आपल्या शहरातील ताज्या बातम्या आणि ई-पेपर मिळवा मोफत

डाउनलोड करा

कामाची गोष्टझोपेत गुदमरून मृत्यू:बंद खोलीत शेकोटी पेटवल्याने विषारी वायू रक्तात मिसळण्याची शक्यता, निष्काळजीपणामुळे धोका

2 महिन्यांपूर्वी
  • कॉपी लिंक

घटना पहिली

पंजाबमधील संगरूर जिल्ह्यात पाच मजूर त्यांच्या खोलीत शेकोटी पेटवून झोपले होते. झोपेत गुदमरल्याने 4 जणांचा मृत्यू झाला. एकाला रुग्णालयात दाखल करावे लागले.

घटना दुसरी

वाराणसीमध्ये एक कुटुंब रात्री लोखंडी कढईत आग पेटवून स्वतःला गरम करत होते. सर्वजण झोपी गेले. सकाळी 8 वाजता शेजाऱ्याने दरवाजा ठोठावला असता आतून आवाज आला नाही. दरवाजा तोडला असता शेकोटीच्या धुरामुळे 3 बेशुद्ध पडल्याचे दिसून आले तर सर्वात लहान मुलाला आपला जीव गमवावा लागला.

घटना तिसरी

राजस्थानच्या चुरू जिल्ह्यातील रतनगडमध्ये थंडीपासून वाचण्यासाठी खोलीत शेगडी पेटवून झोपलेल्या कुटुंबातील 3 जणांचा मृत्यू झाला. तीन महिन्यांच्या बाळाची प्रकृती चिंताजनक आहे. बिकानेरमध्येही अशाच घटनेत पती-पत्नीचा मृत्यू झाला.

या काही घटना आहेत. दरवर्षी हिवाळ्यात अशा घटना देशभरातून समोर येतात. थंड हवामानात शेकोटी, शेगडी किंवा हीटर लावणे सामान्य आहे. यामुळे नक्कीच उबदार वाटते, परंतु थोडासा निष्काळजीपणा जीव धोक्यात आणू शकतो. यामुळे गुदमरल्यासारखे होऊ शकते.

आज कामाची गोष्टमध्ये आपण शेकोटी किंवा सिगडीबद्दल बोलूयात, जाणून घ्या कोणत्या प्रकारचा निष्काळजीपणा जीवघेणा ठरतो.

प्रश्न: शेकोटीमुळे कोणत्या समस्या उद्भवू शकतात?

उत्तरः यामुळे या 6 समस्या उद्भवू शकतात...

  • ऑक्सिजनची कमतरता
  • दमा; श्वसनाचे आजार
  • त्वचेची समस्या
  • डोकेदुखी
  • डोळ्यांचे नुकसान
  • मूले आणि पाळीव प्राणी जळण्याचा धोका

प्रश्न: हीटर, ब्लोअर किंवा फायरप्लेसमध्ये सर्वात कमी हानिकारक कोणते आहे?

उत्तरः हा प्रश्न लोक सर्दी येण्यापूर्वी विचारतात. प्रत्यक्षात, कोणता पर्याय कमी हानिकारक आहे आणि कोणता अधिक आहे याने काही फरक पडत नाही. हे समजून घेतले पाहिजे की, आपण ज्या ठिकाणी या गोष्टी वापरत आहात त्या ठिकाणी वायुव्हीजन सुविधा असणे आवश्यक आहे. तसे नसेल तर तिन्हींपासून धोका आहे.

प्रश्न: शेकोटीच्या धुरामुळे डोळ्यांना कसे नुकसान होते?

उत्तर : डोळे निरोगी राहण्यासाठी ते ओले राहणे अत्यंत आवश्यक आहे, परंतु चुलीमुळे हवेतील आर्द्रता सुकते, त्यामुळे डोळेही कोरडे होऊ लागतात. अशा परिस्थितीत डोळ्यांना संसर्ग होण्याची शक्यता वाढते. याशिवाय कॉन्टॅक्ट लेन्स किंवा चष्मा वापरणाऱ्यांच्या डोळ्यांना अ‍ॅलर्जी आणि इतर समस्याही होऊ शकतात.

प्रश्न: शेकोटीच्या धुरामुळे शरीरातील ऑक्सिजनचा पुरवठा थांबला तर काय होते?

उत्तरः ऑक्सिजनचा पुरवठा थांबल्यानंतर एखाद्या व्यक्तीला श्वासोच्छवासाचा त्रास होतो. श्वासोच्छवासामुळे हृदय, मेंदू आणि इतर भागांना ऑक्सिजनचा पुरवठा कमी होतो. जेव्हा हृदयाला कमी रक्तपुरवठा होतो, तेव्हा इतर टिश्यू किंवा ऊती योग्य प्रमाणात रक्त पंप करू शकत नाहीत. त्यामुळे हृदयविकाराचा झटका येतो. या परिस्थितीत, रुग्णाला विलंब न करता उपचार दिले पाहिजे.

प्रश्‍न: तुम्ही बंद जागेत असाल जिथे शेकोटी जळत असेल, तर त्यात अडचण आल्यास काय करावे?

उत्तरः गुदमरण्याचा धोका होताच, तुम्ही ते ठिकाण ताबडतोब सोडले पाहिजे. काही वेळात सर्व काही सामान्य होईल असा विचार करू नका. असे प्रकार घडल्यावर अनेकदा लोक घाबरतात. दहशतीमध्ये श्वसन आणि हृदयाची गती वेगाने वाढते. श्वास घेणे कठीण होते, यामुळे बेहोश होतात. ही परिस्थिती धोकादायक आहे. अशा स्थितीत ती जागा सोडून मोकळ्या हवेत जावे. जर तुम्हाला जास्त त्रास होत असेल तर ताबडतोब डॉक्टरांना भेटा.

प्रश्न: गुदमरल्याची लक्षणे कशी ओळखावी?

उत्तरः जर तुम्ही अशा ठिकाणी असाल जिथे कार्बन मोनोऑक्साइड जास्त असेल तर तुम्हाला यापैकी काही लक्षणे जाणवतील…

  • डोळ्यांची जळजळ
  • श्वासोच्छवासाची समस्या
  • चक्कर येणे
  • मळमळ
  • डोकेदुखी

प्रश्नः कोणत्या लोकांनी शेकोटीजवळ बसू नये?

उत्तर: खालील प्रकारच्या लोकांनी शेकोटीपासून अंतर ठेवावे…

  • दम्याचे रुग्ण
  • ब्रोकायटिस रुग्ण
  • वृद्ध
  • सायनसचे रुग्ण
  • त्वचेची अ‍ॅलर्जी असलेले
  • लहान मुले

प्रश्न: मी गॅस गिझर घेण्याचा विचार करत आहे, त्यातून कार्बन मोनोऑक्साइड वायू देखील उत्सर्जित होतो, मी कोणती खबरदारी घ्यावी?

उत्तर: आजकाल लोक वीज बिल वाचवण्यासाठी गॅस गिझर लावत आहेत. यामुळे विजेची बचत होईल पण जीवाला धोका होऊ शकतो. म्हणून ...

  • गिझर आणि गॅस सिलेंडर बाथरूमच्या बाहेर ठेवा.
  • बाथरूमचे दार बंद करण्यापूर्वी बादली गरम पाण्याने भरा.
  • बाथरूममध्ये हवेच्या हालचालीची व्यवस्था असावी म्हणजेच व्हेंटिलेशनची सोय असावी.

प्रश्न : गॅस गिझरमुळे मृत्यूचा धोका कसा?

उत्तर: प्रथम गॅस गीझर कसे काम करते ते समजून घ्या - ते LPG वर चालते. एलपीजीमध्ये ब्युटेन आणि प्रोपेन नावाचे वायू असतात, जे जाळल्यानंतर कार्बन डायऑक्साइड तयार करतात. जेव्हा स्नानगृह लहान असते आणि त्यात खिडकी किंवा एक्झॉस्ट फॅन नसतो, तेव्हा तेथे ऑक्सिजनचे प्रमाण कमी होते. अशा परिस्थितीत कार्बन डायऑक्साइड वाढते.

यामुळे गुडघे आणि छातीत दुखणे आणि चक्कर येणे यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात. डोकेदुखी आणि हात-पायांची हालचालही कमी होते. अशा प्रकारे आंघोळ करणारा स्वतःवर नियंत्रण ठेवू शकत नाही आणि बेशुद्ध होतो. अशा परिस्थितीत अनेकदा गुदमरून लोकांचा मृत्यूही होतो.

गॅस गिझर जीवाला कसा धोका ठरू शकतो ते समजून घ्या-

  • जेव्हा कार्बन डायऑक्साइड शरीरात प्रवेश करतो तेव्हा एखादी व्यक्ती प्रथम बेशुद्ध होते.
  • त्याची बुद्धीची कोमा सारखी अवस्था होते.
  • तो दरवाजा उघडून बाहेर येण्याच्या स्थितीत नसतो.
  • यामुळे तो बाथरूममध्ये गुदमरतो.
  • कार्बन मोनोऑक्साइड शरीरात ऑक्सिजन पोहोचवणाऱ्या लाल रक्तपेशींवर हल्ला करतो.
  • जेव्हा एखादा श्वास घेतो तेव्हा हवेतील ऑक्सिजन हिमोग्लोबिनमध्ये मिसळतो.
  • हिमोग्लोबिनच्या मदतीने ऑक्सिजन फुफ्फुसातून शरीराच्या इतर भागांमध्ये जातो. कार्बन मोनॉक्साईडच्या वासाने हिमोग्लोबिनचे रेणू ब्लॉक होतात.
  • शरीरातील ऑक्सिजन वहन करणाऱ्या व्यवस्थेवर परिणाम होतो.
  • त्यामुळे डोकेदुखी होते, श्वास घेण्यास त्रास होतो, अस्वस्थत वाटते, विचार करण्याची क्षमता प्रभावित होते, हात आणि डोळे यांचे समन्वय बिघडते, हृदय व श्वसनक्रिया बंद पडते.

आजचे तज्ञ: डॉ. सारिका गुप्ता, बालरोगतज्ञ, किंग जॉर्ज मेडिकल युनिव्हर्सिटी (KGMU), डॉ. पुनीत खन्ना, वरिष्ठ सल्लागार, मणिपाल हॉस्पिटल, नवी दिल्ली आणि डॉ. कायन सिओदिया, हृदयरोग तज्ञ, पीडी हिंदुजा हॉस्पिटल आणि वैद्यकीय संशोधन केंद्र हे आहेत.

अखेरीस पण महत्त्वाचे

कार्बन मोनोऑक्साइड आणि कार्बन डायऑक्साइडमधील फरक समजून घ्या

जेव्हा तेल, कोळसा किंवा लाकूड यांसारखी इंधने पूर्णपणे जळत नाहीत तेव्हा कार्बन मोनोऑक्साइड वायू तयार होतो. बंद जागेत आग पेटवल्यामुळे, ते खोलीत हळूहळू संपते आणि कार्बन डायऑक्साइडमध्ये बदलते.

कामाची गोष्टमध्ये आणखी काही लेख वाचा:

IRCTC च्या ट्विटर हँडलवर पोस्ट केले ट्रेनचे तिकीट:खात्यातून गहाळ झाले 65,000 रुपये, ही चूक तुम्ही करू नका पूर्ण बातमी वाचा...

TTE ने लाथा मारल्या:आपत्कालीन स्थितीत तिकीट मिळाले नाही किंवा द्वितीय श्रेणीत चढले तर अधिकार कोणते? पूर्ण बातमी वाचा...

विमा काढल्यानंतर 13 दिवसांनी मृत्यू:कंपनीने दावा नाकारला, प्रभावात नाही तर, समजून घेतल्यानंतर करा पॉलिसी खरेदी पूर्ण बातमी वाचा...

धुक्यामुळे ट्रेन लेट:रेल्वे देणार मोफत जेवण; तिकीट रद्द केल्यावर पूर्ण परतावा दिला जाईल पूर्ण बातमी वाचा...

आईने आंघोळ करायला सांगितल्याने बोलावले पोलिस:हिवाळ्यातही आंघोळ का करावी; गरम पाण्याने नुकसान काय? पूर्ण बातमी वाचा..

हँगओव्हर अद्याप उतरलेला नाही का?:नवीन वर्षाची पार्टी आणि सुट्ट्यांमधील हँगओव्हर कसे टाळावा पूर्ण बातमी वाचा...

बातम्या आणखी आहेत...