इनडेप्थ स्टोरी:ऑलिम्पिकमध्ये पदके जिंकल्यानंतर 10 पटींनी महागडे झाले भारतीय खेळाडू, अनेक स्टार क्रिकेटपटूंनाही टाकले मागे

लहानपणी जंगलातून लाकडे आणणाऱ्या मीराबाई चानूने टोकियो ऑलिम्पिकमध्ये एकूण 202 किलो वजन उचलले. तिला वेटलिफ्टिंगमध्ये रौप्य पदक मिळाले. विजयानंतर एका मुलाखतीत मीराबाई म्हणाली की, घरी परतल्यावर तिला पिझ्झा खायचा आहे. डोमिनोजने पटकन प्रतिसाद दिला आणि तिला आयुष्यभर मोफत पिझ्झा देण्याचे वचन दिले. परत आल्यावर, डोमिनोजने केवळ पिझ्झाच पाठवला नाही तर चानूबरोबर व्यावसायिक करार केला. मीराबाई चानू ही एकमेव ऑलिम्पिक पदक विजेती नाही जी ब्रँड्सद्वारे ओळखली जाते.

नीरज चोप्रा, बजरंग पुनिया, पीव्ही सिंधू, रवी दहिया आणि इतर पदकविजेत्यांना डझनभर ब्रँड्सनी त्यांना ऑफर दिल्या आहेत. चला तर जाणून घेऊया कोणत्या खेळाडूने कोणत्या ब्रँडशी करार केला आहे? ऑलिंपिकपूर्व आणि पोस्ट एंडोर्समेंट फीमध्ये काय फरक आहे? ब्रँड्स या खेळाडूंशी दीर्घकालीन सौदे का करू इच्छितात?

नीरज चोप्रा: इंडस्ट्री बऱ्याच काळापासून वाट पाहत होती

नीरज चोप्राच्या ब्रँड व्हॅल्यूमध्ये 10 पटीने वाढ झाली आहे. नीरजचे व्यवस्थापन करणाऱ्या फर्म जेएसडब्ल्यूचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी मुस्तफा घौस म्हणतात की ही वाढ त्याच्या जोडणीमुळे आणि क्रिकेटविरहित कामगिरीमुळे झाली आहे. आतापर्यंत बाजारात एकतर क्रिकेटपटू किंवा पीव्ही सिंधू, मेरी कोम आणि सानिया मिर्झा सारख्या महिला खेळाडूंचे वर्चस्व होते. नीरजने ही धारणा मोडली आहे. तज्ज्ञांचा अंदाज आहे की नीरजची वार्षिक ब्रँड एंडोर्समेंट फी सुमारे 2.5 कोटी रुपये आहे. ऑलिम्पिकपूर्वी ते 20-30 लाख होते.

पीव्ही सिंधू: ऑलिम्पिकमध्ये सलग दोन मेडल

टोकियो ऑलिम्पिकपूर्वीही पीव्ही सिंधू अनेक ब्रँड्सची आवडती राहिली आहे. सिंधूचे व्यवस्थापन करणाऱ्या कंपनी बेसलाइन व्हेंचर्सच्या यशवंत बियाला यांच्या मते, अनेक नवीन ब्रॅण्ड्सने सिंधूशी संपर्क साधला आणि त्यांना किमान 2-3 वर्षांचा करार करायचा आहे. दोन ऑलिम्पिक पदके जिंकणारी सिंधू एकमेव भारतीय महिला आहे. त्यांच्या वार्षिक अनुमोदन शुल्कात 60-70% वाढ दिसून येत आहे.

मीराबाई चानू: ब्रँड एंडोर्समेंट फी 1 कोटींपेक्षा जास्त

मीराबाई चानूला सांभाळणारी कंपनी आयओएस स्पोर्ट्स अँड एंटरटेनमेंटचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी राहुल त्रेहान म्हणतात की पदक जिंकल्यानंतर चानूला अनेक ब्रँडच्या ऑफर आहेत. यामध्ये स्टील, इन्शुरन्स, बँकिंग, एड्युटेक, एनर्जी ड्रिंक्स आणि ऑटोमोबाईल सारख्या क्षेत्रांचा समावेश आहे. सध्या चानूने एमवे इंडिया, मोबिल इंजिन ऑइल, एडिडास ग्लोबल यांच्याशी करार केला आहे. त्रेहानच्या मते, चानूची सध्याची एंडोर्समेंट फी वार्षिक एक कोटी रुपयांपेक्षा जास्त आहे. टोकियो ऑलिम्पिकच्या आधी ते सुमारे 10 लाख होती.

बजरंग पुनिया: ब्रँड मूल्यामध्ये जवळपास 100% वाढ

टोकियो ऑलिम्पिकमध्ये कांस्यपदक जिंकण्यापूर्वी बजरंग पुनियाने जागतिक अजिंक्यपद स्पर्धेतही चमत्कार केले आहेत. तेथे तीन पदके जिंकणारा तो भारताचा एकमेव कुस्तीपटू आहे. ऑलिम्पिकपूर्वीही त्याचे अनेक ब्रॅण्ड्स होते, पण पदक जिंकल्यानंतर डझनभर कंपन्या रांगेत आहेत. नीरज चोप्रा प्रमाणेच त्याचे व्यवस्थापन जेएसडब्ल्यू फर्म करते. बजरंग पुनियाचे ब्रँड मूल्य जवळपास 100%वाढले आहे.

रवी दहिया एक युवा खेळाडू आहे. रौप्य पदक जिंकल्यानंतर त्याच्याकडे अनेक ब्रँडच्या ऑफरही आहेत. कुस्तीपटू सुशील कुमारने ऑलिम्पिक पदक पटकावले तेव्हा त्याला अनेक मोठ्या ब्रॅण्डच्या ऑफरही आल्या. उद्योग तज्ज्ञांचा असा विश्वास आहे की त्यांचे ब्रँड मूल्य जवळपास 60%वाढले आहे.

या व्यतिरिक्त, लवलीना बोरगोहेन बॉक्सिंगमध्ये कांस्य पदक जिंकले. त्यांची ब्रँड व्हॅल्यू देखील जवळपास 100%वाढली आहे. या व्यतिरिक्त, कांस्य पदक जिंकणाऱ्या भारतीय हॉकी संघाचे गोलकीपर पीआर श्रीजेसचे ब्रँड मूल्य सुमारे 150%वाढली आहे.

खेळाडूंना ऑलिम्पिक व्यतिरिक्त असलेल्या ब्रँडचीही साथ मिळत आहे. धावपटू हिमा दास एशियन गेम्स 2018 मध्ये तीन पदके जिंकून स्टेट बँक ऑफ इंडिया आणि अॅडिडासशी संबंधित आहेत. टोकियो ऑलिम्पिक 100 मीटर क्वालिफायर दुती चंद यांची दागिन्यांची किरकोळ साखळी सेन्को गोल्ड अँड डायमंड्सची ब्रँड अॅम्बेसेडर म्हणून निवड झाली आहे.