अमेरिका:पोलिसांवर वर्णभेदाचा आरोप; ट्रम्प यांच्या श्वेत समर्थकांना दिली मनमानीची सूट

अमेरिकेची राजधानी वॉशिंग्टन येथे संसद भवन संरक्षणासाठी तैनात असलेल्या पोलिसांवर राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या हिंसक समर्थकांवर मवाळ असल्याचा आरोप हाेत आहे. माजी पोलिस अधिकाऱ्यांनी पोलिसांच्या हलगर्जीपणाला पक्षपात आणि वर्णभेदाची टीका केली आहे. ते म्हणतात की, अश्वेत आंदोलकांबाबत पोलिसांची भूमिका कठोर असते. तथापि, ६ जानेवारी रोजी हिंसाचार करणारे बहुतेक लोक गोरे होते. म्हणूनच पोलिसांनी प्रभावी कारवाई केली नाही. दरम्यान, पोलिसांच्या अपयशाला जबाबदार असलेल्यांना काढून टाकण्याची मागणी ज्येष्ठ खासदारांनी केली आहे. कॅपिटल पोलिस प्रमुख स्टीव्हन सुंदर यांनी गुरुवारी राजीनामा दिला. त्यांना हटवण्याची मागणी पोलिस अधिकाऱ्यांच्या संघटनेने केली होती.

जनतेला उत्तरदायित्वाचा अभाव
अमेरिकन पोलिस दलात गोरे राष्ट्रवादी आणि गोरे लोकांच्या वर्चस्वाचा अभ्यास करणारे कायदेशीर तज्ज्ञ विडा जॉन्सन म्हणतात की, कॅपिटल पोलिस अमेरिकन काँग्रेसने त्यांना स्वातंत्र्य दिल्याने ते जनतेप्रति जबाबदार नाहीत. हार्वर्ड युनिव्हर्सिटीचे पॉलिटिकल सायन्सचे शिक्षक डॉ. मायकेल फॅन्ट्रॉय म्हणाले की, दंगलखोरांना रोखण्याऐवजी त्याला मदत करणाऱ्या पोलिस कर्मचाऱ्यांविरुद्ध आपण खटला दाखल करू.

ट्रम्प-समर्थक गोरे आणि कृष्णवर्णीयांविरुद्ध पोलिसांच्या कारवाईतील फरक यावर नागरी हक्क संघटनांनी टीका केली आहे. २०२० मध्ये पोलिसांच्या हाती काळ्या जॉर्ज फ्लॉइडच्या मृत्यूनंतर अमेरिकेत व्यापक निदर्शने झाली. फ्लॉइडच्या मृत्यूनंतर पहिल्या दहा दिवसांत दहा हजारांहून अधिक निदर्शकांना पळवून नेण्यात आले. ब्लॅक लाइव्हस मॅटरच्या निदर्शकांना देशभर मारहाण झाली. त्यांच्यावर मिरपूड स्प्रे फवारला होता. रबरच्या गोळ्या झाडण्यात आल्या. कार अंगावर घालून जखमी केले.

वॉशिंग्टन डीसीचे माजी पोलिस प्रमुख चार्ल्स रॅम्से यांचे म्हणणे आहे की, घटनास्थळी आणखी दंगलखोरांना अटक केली जावी. गोरे आणि कृष्णवर्णीय यांच्यातील भेदभावाकडे दुर्लक्ष करता येणार नाही, असे रामसे म्हणाले. गर्दीतील बहुतेक लोक गोरे होते. ते हल्ला करणार नाहीत, असा पोलिसांना विश्वास होता. गर्दी कृष्णवर्णीयांची असती तर पोलिसांनी वेगळी तयारी केली असती. हिंसाचार करणाऱ्यांवर १७४ गुन्हे दाखल केले आहेत.

भेदभावाच्या आरोपांवर खटला
कॅपिटल पोलिस दलाला भेदभावाच्या आरोपावरून वर्षानुवर्षे असंख्य खटल्यांचा सामना करावा लागला. कॅपिटल ब्लॅक पोलिस असोसिएशनसह अनेक संघटनांनी त्यांच्यावर वर्णद्वेषाचा आरोप केला होता. पोलिस विभागात भरती आणि पदोन्नतीतील शर्यतीच्या आधारे भेदभावाबद्दल दीर्घकाळ चिंता होती.

कॅपिटल पोलिसांचे सेवानिवृत्त अधिकारी थिओरेटिस जोन्स म्हणतात, जर कृष्णवर्णीय लोक-ब्लॅक लाइव्हस मॅटर या चळवळीचे निदर्शक होते तर त्यांना इमारतीच्या पायऱ्या चढता आल्या नसत्या. मागील आठवड्यात गोऱ्या राष्ट्रवादी, उजव्या विचारसरणीतील अतिरेकी आणि स्वघोषित शस्त्रधारी गटांनी ट्रम्पच्या आवाहनावर वॉशिंग्टनमध्ये येण्याची घोषणा केली. या लोकांनी चार तास संसदेच्या दोन्ही सभागृहांच्या कॅपिटल इमारतीत तोडफोड केली आणि हिंसाचार केला. जोन्स म्हणतात, “इमारतीभोवती पोलिस कॅपिटल पोलिसांचे सेवानिवृत्त अधिकारी थिओरेटिस जोन्स म्हणतात, जर कृष्णवर्णीय लोक-ब्लॅक लाइव्हस मॅटर या चळवळीचे निदर्शक होते तर त्यांना इमारतीच्या पायऱ्या चढता आल्या नसत्या. मागील आठवड्यात गोऱ्या राष्ट्रवादी, उजव्या विचारसरणीतील अतिरेकी आणि स्वघोषित शस्त्रधारी गटांनी ट्रम्पच्या आवाहनावर वॉशिंग्टनमध्ये येण्याची घोषणा केली. या लोकांनी चार तास संसदेच्या दोन्ही सभागृहांच्या कॅपिटल इमारतीत तोडफोड केली आणि हिंसाचार केला. जोन्स म्हणतात, “इमारतीभोवती पोलिस अधिकाऱ्यांची बरीच मंडळे बांधली गेली नाहीत हे ऐकून मला धक्का बसला.” ६ जानेवारीच्या घटनेनंतर पोलिसांच्या भूमिकेवर तीव्र टीका होत आहे.

ट्रम्प-समर्थक गोरे आणि कृष्णवर्णीयांविरुद्ध पोलिसांच्या कारवाईतील फरक यावर नागरी हक्क संघटनांनी टीका केली आहे. २०२० मध्ये पोलिसांच्या हाती काळ्या जॉर्ज फ्लॉइडच्या मृत्यूनंतर अमेरिकेत व्यापक निदर्शने झाली. फ्लॉइडच्या मृत्यूनंतर पहिल्या दहा दिवसांत दहा हजारांहून अधिक निदर्शकांना पळवून नेण्यात आले. ब्लॅक लाइव्हस मॅटरच्या निदर्शकांना देशभर मारहाण झाली. त्यांच्यावर मिरपूड स्प्रे फवारला होता. रबरच्या गोळ्या झाडण्यात आल्या. कार अंगावर घालून जखमी केले.