लस देखील XBB.1.5 व्हेरिएंटला रोखू शकणार नाही:104 पट वेगाने पसरते संक्रमण; जाणून घ्या- तज्ज्ञांकडून 8 प्रश्नांची उत्तरे

कोरोनाचा XBB.1.5 चा नवा सबव्हेरिएंट अमेरिकेत आढळून आला आहे. तर या व्हायरस व्हेरिएंटने सद्या या ठिकाणी अनेक लोक बाधित झालेले आहेत. हा व्हेरिएंट आत्तापर्यंतचा सर्वात वेगाने पसरणारा संक्रमण करणारा असल्याचे तज्ज्ञांचे मत आहे, त्याचा वेग यापूर्वीच्या कोरोना व्हेरिएंटपेक्षा 104 पटीने जास्त आहे.

कोरोनाचे हा नवीन व्हेरिएंट काय आहे. त्याची निर्मिती कशी झाली आणि भारतात त्याचा प्रसार होण्याची शक्यता किती? याबाबत दिव्य मराठी न्यूज नेटवर्कच्या वतीने हार्वर्ड वैद्यकीय महाविद्यालयाचे प्राध्यापक रामशंकर उपाध्याय यांच्याशी संवाद साधून नव्या व्हेरिएंटबद्दल जाणून घेतले आहे. चला तर जाणून घेऊया त्यांना विचारलेल्या 8 प्रश्नातून नव्या व्हेरिएंटबद्दल....

प्रश्न- अमेरिकेत सापडलेला कोरोनाचा नवीन प्रकार कोणता आहे?
उत्तर :: अमेरिकेत सापडलेल्या कोरोनाच्या नवीन प्रकाराला XBB.1.5 असे नाव देण्यात आले आहे. वास्तविक, हे कोरोनाच्या दोन व्हेरिएंटच्या संक्रमणातून बनला आहे. आता जाणून घ्या हा प्रकार बनवण्याची संपूर्ण प्रक्रिया.

प्रश्न- 2: नवीन व्हेरिएंट आपल्या शरीराला त्याचा बळी कसा बनवतो?
उत्तर : आपल्या शरीरात प्रवेश केल्यानंतर, हा विषाणू प्रथम पेशीच्या प्रोटीनवर (HACE रिसेप्टर) प्रभावित करतो. शरीरात संसर्ग पसरवण्याचा हा पहिला टप्पा आहे. या विषाणूची पेशीला चिकटून राहण्याची क्षमता उर्वरित व्हेरिएंटक्षा जास्त आहे. यामुळेच ते अधिकाधीक लोकांना संक्रमित करते.

हा व्हेरिएंट ओमायक्रॉनचा सब व्हेरिएंट असल्याने तो आपल्या छातीच्या वरच्या भागावर अधिक परिणाम करतो. परंतु डेल्टाप्रमाणे, त्याचा थेट फुफ्फुसांवर परिणाम होत नाही. जोपर्यंत असे होत आहे, तोपर्यंत हा प्रकार आपल्यासाठी मोठा धोका निर्माण करणार नाही. मात्र, याबाबत काळजी घेण्याची नितांत गरज आहे.

प्रश्न- 3: अन्य व्हेरिएंटच्या तुलनेत कोरोनाचा नवा व्हेरिएंट किती धोकादायक आणि कसा?
उत्तर: हा प्रकार इतका धोकादायक आहे की तो लसीकरण आणि नैसर्गिकरित्या बनवलेल्या अँटीबॉडीजला तटस्थ करून आपल्या शरीरात संसर्ग पसरवतो. इतकेच नाही तर हा संसर्ग आपल्या शरीरात आतापर्यंतच्या सर्व प्रकारांपेक्षा १०४ पट वेगाने पसरतो. आतापर्यंत आमच्याकडे अशी कोणतीही लस किंवा प्रतिकारशक्ती नाही जी या विषाणूचा संसर्ग रोखू शकेल.

प्रश्न- 4: या प्रकारावर लस किती प्रभावी ठरेल?
उत्तरः जगातील सर्व लसींमध्ये कोरोना विषाणूच्या संसर्गापासून संरक्षण करण्याची क्षमता फक्त ३० ते ४० टक्के आहे. बहुतेक लस कोरोनाच्या पहिल्या प्रकारातील अल्फा विषाणूपासून लोकांना वाचवण्यासाठी बनवण्यात आली होती, परंतु तेव्हापासून कोरोना विषाणूने अनेक वेळा त्याचे स्वरूप बदलले आहे. तथापि, BA5 सबव्हेरियंटपासून संरक्षण करण्यासाठी काही लसी अद्ययावत केल्या गेल्या आहेत. असे असूनही, जसजसे नवीन प्रकार समोर येत आहेत, तसतसे या लसींचा संरक्षण निर्देशांक म्हणजेच संरक्षण देण्याची क्षमता कमी होत आहे.

प्रश्न- 5: या व्हेरिएंटचा भारतावर काय परिणाम होईल?
उत्तरः भारतातील नवीन प्रकार डेल्टा व्हेरियंटमधून येणार्‍या दुसर्‍या लहरीप्रमाणे विनाश करू शकणार नाही. याचे कारण म्हणजे भारतातील सुमारे 95 टक्के लोकांना लसीकरणाचा पहिला डोस देण्यात आला आहे. याशिवाय ९० टक्के लोकांनी दुहेरी डोस लसीकरण केले आहे. अशा परिस्थितीत संसर्ग पसरला तरी रुग्णालयात दाखल होण्याचे प्रमाण कमी असेल. या व्यतिरिक्त, बूस्टर डोस थोडा कमी आहे परंतु कळप रोग प्रतिकारशक्ती, समुदाय प्रतिकारशक्ती, लस प्रतिकारशक्ती यामुळे भारत नवीन प्रकारास सामोरे जाण्यास तयार आहे.

प्रश्न- 6: नवीन प्रकाराचा संसर्ग टाळण्यासाठी भारताने काय करावे?
उत्तर : भारतात या नवीन प्रकाराचा प्रसार रोखण्यासाठी या 4 पायऱ्यांचे त्वरित पालन केले पाहीजे.

प्रश्न- 7: कोरोनाला केवळ लस किंवा बूस्टर डोसने थांबवता येईल का ?
उत्तर : कोरोना व्हायरस कधीच संपणार नाही. त्याच्यासोबत जगायला शिकले पाहिजे. प्रत्येक नवीन प्रकारासह नवीन लस किंवा बूस्टर डोस हा उपाय नाही कारण ते शरीरात उच्च प्रतिकारशक्ती निर्माण करते. मानवी शरीरासाठी संसर्गापेक्षा जास्त प्रतिकारशक्ती जास्त धोकादायक आहे.

सर्वोत्तम नैसर्गिक प्रतिकारशक्ती आहे, जी आपल्या शरीरात बऱ्याच काळापासून असते. बूस्टर डोसमधून मिळणाऱ्या प्रतिकारशक्तीपेक्षा ती खूप चांगली आहे. जे वृद्ध आहेत किंवा काही गंभीर आजाराने त्रस्त आहेत त्यांच्यासाठी बूस्टर डोस हा एकमेव पर्याय आहे.