बैठक:डोभाल यांची सौदीत अमेरिकेच्या सुरक्षा सल्लागारांसोबत भेट; चीनचा प्रभाव कमी करण्यासाठी प्रकल्प, सौदी-यूएईचाही समावेश

अरब देशांमध्ये चीनचा प्रभाव कमी करण्यासाठी अमेरिकेने एक प्रकल्प सुरू केला आहे. यामध्ये भारताचाही समावेश करण्यात आला आहे. यासाठी भारताचे राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार अजित डोभाल यांनी रविवारी अमेरिका, सौदी अरेबिया आणि यूएईच्या सुरक्षा सल्लागारांची भेट घेतली. एक्सियस या न्यूज वेबसाईटने याबाबत खुलासा केला आहे.

या रिपोर्टनुसार, आखाती देशांना अरब देशांशी जोडण्यासाठी रेल्वे प्रकल्पावर चार देशांदरम्यान चर्चा झाली. हे रेल्वे नेटवर्क बंदरे आणि शिपिंग लेनद्वारे भारताशी देखील जोडले जाईल. हा प्रकल्प सुरू करण्यामागे चीनचा बेल्ट अँड रोड प्रकल्प असल्याचे सांगितले जात आहे. व्हाईट हाऊसचा हा एक मोठा प्रकल्प असल्याचे रिपोर्टमध्ये लिहिले आहे.

या प्रकल्पावर 18 महिन्यांपासून चर्चा

अमेरिकेच्या सुरक्षा सल्लागारांचा इशारा

बायडेन प्रशासनाने अलीकडच्या काही महिन्यांत या प्रकल्पात सौदी अरेबियाचा समावेश करण्याचा प्रस्ताव ठेवला होता. यानंतर इतर देशांच्या संमतीनंतर त्याचाही समावेश करण्यात आला. त्याचबरोबर या प्रकल्पाशी संबंधित चर्चेत इस्रायलचाही सहभाग असल्याने येत्या काळात तेही या प्रकल्पात सहभागी होण्याची शक्यता आहे.

त्याचवेळी अमेरिकेचे सुरक्षा सल्लागार जेक सुलिव्हन यांनी गुरुवारी वॉशिंग्टन येथील एका संस्थेत दिलेल्या भाषणात या प्रकल्पाचे संकेत दिले. ते म्हणाले होते की, तुम्ही माझ्या भाषणातील सर्व काही विसरू शकता, पण I2U2 नाही. पुढील काळात तुम्हाला याबद्दल अधिक चर्चा ऐकायला मिळेल.

प्रकल्पात सामील होण्यामागे भारताचे 3 हेतू

इंडियन एक्स्प्रेसच्या वृत्तानुसार, चीन पश्चिम आशियामध्ये सतत आपला प्रभाव वाढवत आहे. चीनच्या नेतृत्वाखाली सौदी अरेबिया आणि इराण यांच्यात नुकत्याच झालेल्या कराराने भारताबरोबरच अमेरिकेलाही आश्चर्याचा धक्का बसला. पश्चिम आशियातील भारताचे हितही या करारामुळे प्रभावित होऊ शकते.

प्रकल्पांतर्गत, जर आखाती आणि अरबस्तानमधील रेल्वेचे जाळे दक्षिण आशियाशी सागरी मार्गाने जोडले गेले तर ते तेल आणि वायू भारतात जलद आणि कमी खर्चात पोहोचू शकेल. आखाती देशांमध्ये राहणाऱ्या भारतातील 80 लाख लोकांनाही या कनेक्टिव्हिटीचा फायदा होणार आहे.

दुसरी महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे यामुळे रेल्वे क्षेत्रातील पायाभूत सुविधा निर्माण करणारा देश म्हणून भारताचे ब्रँडिंग होईल.

पाकिस्तानमुळे भारताचा पश्चिम शेजारी देशांशी संपर्क प्रभावित झाला आहे, असे सरकारला वाटते. यामुळे त्यांच्याशी संबंध सुधारण्यासाठी अनेक ओव्हरलँड मार्ग बंद करण्यात आले आहेत. उदाहरणार्थ चहबार (इराण), बंदर ए अब्बास (इराण), दुक्म (ओमान), जेद्दाह (सौदी अरेबिया) आणि कुवैत शहर. आता नवीन रेल्वे प्रकल्प भारताला या आव्हानाचा सामना करण्यास मदत करेल.