तुर्कियेत निवडणूक:पाक समर्थक एर्दोगन यांना नाही मिळाली सत्ता; राष्ट्राध्यक्षांच्या निवडणुकीत विरोधी पक्षही मागे, 28 मे ला पुन्हा निवडणूक

तुर्कियेत रविवारी झालेल्या राष्ट्राध्यक्षपदाच्या निवडणुकीचे निकाल आले आहेत. जनतेने कोणत्याही पक्षाला बहुमत दिलेले नाही. काश्मीर प्रश्नावर पाकिस्तानला पाठिंबा देणाऱ्या रेसेप तय्यप एर्दोगन यांच्या AKP पक्षाला 49.4% मते मिळाली. दुसरीकडे, तुर्कियेचे गांधी म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या कमाल केलिकदारोग्लू यांच्या सीएचपी पक्षाला 45.0% मते मिळाली. कोणत्याही पक्षाला सत्तेवर येण्यासाठी 50% पेक्षा जास्त मते मिळायला पाहीजे.

तुर्कियेत फेब्रुवारीत झालेल्या भूकंपानंतर अवघ्या तीन महिन्यांनी ही निवडणूक घेण्यात आली. भूकंपात 50 हजारांहून अधिक लोकांना आपला जीव गमवावा लागला होता. 20 वर्षांपासून सत्तेत असलेले राष्ट्राध्यक्ष एर्दोगन यांना लोकांनी यासाठी जबाबदार धरले आहे, असे वृतसंस्था अलजझीराने म्हटले आहे.

एर्दोगन यांच्याकडे फक्त दोन आठवडे
तुर्कियेत पहिल्या फेरीत कोणत्याही पक्षाला बहुमत न मिळाल्याने 28 मे रोजी पुन्हा मतदान होणार आहे. ज्यामध्ये फक्त 2 आठवडे आहेत. न्यूयॉर्क टाईम्सच्या मते, एर्दोगन हे 14 दिवस आपल्या मतदारांचे मन वळवण्यासाठी वापरतील. ते 11 वर्षे तुर्कियेचे पंतप्रधान आणि 9 वर्षे राष्ट्राध्यक्ष राहिले आहेत.

त्यांच्या 20 वर्षातील कामगिरीचा परिणाम म्हणून या निकालांकडे पाहिले जात आहे. भ्रष्टाचार निर्मूलन आणि अर्थव्यवस्था सुधारण्याच्या आश्वासनावर 2011 मध्ये सत्तेवर आलेले एर्दोगन आता सातत्याने बुडत चाललेल्या अर्थव्यवस्था असलेल्या देशाचे अध्यक्ष आहेत. ज्यांच्यावर सातत्याने लोकशाही कमकुवत केल्याचा आरोप केला जात आहे.

कमाल म्हणाले होते – आज रात्री झोप लागणार नाही
निकालापूर्वी दोन्ही पक्षांनी विजयाचा दावा केला होता. एर्दोगन समर्थकांना म्हणाले - मतपेट्या सुरक्षित करा आणि त्यांच्यावर लक्ष ठेवा. आम्ही निकालाची वाट पाहत आहोत. मतमोजणीच्या सुरुवातीच्या ट्रेंडमध्ये एर्दोगन यांच्या पक्षाला 60% मते मिळाल्याचे दिसून आले. जे नंतर मागे गेले. दुसरीकडे, मुख्य विरोधी पक्षाचे नेते कमाल म्हणाले होते की, निकालातील खडतर स्पर्धेमुळे - मित्रांनो, आज रात्री आपण झोपणार नाही. निकालात कोणत्याही पक्षाला पूर्ण बहुमत न मिळाल्याने कमाल म्हणाले की, जनतेने त्यांना बदल हवा आहे हे सिद्ध केले आहे.

भूकंपामुळे उद्ध्वस्त झालेल्या शहरांतील लोक आजही एर्दोगन यांच्यासोबत
फेब्रुवारीच्या भूकंपाचा सर्वाधिक परिणाम 11 शहरांवर झाला. यातील 8 शहरे एर्दोगन यांचा बालेकिल्ला मानली जातात. गेल्या 2 निवडणुकीत त्यांना 60% पेक्षा जास्त मते मिळाली होती. रविवारच्या निवडणुकीतही तेथील मतदानात फारसा बदल झालेला नाही.

एर्दोगनची मते 8 पैकी 5 शहरांमध्ये केवळ 2 ते 3% कमी झाली, तर उर्वरित 3 शहरांमध्ये कोणताही बदल झाला नाही. एर्दोगन यांच्या पक्षाला भूकंपाचा केंद्रबिंदू असलेल्या गॅझियानटेप शहरात 59% मते मिळाली.

तुर्कीमध्ये निवडणुकीची प्रक्रिया काय आहे?
तुर्कीच्या 600 जागांच्या संसदेत प्रवेश करण्यासाठी, पक्षाला 7% मते असणे आवश्यक आहे. किंवा हा पक्ष अशा युतीचा भाग आहे ज्याकडे आवश्यक मते आहेत. तुर्कस्तानमध्ये एखादी व्यक्ती केवळ 2 वेळा राष्ट्राध्यक्ष राहू शकते.

एर्दोगनच्या 2 अटी पूर्ण झाल्या आहेत, परंतु 2017 मध्ये, राष्ट्रपतींच्या अधिकारांशी संबंधित सार्वमत घेण्यात आले, ज्यामुळे त्यांचा पहिला कार्यकाळ लवकर संपला. याच कारणामुळे एर्दोगन यांना तिसऱ्यांदा निवडणूक लढवण्याची परवानगी देण्यात आली आहे.

निवडणूक जिंकण्यासाठी उमेदवाराला ५०% मते मिळणे आवश्यक आहे. कोणत्याही उमेदवाराला बहुमत न मिळाल्यास 28 मे रोजी फेरनिवडणूक होणार आहे. तुर्कीमध्ये सुमारे 60 दशलक्ष लोक मतदान करणार आहेत. त्यापैकी 1 लाखांहून अधिक सीरियन नागरिक आहेत ज्यांना तुर्कीचे नागरिकत्व मिळाले आहे.

2011 मध्ये सीरियामध्ये गृहयुद्ध सुरू झाल्यानंतर तुर्कीमध्ये 3.6 दशलक्ष निर्वासित आहेत. येथे प्रत्येक नागरिकाने मतदान करणे आवश्यक आहे. मात्र, मतदान न करण्यासाठी कोणतीही दंड रचना देण्यात आलेली नाही. 2018 च्या निवडणुकीत येथे 86% मतदान झाले होते.

हे ही वाचा सविस्तर

तुर्किये निवडणूक:भूकंपानंतर आज निवडणूक, काश्मीर प्रश्नावर नेहमीच पाकला पाठिंबा देत राहिले एर्दोगन; आता 'गांधी कमाल' यांचे आव्हान

तुर्कियेत आज राष्ट्रपती आणि संसदीय निवडणुकीसाठी मतदान होणार आहे. 20 वर्षांपासून सत्तेवर असलेले राष्ट्राध्यक्ष रेसेप तय्यप एर्दोगन यांच्यासाठी या निवडणुका अतिशय महत्त्वाच्या आहेत. वास्तविक, 6 फेब्रुवारी रोजी झालेल्या भूकंपात तुर्कस्तानमधील 50 हजारांहून अधिक लोकांचा मृत्यू झाला होता. भूकंपानंतर मदतीसाठी हवा तसा प्रतिसाद मिळाला नाही. सरकार यात अपयशी ठरले. त्यामुळे राष्ट्राध्यक्ष एर्दोगान आणि त्यांच्या पक्षावर मोठ्या प्रमाणावर टीका झाली. - येथे वाचा संपूर्ण बातमी