आजचा इतिहास:रवींद्रनाथ टागोरांचा जन्म; नोबेल पारितोषिक मिळवणारे पहिले भारतीय, दोन देशांचे राष्ट्रगीत लिहिले

1913 हे वर्ष भारतासाठी ऐतिहासिक वर्ष होते. पहिल्यांदाच एखाद्या भारतीयाला नोबेल पारितोषिक मिळाले, त्यांचे नाव होते रवींद्रनाथ टागोर. 1861 मध्ये आजच्या दिवशी त्यांचा जन्म झाला होता. रवींद्रनाथ टागोर यांना देण्यात आलेला हा नोबेल पुरस्कार साहित्य क्षेत्रामध्ये भारताला मिळालेला एकमेव नोबेल पुरस्कार आहे.

टागोरांनी वयाच्या 8 व्या वर्षी पहिली कविता लिहिली होती. त्यांची पहिली लघुकथा वयाच्या 16 व्या वर्षी प्रकाशित झाली. टागोर हे जगातील एकमेव असे व्यक्ती आहेत ज्यांच्या रचना दोन देशांचे राष्ट्रगीत बनल्या. भारताचे राष्ट्रगीत 'जन गण मन' आणि बांगलादेशचे राष्ट्रगीत 'अमर सोनार बांगला' या टागोरांच्या रचना आहेत. टागोरांनी त्यांच्या हयातीत 2200 हून अधिक गाणी रचली.

टागोर, त्यांच्या भावंडांपैकी सर्वात लहान, यांचा जन्म 7 मे 1861 रोजी कोलकाता येथे झाला. लहानपणापासूनच त्यांना कुटुंबात साहित्यिक वातावरण लाभले, त्यामुळे त्यांची आवड साहित्यातही कायम राहिली. घरच्यांनी त्यांना कायद्याचे शिक्षण घेण्यासाठी इंग्लंडला पाठवले, पण तिथे त्याचे मन लागले नाही. ते शिक्षण पूर्ण न करताच परतले.

कविता लिहिण्याचा त्यांचा छंद घरच्यांना आवडणार नाही, अशी भीती टागोरांना होती. म्हणून त्यांनी मैथिली भाषेत आपले पहिले कवितेचे पुस्तक लिहिले. 'भानु सिंह' या टोपण नावाने त्यांनी हे पुस्तक लिहिले. भानू म्हणजे रवी. या कविता त्यांनी कुटुंबीयांना ऐकवल्या. घरातील सदस्यांना खूप आनंद झाला. यानंतर गुरुदेवांनी बंगाली भाषेत रचना लिहिण्यास सुरुवात केली.

इंग्लंडहून बंगालला परतल्यानंतर त्यांनी मृणालिनी देवीशी लग्न केले. अभ्यासासाठी निसर्गाचा सहवास सर्वोत्तम आहे असे गुरुदेवांचे मत होते. त्यांच्या याच विचारसरणीने त्यांना 1901 मध्ये शांतीनिकेतनला आणले. इथे मोकळ्या वातावरणात झाडाखाली शिकवायला सुरुवात केली.

नोबेलची कथा
टागोरांना त्यांची रचना 'गीतांजली'साठी नोबेल मिळाले. गीतांजली ही मूळ बंगाली भाषेत लिहिली गेली होती. टागोरांनी या कवितांचा इंग्रजीत अनुवाद करायला सुरुवात केली. त्यांनी काही अनुवादित कविता त्यांच्या चित्रकार मित्र विल्यम रोथेनस्टाईनसोबत शेअर केल्या. विल्यमला कविता खूप आवडल्या. त्यांनी या कविता प्रसिद्ध कवी प. बी. येट्स वाचायला दिल्या. त्यांनाही या कविता आवडल्या आणि त्यांनी गीतांजली हे पुस्तक वाचण्यासाठी मागवले. हळूहळू गीतांजली पाश्चात्य साहित्य विश्वात प्रसिद्ध होऊ लागली. अखेरीस 1913 मध्ये त्यांना साहित्यासाठी नोबेल देण्यात आले. 7 ऑगस्ट 1941 रोजी कोलकाता येथे त्यांनी अखेरचा श्वास घेतला.

1907: मुंबईत इलेक्ट्रिक ट्रॉम सुरू झाली
पहिली ट्रॉम ९ मे १८७४ रोजी मुंबईतील कुलाबा ते परळ दरम्यान धावली. तेव्हा घोडे ट्राम ओढत असत, पण या दिवशी 1907 मध्ये पहिल्यांदा ट्राम विजेवर धावली. बॉम्बे ट्रॉमवे कंपनी लिमिटेड बॉम्बे इलेक्ट्रिक सप्लाय अँड ट्रॉमवे कंपनीने विकत घेतल्यावर याची सुरुवात झाली. त्यामुळे घोडागाडीच्या ट्रॉम हळूहळू बंद झाल्या. शहराच्या वाढत्या गरजा लक्षात घेऊन 1920 मध्ये डबल डेकर ट्रॉम सुरू करण्यात आली. मुंबईत शेवटची ट्रॉम ३१ मार्च १९६४ रोजी धावली होती. ती बोरी बंदर ते दादर टर्मिनस दरम्यान कार्यरत होते. यासह मुंबईच्या ऐतिहासिक ट्रामचा प्रवास संपला.

7 मे रोजी देशात आणि जगात घडलेल्या इतर महत्त्वाच्या घटना...
2020: विशाखापट्टणममधील कारखान्यातून विषारी वायूची गळती. गुदमरल्याने 13 जणांचा मृत्यू झाला.
2002: चीनच्या नॉर्दर्न एअरलाइन्सचे जेट एमडी 82 आग लागल्यानंतर क्रॅश झाले. या अपघातात विमानातील सर्व 112 जणांचा मृत्यू झाला.
1956: ब्रिटनच्या परराष्ट्रमंत्र्यांनी धुम्रपानाच्या विरोधातल्या सर्व मोहिमा नाकारल्या, म्हणाले धूम्रपानाच्या दुष्परिणामांची वस्तुस्थिती अजून समोर आलेली नाही.
1955: सोव्हिएत युनियनने फ्रान्स आणि ग्रेट ब्रिटनसोबत शांतता करार केला.
1946: जपानी इलेक्ट्रॉनिक्स कंपनी Sony ची स्थापना.