रणनीती:2027 मध्ये तैवानवरून अमेरिका आणि चीनमध्ये संघर्षाची भीती; दोन्ही देशांच्या जीडीपीत होईल घट

१९४५ नंतर सर्वात रक्तरंजित संघर्ष युरोपमध्ये होत आहे, पण आशियासमोर परिस्थिती अधिक धोकादायक आहे. तैवानवरून अमेरिका आणि चीनमध्ये युद्ध होण्याची शक्यता आहे. चिनी क्षेपणास्त्र हल्ले निष्फळ करण्यासाठी अमेरिकन सैन्याने नवीन रणनीती आखली आहे. या अंतर्गत अमेरिकेच्या विमानवाहू युद्धनौका, इतर लढाऊ युद्धनौकांकडून स्वतंत्र हल्ले केले जातील. सतत तणाव वाढण्याची चिन्हे आहेत. गेल्या आठवड्यात चीनच्या अनेक लढाऊ विमानांनी तैवानच्या हवाई हद्दीचे उल्लंघन केले. या आठवड्यात चीनच्या परराष्ट्रमंत्र्यांनी प्रत्येक ठिकाणी नियंत्रण आणि दबावाच्या अमेरिकेच्या धोरणाला जीवन-मरणाचा खेळ म्हटले आहे.

अमेरिकेने आशियातील आपल्या मित्र देशांना नव्याने शस्त्रसज्ज केले असताना दोन प्रश्न निर्माण झाले आहेत. तैवानच्या संरक्षणासाठी दुसऱ्या अणुऊर्जासंपन्न देशाशी थेट युद्धाचा धोका पत्करू शकतो का? युक्रेनच्या बाबतीत तसे करण्यास तयार नाही. आशियातील चीनशी लष्करी स्पर्धा करून ते रोखू पाहत असलेले युद्ध भडकवायचे आहे का? तैवानवर हल्ला कसा सुरू होईल हे कोणीही ठामपणे सांगू शकत नाही. चीन युद्धाऐवजी इतर पद्धतींचा अवलंब करू शकतो. नाकेबंदी करून तो तैवानची अर्थव्यवस्था आणि मनोबल बिघडवू शकतो. किंवा गुआम आणि जपानमधील अमेरिकन तळांवर क्षेपणास्त्र हल्ले करून तैवानवर सागरी हल्ला करण्याची रणनीती तो अवलंबेल. तैवान स्वतःच्या युद्धात फक्त काही दिवस किंवा आठवडे टिकू शकत असल्याने संघर्ष लवकरच महासत्तेच्या संघर्षात बदलेल.
तैवानचे युद्ध युक्रेनप्रमाणेच भूदलाने केलेल्या हल्ल्याऐवजी हायपरसोनिक क्षेपणास्त्रे आणि उपग्रहविरोधी शस्त्रास्त्रांच्या नवीन पिढीने लढले जाईल. यामुळे प्रचंड विध्वंस होईल. प्रचंड आर्थिक नुकसान होईल. तैवान हा जगातील आघाडीचा सेमीकंडक्टर पुरवठादार आहे. अमेरिका, चीन, जपान या तीन मोठ्या अर्थव्यवस्था एकमेकांशी सर्वाधिक जोडलेल्या आहेत. ते निर्बंध लादतील आणि जागतिक व्यापार ठप्प होईल. अमेरिका युरोप आणि इतर मित्र देशांना चीनवर बंदी घालण्यास सांगेल.
सीआयएला २०२७ पर्यंत चिनी हल्ल्याची भीती ः अमेरिका १९७० नंतर खबरदारी घेत आहे. त्यांनी तैवानला औपचारिक स्वातंत्र्य जाहीर करण्यास प्रोत्साहित केले नाही. चीनने म्हणणे होते की, ते शांततापूर्ण एकीकरणाच्या बाजूने आहेत. पण, सीआयए या अमेरिकन गुप्तचर संस्थेने म्हटले आहे की, अध्यक्ष शी जिनपिंग यांनी पीपल्स लिबरेशन आर्मीला २०२७ पर्यंत हल्ल्यासाठी तयार राहण्यास सांगितले आहे. चीनने हल्ला केल्यास अमेरिका तैवानचे संरक्षण करेल, असे राष्ट्राध्यक्ष जो बायडेन यांनी म्हटले आहे. १९९० प्रमाणे लष्करी शक्तीचा समतोल अमेरिकेच्या बाजूने फारसा नाही. जनमतही बदलले आहे. केवळ ७% तैवानी चीनसोबत पुन्हा एकत्र येण्याच्या बाजूने आहेत. तैवानचे राष्ट्राध्यक्ष साई इंग वेन यांनी स्वातंत्र्याची घोषणा केलेली नाही. अमेरिका आणि चीनचे सध्याचे राज्यकर्ते तैवानवर कधीही सहमत होणार नाहीत. पण, तिसरे महायुद्ध टाळणे हे दोन्ही देशांच्या हिताचे आहे. अमेरिका-सोव्हिएत शीतयुद्धाची पहिली १५ वर्षे तीव्र तणावाची होती. क्युबन क्षेपणास्त्र संकटाने मुत्सद्देगिरीचा मार्ग खुला केला होता. दुर्दैवाने तैवानबाबत अमेरिका आणि चीन यांच्यातील सहमतीची व्याप्ती कमी होत आहे.

चीनचा ३५% आणि अमेरिकेचा १०% कमी होईल जीडीपी
{युद्धामुळे प्रचंड आर्थिक विध्वंस होईल. रँड कॉर्पोरेशनने २०१६ मध्ये अंदाज वर्तवला होता की, तैवानवर वर्षभर चाललेल्या युद्धामुळे चीनचा जीडीपी २५-३५% आणि अमेरिकेचा ५-१०% कमी होईल. रोडियम कन्सल्टन्सी ग्रुपने २०२२ मध्ये अहवाल दिला की, सेमीकंडक्टरचा पुरवठा थांबल्यामुळे जगात इलेक्ट्रॉनिक वस्तूंची कमतरता भासेल.
{अमेरिकन मरीन जपानच्या ओकिनावा बेटावर चीनशी युद्धासाठी प्रशिक्षण घेत आहे का? हे बेट तैवानपासून फक्त ६०० किलोमीटरवर आहे.
{ओकिनावा आणि तैवानदरम्यान जपान व मलेशियामध्ये अनेक बेटे आहेत. हा चीन आणि पॅसिफिक महासागरादरम्यानचा सागरी मार्ग आहे.