दबाव अन् घोषणा:US सप्टेंबरपर्यंत आपली रासायनिक शस्त्रे नष्ट करणार; रशियाच्या दबावामुळे राष्ट्राध्यक्ष बायडेन यांची घोषणा

अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष जो बायडेन यांनी सप्टेंबर 2023 पर्यंत त्यांची सर्व रासायनिक शस्त्रे नष्ट करणार असल्याची घोषणा केली आहे. खरं तर, गेल्या महिन्यातच रशिया आणि चीनने संयुक्त निवेदन जारी करून रासायनिक शस्त्रे नष्ट करण्यासाठी अमेरिकेवर दबाव आणला होता. निवेदनात म्हटले आहे की, अमेरिका रासायनिक शस्त्रे कराराचा एकमेव सदस्य आहे, ज्याने आपली रासायनिक शस्त्रे नष्ट केली नाहीत.

व्हाईट हाऊसने सांगितले की अमेरिका आणि CWC सदस्य पुढील आठवड्यात एका परिषदेसाठी एकत्र येतील. यामध्ये जगाला केमिकल शस्त्रांपासून मुक्त करण्यासाठी चर्चा केली जाणार आहे. अशा धोकादायक शस्त्रास्त्रांच्या साठ्याला अमेरिका नेहमीच विरोध करेल. आम्ही इतर देशांना देखील CWC सोबत काम करण्यास प्रोत्साहित केले पाहिजे.

2017 मध्ये रशियाने रासायनिक शस्त्रे केली नष्ट
रशियाने 2017 मध्येच आपली सर्व रासायनिक शस्त्रे नष्ट केली होती. मात्र, युक्रेन युद्ध सुरू झाल्यानंतर रशिया युक्रेनविरुद्ध रासायनिक अस्त्रांचा वापर करू शकतो, अशी भीती अमेरिका आणि ब्रिटनने व्यक्त केली होती. त्याचवेळी रशियाने यापूर्वी अमेरिकेवर युक्रेनमध्ये रासायनिक आणि जैविक शस्त्रे बनवल्याचा आरोप केला होता. चीनने कधीच रासायनिक शस्त्रे बनवली नसल्याचे म्हटले आहे. मात्र, दुसऱ्या महायुद्धात जपानने चीनमध्ये रासायनिक शस्त्रांचा मोठा साठा सोडला होता. ज्यांना आता नष्ट व्हायला सांगितले जात आहे.

रासायनिक शस्त्रे म्हणजे काय?
ऑर्गनायझेशन फॉर प्रोहिबिशन ऑफ केमिकल वेपन्स (OPCW) च्या मते, रासायनिक शस्त्रे ही अशी शस्त्रे आहेत. ज्यात विषारी रसायनांचा वापर जाणूनबुजून लोकांना मारण्यासाठी किंवा हानी पोहोचवण्यासाठी केला जातो धोकादायक रसायनांना शस्त्र बनवणारी लष्करी उपकरणे देखील रासायनिक शस्त्रे किंवा रासायनिक शस्त्रे मानली जाऊ शकतात. रासायनिक शस्त्रे इतकी प्राणघातक आहेत की, ते हजारो लोकांची एका क्षणात झोप उडवू शकतात आणि विविध रोगांच्या परिणामांमुळे त्यांना मृत्यूलाही भाग पाडू शकतात. रासायनिक शस्त्रे जैविक शस्त्रांपेक्षा वेगळी आहेत. जैविक शस्त्रे लोकांना मारण्यासाठी किंवा आजारी पडण्यासाठी जीवाणू आणि विषाणू वापरतात. रासायनिक शस्त्रे सामूहिक संहारक शस्त्रांच्या श्रेणीत मोडतात.

आधुनिक काळात ते कधी वापरले गेले?