संडे भावविश्वदेवा, अशी संतती कुणालाही देऊ नको:जमीन हडपली, मारहाण करून घराबाहेर काढले; पतीला मुखाग्नीही दिला नाही

पप्पा आर्मी ऑफिसर होते. सात भावंडांमध्ये मी सर्वात लहान. खूप लाड-प्रेम मिळाले. एका उच्चभ्रू कुटुंबात लग्न झाले. माझ्याकडे 25 एकर जमीन, 100 म्हशी, माझे स्वतःचे घर, गाडी… सर्व काही होते, पण आज माझ्याकडे एक रुपयाही नाही. मुलांनी सर्व जमीन आणि मालमत्ता बळकावली आणि मला घराबाहेर हाकलून दिले.

माझी मुलं असं कसं करू शकतात यावर माझा विश्वासच बसत नव्हता. तेही आपल्या आईसोबत? पण हे वास्तव आहे. मी वृद्धाश्रमात राहते. मी बाहुल्यांमध्ये माझे मन गुंतवते. हीच माझी मुलं आहेत.

मी मनजीत कौर, चमकौर साहिब, पंजाबची रहिवासी आहे. पप्पा सैन्यात डॉक्टर होते. दररोज डझनभर लोक माझ्या घरी यायचे आणि जेवण करायचे. घरात कशाचीही उणीव नव्हती. भावांनाही नोकऱ्या लागल्या. कुटुंबात सर्वात लहान असल्याने सर्वांचे प्रेम मिळाले. जे मागायचे ते मिळायचे. प्रत्येक छंद पूर्ण केला.

यानंतर माझे लग्न झाले. पप्पांनी आपल्यासारख्याच श्रीमंत कुटुंबात लग्न लावून दिले. नवऱ्याकडे बरीच जमीन होती. भरपूर शेती होती. बरीच पिके होती. मी पण आनंदाने माझ्या नवऱ्याला साथ द्यायचे. शेतातही जायचे. मजुरांकडून काम करवून घ्यायचे.

काही वर्षांनी एक मुलगी झाली, नंतर मुलगा झाला. मला वाटले अजून काय हवे आहे? जगातील सर्व सुख माझ्याकडे आहे. मुला-मुलीला खूप प्रेमाने आणि आपुलकीने वाढवले. त्यांना शिकवले. मुलालाही चांगली नोकरी लागली. यानंतर मुलीचे लग्न झाले. तिचा पती अमेरिकेत नोकरीला होता. सासरचे लोकही अमेरिकेत राहत होते.

मुलीच्या लग्नाच्या काही वर्षांनी वाटलं आता मुलाचंही लग्न करावं. वेळेत आपल्या जबाबदारीतून मुक्त होऊ. मुलाचे लग्न एका चांगल्या कुटुंबातील शिकलेल्या मुलीशी करून दिले. वाटले इतकी संपत्ती आहे. पुढील जीवन आरामात जाईल.

सुरुवातीला सून घरातील कामे करत नव्हती. मी याकडे लक्ष दिले नाही. सगळी कामं मी एकटीच करायचे. सकाळी उठून झाडू मारणे, न्याहारी तयार करणे, गुरांना चारणे, शेतात जाणे आणि नंतर पुन्हा घरी येऊन खाण्यापिण्याची तयारी करणे.

मला वाटायचं की नवीन सून आलीय. हळूहळू काम करायला शिकेल. मला तिला काही बोलावे लागणार नाही.

काही महिन्यांनी मला वाटले की, सुनेसोबत कामाविषयी बोलावे. सर्व काही माझ्या एकटीने करणे शक्य नव्हते. एके दिवशी मी माझ्या सुनेला स्वयंपाकघराच्या कामात मदत करायला सांगितले. तिने स्पष्ट नकार दिला. ती म्हणाली की ती घरचे कोणतेही काम करणार नाही. करायचं असेल तर करा, नाहीतर नोकर ठेवा.

माझ्या सुनेशी भांडणे योग्य नाही असे मला वाटले. घरात कलह होईल, लोकांमध्ये बदनामी होईल. माझ्या सुनेला सगळे चुकीचे म्हणतील. मी गप्प राहिले. सुनेला काही बोलू नकोस, असे पतीचेही म्हणणे होते. आपण शक्य तितके एकत्र राहू.

काही महिन्यांनी सून पैसे मागू लागली. नकार दिल्याने तिने आत्महत्येची धमकी देण्यास सुरुवात केली. मी आणि माझा नवरा घाबरून तिला पैसे द्यायचो. हळूहळू ही तिची रोजची सवय झाली. रोज तिला काही ना काही पैशांची गरज असायची. भांडणामुळे मी नकार देत नव्हते.

एके दिवशी मी माझ्या मुलाला सांगितल्यावर त्याने मी मध्ये पडणार नाही असे सांगून हात झटकले. मी माझ्या पत्नीशी भांडू शकत नाही. माझे पतीचेही म्हणणे होते की जे काही आहे ते फक्त या मुलांचे आहे. देऊन टाक त्यांना. काही बोलल्यास घरातील वातावरण बिघडेल.

काही महिन्यांनी पैसे संपले. नवरा म्हणाला काही बोलू नकोस. त्यांनी जमीन विकून सुनेला पैसे द्यायला सुरुवात केली. निदान घरात तरी शांतता नांदेल असं मलाही वाटत होतं, पण माझं चुकलं. एके दिवशी सुनेने मर्यादा ओलांडली. तिने माझ्यावर हात उगारला. हे मी माझ्या मुलाला सांगितल्यावर त्याने तोंड फिरवून घेतले.

नवऱ्याने म्हटले की, आता आपण इथे राहणे योग्य नाही. असा अपमान आपण सहन करू शकत नाही. मुलीला हा प्रकार कळताच एक दिवस जावई घरी आले. ते म्हणाले की, आमचे पंचकुलातील घर रिकामे आहे. तुम्ही लोक तिकडे जा.

नवरा मुलीच्या घरी गेला, पण मी गेले नाही. एवढं सगळं होऊनही मला माझ्या लेक-सुनेला सोडायचं नव्हतं. काही दिवसांनी सुनेने स्पष्ट सांगितले की, तू पण निघून जा. नाहीतर तुला जबरदस्तीने घराबाहेर हाकलून देईन.

बळजबरीने मी माझ्या मुलीच्या घरी गेले. आम्ही दोघे नवरा-बायको तिथे छान राहू लागलो. मुलीने आमची खूप काळजी घेतली. जावयानेही आमची काळजी घेतली. दुसरीकडे पतीची प्रकृती ढासळू लागली. सून आणि मुलाच्या वागण्याने त्यांना खूप धक्का बसला. त्यातून त्यांना सावरता आले नाही. काही महिन्यांतच त्यांना हृदयरोग झाला.

एके दिवशी मुलगी म्हणाली आता ती इथे राहणार नाही. कुटुंबासोबत राहण्यासाठी तिला अमेरिकेला जावे लागणार आहे. मी म्हणाले ठीक आहे निघून जा. मुलगी आणि जावई दोघेही अमेरिकेला गेले. आम्ही पती-पत्नी एकटे झालो. काही वेळाने मला पुन्हा माझ्या मुलाची आठवण येऊ लागली. आई आहे ना… मला वाटलं की आता लेक-सुनेचा राग गेला असेल. मला त्यांच्याकडे परतायला हवे.

एके दिवशी मी माझ्या मुलाच्या घरी गेले. मला पाहताच सुनेने दरवाजा बंद केला. मी कितीतरी वेळ रडत राहिले, पण तिचे मन द्रवले नाही. रडत रडत मी माझ्या पतीकडे परत आले.

इकडे नवऱ्याची अवस्था अशी होती की त्यांना पेसमेकर लावण्यात आला होता. काही वेळाने आम्हा दोघांनाही वाटू लागले की आपण इथे एकटे राहू शकत नाही.

पती म्हणाले की, एकटे राहण्यापेक्षा मुलीच्या सासरच्या घरी राहणे चांगले. कुठे जायचे समजत नव्हते. आम्ही आमची जमीन विकली होती. उरलेली जमीन मुलीला दिली होती.

मी माझ्या पतीला म्हटले की तुम्ही आधी जा. तिथे काही दिवस राहा. जर सर्व काही ठीक असेल तर मी देखील तिथे येईन. ते मुलीच्या सासरच्या घरी गेले. महिनाभरानंतर त्यांची माहिती मिळणे बंद झाले. मी काही लोकांकडे चौकशी केली तेव्हा कळले की त्यांनी माझ्या पतीला वृद्धाश्रमात पाठवले होते.

मी पण त्याच वृद्धाश्रमात गेले. पतीसोबत राहू लागले. काही दिवसांनी पतीचा पेसमेकर बिघडला. मी मदतीसाठी इकडे-तिकडे हाक मारली, पण कोणीही मदत केली नाही. 2017 मध्ये पतीचा मृत्यू झाला. माझ्या पतीच्या निधनानंतर मी पूर्णपणे एकटी पडले. नीट खाऊ किंवा झोपू शकले नाही. रात्रंदिवस रडत राहायचे.

ना मुलाचा फोन आला ना मुलीचा. ना त्यांच्या मुलांचा. मुलगा-मुलीने सर्व जमीन घेऊन आम्हाला निराधार सोडले. पतीच्या निधनानंतरही मुलगा-मुलगी आली नाही. त्यांना अग्नीही दिला नाही. आज माझी अवस्था अशी आहे की मुले मला घ्यायला आली तरी मी त्यांच्यासोबत जाणार नाही.

मी इथेच राहीन किमान येथे शांतता आणि प्रेम आहे. आता असे दिसते आहे की मुले नसणे हे मुले असण्यापेक्षा चांगले आहे.

मनजीत कौर यांनी या सर्व गोष्टी भास्करच्या रिपोर्टर मनीषा भल्लांसोबत शेअर केल्या आहेत.

ही बातमीही वाचा...

जेव्हा धीरूभाईही अदानींसारख्याच स्थितीत अडकले होते:रिलायन्सला वाचवण्याचा आणि पलटवाराचा 40 वर्षे जुना रंजक किस्सा