मॅक्रॉननंतर लुलांचा चीन दौरा, अमेरिकी वर्चस्वाला आव्हान...:चीनमध्ये अलिप्त राष्ट्रांच्या ‘पीस क्लब’चा प्रस्ताव ब्राझील ठेवणार

ब्राझीलचे राष्ट्रपती लुईझ इनासिओ लुला दा सिल्वा चीन दौऱ्यावर जात आहेत. युक्रेन-रशिया युद्ध सुरू असताना ही भेट होत आहे. तैवान मुद्द‌्यावर तणाव असताना हिंद-प्रशांत क्षेत्रात चीन आणि अमेरिका यांच्यातील वैर झपाट्याने वाढत आहे. अशा वातावरणात लुला राष्ट्राध्यक्ष शी जिनपिंग यांच्याशी द्विपक्षीय चर्चा करतील. यामध्ये युक्रेनमधील युद्ध संपुष्टात आणण्यासाठी अलिप्त राष्ट्रांचा ‘शांतता क्लब’चा प्रस्ताव लुला मांडणार आहेत. रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतीन यांच्याशी या संकल्पनेवर चर्चा करण्यासाठी त्यांचे सर्वोच्च परराष्ट्र धोरण सहायक गुप्तपणे मार्चमध्ये मॉस्कोला गेले होते. जिनपिंग यांचे युद्धावर राजनैतिक तोडगा काढण्याचे प्रयत्न ब्राझीलने रशियापर्यंत पोहोचवले होते. त्यानंतर फ्रान्सचे राष्ट्राध्यक्ष इमॅन्युएल मॅक्रॉन चीनमध्ये आले होते. लुला यांनी मागील कार्यकाळातच अमेरिकी वर्चस्वाला आव्हान देत अलिप्त राष्ट्रांचा पुरस्कार केला होता.

हिंद-प्रशांत क्षेत्रात चीन आणि अमेरिका यांच्यात शत्रुत्व वाढतेय हिंद-प्रशांत क्षेत्रात अमेरिकेचा हस्तक्षेप वाढत आहे. यामुळेच तैवानजवळ चीनचा तीन दिवसांची लष्करी कवायत संपताच अमेरिकेने फिलिपाइन्ससोबत डावपेच सुरू केले आहेत. ही आतापर्यंतची सर्वात मोठा लष्करी कवायत आहे, ज्यामध्ये १७,००० सैनिक सहभागी होत आहेत. हिंद महासागर आफ्रिकेच्या दक्षिणेकडील टोकापासून मलेशिया, सिंगापूर आणि इंडोनेशियादरम्यान मलक्काच्या सामुद्रधुनीपर्यंत पसरलेला आहे. त्याच्या परिघातील देशांत २६० कोटींहून अधिक लोक राहतात.

या क्षेत्रात जपान गुंतवणूक करतोय, भारतीय सीमा क्षेत्रात ड्रॅगनची चाल अमेरिका, ऑस्ट्रेलिया, ब्रिटन, फ्रान्स, भारत, जपान आणि सिंगापूर या देशांच्या नौदलांनी या वर्षी हिंदी महासागरात गस्त घातली आहे. मार्चमध्येच चीन, इराण आणि रशियाच्या नौदलांनी संयुक्त कवायत केली. अमेरिका, ऑस्ट्रेलिया आणि ब्रिटनने अलीकडेच पश्चिम ऑस्ट्रेलियामध्ये पुढील पिढीच्या अणुशक्तीवर चालणाऱ्या पाणबुड्या तयार करण्याची योजना जाहीर केली. गेल्या महिन्यात, जपानचे पंतप्रधान किशिदा फ्युमियो यांनी हिंद-प्रशांत प्रदेशात ७५ अब्ज डॉलर गुंतवणुकीचे आश्वासन दिले होते. याशिवाय, चीनने श्रीलंकेजवळ रडार बसवून म्यानमारच्या कोको बेटांवर चिनी भाषेची चौकी उभारल्याचे वृत्त आहे. भारतासाठी ही चिंतेची बाब आहे. चीनची ही कृती म्हणजे भारताचे अमेरिकेसोबतचे दृढ होणारे संबंध आहेत. सागरी सुरक्षेच्या मुद्द्यावर भारत आणि युरोपीय देशांमधील हिंद-प्रशांत प्रदेशाच्या संदर्भात बंगालचा उपसागर सामरिकदृष्ट्या महत्त्वाचा ठरत आहे.