म्हणाले- 'मी आयुष्यात प्रामाणिकपणे आणि कठोर परिश्रम केले आहेत आणि त्यामुळेच तुम्ही सर्वांनी प्रेम आणि आदर दाखवून मला इथे आणले आहे. आयुष्यात अनेक चढ-उतार आले. मी टीव्ही चॅनलमध्ये काम करायचो, चांगला पगार आणि प्रमोशन मिळायचे.'

'आयुष्य चांगले चालले होते, पण मी सर्व काही सोडून अरविंद केजरीवाल यांच्यासोबत झोपडपट्टीत काम करू लागलो, त्यावेळी माझ्या पत्नीने मला सर्वात जास्त साथ दिली. आज जेव्हा ते मला तुरुंगात पाठवत आहेत, तेव्हा माझी पत्नी आजारी आहे आणि ती घरी एकटी असेल. त्यांची काळजी घ्यावी लागेल. मला मुलांना सांगायचे आहे की तुमचे मनीष चाचा जात आहेत, पण सुट्टी झालेली नाही. मन लावून अभ्यास करा.'

आम आदमी पार्टीचे सर्व बडे नेते, अरविंद केजरीवाल ते भगवंत मान यांच्यापर्यंत, सर्वांची विधाने एकाच गोष्टीकडे निर्देश करतात - भाजप आम आदमी पार्टीला घाबरते, म्हणूनच मनीष सिसोदिया यांना अटक केली आहे, पण आप घाबरणार नाही, आणि ताकदीने लढेल.

मद्य धोरणावर सीबीआयचे सिसोदिया यांना आठ प्रश्न

सीबीआयला तपासात काय आढळले...

केजरीवालांसमोर 10 वर्षातील सर्वात मोठी आव्हाने

आम आदमी पार्टीच्या 10 वर्षांच्या इतिहासात अरविंद केजरीवाल यांच्यासमोर आधी सत्येंद्र जैन आणि आता मनीष सिसोदिया यांची अटक हे सर्वात मोठे आव्हान आहे. सिसोदिया हे दिल्लीतील शिक्षण क्षेत्रातील बदलाचे पोस्टर बॉय आहेत. पक्षाचे अनेक नेते सांगतात की एक प्रकारे ते दिल्लीचे सरकार चालवतात. राष्ट्रीय स्तरावर पक्षाचा प्रसार करण्यातही सिसोदिया यांची भूमिका महत्त्वाची ठरली आहे.

'आप'ची दुहेरी तयारी - न्यायालय आणि जनतेसमोर आपली बाजू मांडणार

आम आदमी पक्ष दुतर्फा लढणार असल्याची चर्चा आहे. आज मनीष सिसोदिया यांना कोर्टात हजर व्हायचे आहे, तिथे पक्ष आपली भूमिका ठामपणे मांडण्याचा प्रयत्न करत आहे. सीबीआयला मनीष सिसोदिया यांची न्यायालयाकडून कोठडी मिळणार हे जवळपास निश्चित आहे.

आम आदमी पार्टीच्या सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, पक्ष राजकीय दृष्टिकोनातून ही लढाई लढण्याचा विचार करत आहे. मनीष सिसोदिया यांची अटक भावनिकरित्या कशी गुंफायची यावर विचारमंथन सुरू आहे.

राजकारणातील आम आदमी पक्षाचा यूएसपी (युनिक सेलिंग पॉइंट) ही त्यांची भ्रष्टाचारमुक्त प्रतिमा आहे. हवाला प्रकरणात सत्येंद्र जैन आणि दिल्ली दारू घोटाळ्यात मनीष सिसोदिया यांच्या अटकेमुळे ही प्रतिमा मलीन झाली आहे. त्यामुळेच या दोघांची अटक हे भाजपचे राजकीय षड्यंत्र असल्याचे सिद्ध करून या लढतीचे रूपांतर मोदी विरुद्ध केजरीवाल असे करण्याचा पक्षाचा प्रयत्न आहे. त्यामुळे राष्ट्रीय पातळीवर आम आदमी पक्षाच्या प्रचाराच्या प्रयत्नांना बळ मिळेल.