कामाची गोष्टमोठ्या सवलतींच्या नावाखाली नको असलेली खरेदी:कशी होते फसवणूक, मॉलचे डिझाईनच तसे, कसे ते घ्या समजून
सणासुदीच्या नावाखाली सेल सर्वांना आकर्षित करतात. सणांच्या आगमनापूर्वीच ऑनलाइन शॉपिंग प्लॅटफॉर्मवर सेल सेल सेल सुरू होतात..
दुसरीकडे, मोठमोठे शॉपिंग मॉल्स, ब्रँड्सची किरकोळ दुकानात, सेल सुरूच असतात.
सध्या ऑनलाइन आणि ऑफलाइन होळी सेल सुरू आहे. यानंतर नवरात्री स्पेशल सेल सुरुवात होतील.
तुम्हीही ही सुवर्णसंधी समजून खरेदी करून स्वतःला भाग्यवान समजाल.
अशा लोकांना कळू द्या की नुकतेच फ्लोरिडा आणि कॅरोलिना युनिव्हर्सिटीच्या संशोधनात असे समोर आले आहे की, अशा प्रकारे रिटेलर्स ग्राहकांना फसवून नफा कमावतात.
विक्रीच्या नावाखाली ग्राहकांची कशी फसवणूक केली जाते आणि विक्रीच्या भ्रमातून तुम्ही स्वतःला कसे बाहेर काढू शकता, ते कामाची गोष्टमध्ये समजून घेऊयात.
प्रश्न: शॉपिंग मॉल्स, ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म आणि मोठ्या रिटेल स्टोअरमध्ये ग्राहकांना खरोखर फसवले जात आहे का?
उत्तरः शॉपिंग मॉल्स, ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म आणि मोठ्या रिटेल स्टोअरमध्ये खालील प्रकारे ग्राहकांची फसवणूक केली जात आहे…
- शॉपिंग मॉलमध्ये कोणता माल मुद्दाम ठेवला आहे, याची दिशा स्पष्ट होत नाही. यामुळे, आपण खरेदी करण्यासाठी गरजेच्या वस्तूचा शोध घेत असताना, आपण अशा अनेक वस्तू खरेदी करण्याचा विचार करतो की, ज्याची आपल्याला आवश्यकता नसते.
- मॉलमध्ये जास्त खिडक्या आणि दरवाजे बनवलेले नसतात. यामुळे बाहेरील जगापासून ग्राहकांना पूर्णपणे दूर केले जाते. ते आतल्या चकचकीत फसले जातात.
- मॉल्समध्ये नेहमीच महागड्या वस्तूंवर ऑफर्स असतात. तसेच स्वस्त दरातील अनेक वस्तू त्यांच्याजवळ ठेवल्या जातात. यामुळे लोकांना महागड्या ऑफर असलेल्या वस्तू तर आवडतातच पण जवळ ठेवलेल्या स्वस्त वस्तू पाहून आनंदी होतात आणि त्या विकत घेण्याचा विचार करतात.
- शॉपिंग मॉल्सची रचना अशा प्रकारे केली जाते की, लोक त्यांच्याकडे आकर्षित होतात आणि तिथे जास्त वेळ घालवतात.
- येथे कमाल किरकोळ किंमत (MRP) वाढवूनित्यावर सूट दिली जाते.
- तुम्ही शॉपिंग मॉलमध्ये जेव्हा उजवे वळण घ्याल तेव्हा तुम्हाला एक आकर्षक ऑफर दिसेल. याचे कारण असे की, बहुतेक लोक उजव्या बाजूच्या गोष्टींकडे लवकर आकर्षित होतात. म्हणूनच मॉल्समधील बहुतेक ऑफर्स उजव्या बाजूला ठेवल्या जातात.
- अशा वस्तूंवर असे सौदे केले जातात की, ग्राहकांना खूप खरेदी केल्यासारखे वाटते आणि ग्राहक अधिकाधिक खरेदी करू लागतात.
प्रश्न: मॉल्स आणि सुपरमार्केट त्यांची रणनीती किंवा आम्हाला फसवण्याची रणनीती कशी ठरवतात, हे आम्हाला समजले आहे, आता सांगा आम्ही ग्राहक त्यांच्या जाळ्यात कसे अडकतो?
उत्तरः खालील प्रकारे ग्राहकांना फसवले जात आहे...
- मालाच्या लालसेपोटी आणि स्वतःची बचत करण्यासाठी सामान्य माणूस त्यांच्या जाळ्यात अडकतो.
- वेळोवेळी जुन्या वस्तूंची विक्री करण्यासाठी सेल उभारून वस्तूंची विक्री सुरू करतात.
- ही ऑफर मर्यादित काळासाठी आहे असे म्हटल्यावर ग्राहकांनी लगेच त्याचा लाभ घ्यावा असे वाटते.
- शॉपिंग मॉलमध्ये दर महिन्याला गोष्टी बदलल्या जातात.
- महागडे पदार्थ डोळ्यांसमोर ठेवले जातात. ऑनलाइन स्टोअरमध्ये ऑफरसह महागड्या वस्तू सहज उपलब्ध आहेत.
- तुमचा मोबाईल नंबर आणि ईमेल सर्वत्र विचारला जातो. यामुळे ग्राहकांना वेळोवेळी ऑफर्सची माहिती दिली जाते.
- ऑनलाइन शॉपिंग प्लॅटफॉर्म किंवा शॉपिंग मॉल्समध्ये अधिक खर्च केल्यास विनामूल्य शिपिंग ऑफर केली जाते.
- उत्पादनांवर 199, 99, 599 लिहिलेले आहे. यावरून तुम्हाला वाटते की ते 100 रुपयांपेक्षा कमी किंवा 600 रुपयांपेक्षा कमी आहे.
- ऑफर दिल्यानंतरही ते किमतीत एक ना एक शुल्क लावून पैसे गोळा करतात.
प्रश्न: या प्रकारच्या फसवणुकीविरुद्ध कोणताही कायदा नाही का?
उत्तरः लखनऊ उच्च न्यायालयातील वकील नवनीत मिश्रा म्हणतात की, जर एखाद्या कंपनीने एखाद्या व्यक्तीच्या कायदेशीर अधिकारांचे उल्लंघन करून त्याचा वेळ, मेहनत, पैसा वाया घालवणाऱ्या कोणत्याही प्रकारची लालूच दिली, तर तो न्यायालयात जाऊन त्याच्या विरुद्धा नुकसानीचा दावा करू शकतो. मागणी करू शकतो पण हे देखील लक्षात ठेवा की यावर कोणताही फौजदारी खटला नाही.
प्रश्न: या सर्व ठिकाणी आजकाल विक्री आणि सवलत देखील उपलब्ध आहे. याचा फायदा कंपन्यांना होतो का?
उत्तर: होय अगदी. याचा फायदा फक्त कंपन्यांना होतो. ते त्यांच्या उत्पादनाची एमआरपी वाढवून सूट देण्याचा दावा करतात. सवलत पाहून ग्राहक त्या वेळी गरज नसलेल्या वस्तूही खरेदी करतात. अशा प्रकारे कंपन्या डिस्काउंट सांगून त्यांची विक्री वाढवतात.
उदाहरणार्थ, एक उत्पादन 100 रुपयांचे आहे. त्यामुळे प्रथम त्याची एमआरपी 200 रुपये केली जाईल. त्यानंतर त्यावर 50 रुपयांची सूट मिळेल. अशा प्रकारे, कंपनीला केवळ 50 रुपयांचा नफा मिळणार नाही, तर डिस्काउंटमुळे अधिक लोक ते उत्पादन खरेदी करतील.
याशिवाय जुन्या स्टॉक कंपन्या सेल सांगून विक्री करतात. लोक तेही आनंदाने विकत घेतात. अशा प्रकारे खोट्या ऑफर देऊन कंपन्या दुप्पट नफा कमावतात.
प्रश्न : यातून सर्वसामान्यांना कोणते नुकसान सोसावे लागते?
उत्तर : यामुळे सामान्य माणूस गरज नसलेल्या वस्तू खरेदी करतो. यासोबतच फालतू खर्च वेगळा केला जातो. त्यामुळे बचत करता येत नाही.
अनेक वेळा लोक अशा वस्तू सेलमधून घेतात ज्याचा वापर ते कधीच करत नाहीत. मग नंतर त्यांना चूकल्यासारखे वाटते.
प्रश्नः त्यांच्या जाळ्यात अडकण्यापासून सामान्य माणूस स्वतःला कसा वाचवू शकतो?
उत्तरः या खोटारड्यात अडकणे खालील प्रकारे टाळता येऊ शकते....
- सवलतीच्या ऑफरवर उत्पादन खरेदी करण्यापूर्वी, वेगवेगळ्या वेबसाइट, दुकानदारांकडून त्याची किंमत तपासा. उत्पादनाची किंमत मागील वेळी किती होती हे देखील तपासा.
- डिस्काउंट ऑफर पाहिल्यानंतर खरेदीची घाई करू नका.
- शॉपिंग मॉलमध्ये असे असते की, 1100 रुपयांचे उत्पादन 1000 रुपयांच्या उत्पादनापुढे तसेच 500 रुपयांचे उत्पादन ठेवले जाईल. अशा परिस्थितीत ग्राहक 1000 रुपयांचे उत्पादन खरेदी करतो. मात्र, तसे करू नका.
- कमी वस्तू खरेदी करायच्या असतील तर शॉपिंग कार्ट किंवा ट्रॉली घेऊ नका. जेव्हा तुम्ही वस्तू हातात ठेवता तेव्हा तुम्ही कमी वस्तू खरेदी करता.
- तुम्ही ऑनलाइन खरेदी करत असल्यास किंवा ऑनलाइन उत्पादने पाहत असल्यास, ते इन्कॉगनीटो मोडमध्ये करा. जुन्या कुकीज आणि इतिहास देखील हटवा. कारण जेव्हा तुम्ही साइटवर जास्त वेळ घालवता तेव्हा तुम्हाला अधिक महाग उत्पादने दिसू लागतील. कमी वेळ असलेले लोक स्वस्त उत्पादने पाहतील.
- शॉपिंग मॉल्समध्ये डोळ्याच्या पातळीच्या वर आणि खाली असलेल्या उत्पादनांकडे देखील लक्ष द्या. तिथे तुम्हाला चांगली किंमत मिळेल.
- सवलतीच्या फंदात पडू नका. हे तुम्हाला अनावश्यक वस्तू खरेदी करण्यापासून वाचवेल.
- तुम्हाला रिटेल आउटलेट किंवा मॉलच्या काउंटरवर अॅप डाउनलोड करण्यास सांगितले जाते. हे अॅप्स डाउनलोड करू नका.
आता समजून घ्या की तुम्हाला ऑनलाइन सेलकडे कसे आकर्षित केले जाते.....
प्रश्न: तुम्ही सवलत नसलेल्या उत्पादनांमध्ये कसे जाता?
उत्तरः खाली लिहिलेल्या मुद्द्यांवरून समजून घ्या...
- तुम्ही कोणत्याही ऑनलाइन साईटवर जाताच, बंपर डिस्काउंट असलेल्या उत्पादनाची जाहिरात तुमच्या समोर येते.
- तुम्ही ताबडतोब आकर्षित होतात आणि त्या लिंकवर क्लिक करता, पण नंतर उत्पादन पाहिल्यानंतर तुमची निराशा होते.
- एकदा क्लिक करून त्या वेबसाइटवर गेल्यानंतर, तुम्हाला इतर उत्पादने देखील दिसतात, ज्यावर कोणत्याही प्रकारची सूट नसते.
- अशा स्थितीत, आता तुम्हाला सवलतीशिवाय उत्पादनेही दिसू लागतात आणि अनेक वेळा तुम्ही ती खरेदी करण्याचा निर्णय घेतात.
अशा उत्पादनांवर सूट दिली जाते, जी विक्री होणे आवश्यक
- ज्या वस्तू कमी विकल्या जातात त्यावरच बहुतांश दुकानदार भरघोस सूट देतात.
- अशा सवलती फक्त सणासुदीच्या काळातच मिळतात. कारण यावेळी लोकांना वस्तू खरेदी करणे आवडते.
- बंपर डिस्काउंटची वेळ निश्चित करण्यात येते जेणेकरून लोकांनी ते खरेदी करण्यास उशीर करू नये. उदाहरणार्थ, कोणत्याही वस्तूवरील सूट होळीपर्यंत राहील, त्यानंतर त्याची किंमत वाढेल.
- असे केल्याने लोक ती वस्तू निर्धारित तारखेपर्यंत खरेदी करतात. त्यासाठी तुम्हाला वारंवार मॅसेज मिळतात
- तुम्ही ऑफलाईन खरेदीसाठी मार्टमध्ये जाता, तेव्हा तुमचा मोबाइल नंबर तुमच्याकडून घेतला जातो.
- ऑनलाइन खरेदी करतानाही तुमचा नंबर रजिस्टर होतो.
- अशा परिस्थितीत, सणासुदीच्या काळात तुम्हाला ऑफलाइन आणि ऑनलाइन दोन्ही बाजूंकडून संदेश मिळू लागतात.
- तुम्ही त्यांच्या प्रचंड सवलतींमुळे आकर्षित होतात आणि तुमच्या उपयोगाच्या नसलेल्या गोष्टी विकत घेण्याचा तुमचा विचार करता.
तज्ञ काय म्हणतात?
कधी कधी 'Buy 2 मिळवा 1 मोफत' किंवा 'By 1 मिळवा 50% सूट इतर आयटम' सारख्या ऑफर दिल्या जातात. अशा ऑफर्समुळे भारतीय ग्राहक आकर्षित होतात. स्वतंत्र सल्लागार हरीश एचव्ही यांच्या मते, भारतीय ग्राहकांना अशा सवलतींची सवय झाली आहे.
टेक्नोपॅक अॅडव्हायझर्सचे अध्यक्ष आणि एमडी अरविंद सिंघल यांच्या मते, डिस्काउंट ऑफरचा ग्राहकांच्या मनावर परिणाम होतो. ग्राहकाला माहीत असते की, त्याला जी वस्तू घ्यायची आहे त्याची किंमत सवलतीच्या वस्तूंच्या किमतीइतकीच आहे. तरीही, सवलत पाहून ते आकर्षित होतात. कॉम्बो ऑफर देण्याचा उद्देश जास्तीत जास्त मालाची विक्री करणे हा आहे. दुकानदाराने प्रत्येक वस्तूवर सवलत दिली तर ग्राहक एकच वस्तू खरेदी करेल, पण जर त्यांनी कॉम्बो ऑफर दिली तर त्यांच्या फायद्यासाठी ग्राहक एका वस्तूऐवजी कॉम्बो ऑफरची वस्तू खरेदी करेल.