दिव्य मराठी विशेष:दांडी यात्रोत्सवात उसळला भक्तिसागर‎‎

परिसरातील साठेगाव येथे माघ‎ पौर्णिमेनिमित्त (दांडी पौर्णिमा) रविवारी,‎ दि. ५ फेब्रुवारी रोजी यात्रोत्सव उत्साहात‎ पार पडला. यावेळी दर्शनासाठी भाविकांची‎ मोठी गर्दी उसळली होती.‎ नवीन वर्षातील पहिला सण म्हणजे‎ मकरसंक्रांत. या सणापासून साठेगाव,‎ निमगाव गुरू आणि नारायणखेडसह‎ परिसरातील गावांंना ‘दांडी पौर्णिमे’चे‎ म्हणजे माघ पौर्णिमेचे वेध लागतात.‎ साठेगाव, निमगाव गुरू आणि नारायणखेड‎ या तिन्ही गावांच्या मध्यात खडकपूर्णा व‎ आमना नदीचा संगम आहे. या दोन्ही‎ नद्यांच्या काठावर महादेवाचे पुरातन मंदिर‎ आहे.

नवसाला पावणारा महादेव अशी‎ भाविकांची अढळ श्रद्धा आहे.‎ रविवारी सकाळपासूनच मंदिरात‎ दर्शनासाठी भाविकांची गर्दी उसळली‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ होती. दुपारी तीन वाजेनंतर महाप्रसाद‎ आणि रात्री हरिभक्त पारायण सिद्धेश्वर‎ महाराज हुसे यांचे कीर्तन झाले.‎ भाविकांकडून सांगितले जाते की, सुमारे‎ शंभर वर्षांपूर्वी साठेगाव परिसरात एक‎ तपस्वी आले होते. त्यांचे नाव विश्वनाथ‎ महाराज. त्यांनी काही जणांच्या मदतीने‎ तिन्ही गावांमधून त्याकाळी ज्वारी, डाळ,‎ मीठ, मिरची, तेल देणगी स्वरुपात जमा‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ करून दांडी पौर्णिमेला भंडारा करण्याचे‎ ठरवले.‎ त्यानंतर सुरू झालेली भंडाऱ्याची परंपरा‎ आता शेकडो वर्षांनंतरही कायम आहे. या‎ वर्षीही तिन्ही गावांमधील भाविकांनी एकत्र‎ येऊन यात्रोत्सवात महाप्रसादाचे आयोजन‎ केले. यात्रोत्सवात भाविकांना महाराजांच्या‎ ‘साठेगाव हे पंढरपूर, सर्व संताचे माहेर’ या‎ ओळींचे स्मरण झाले.‎

सोहळ्याचे वैशिष्ट्य‎ दांडी पौर्णिमा ही या परिसरात संक्रांती नंतर सणाची‎ दुसरी पर्वणी असते. सासरी असलेल्या या‎ परिसरातील महिलाही श्रद्धेमुळे दांडी पौर्णिमेला‎ (दांडी न मारता) न चुकता येत असतात. हे या‎ परिसरातील एक वैशिष्ट्य समजले जाते.‎

महाप्रसादाची परंपरा‎ दांडी पौर्णिमेच्या रात्री चंद्रप्रकाशात साठेगाव येथे‎ विश्वनाथ महाराजांचे कीर्तन होत असे. त्यामध्ये‎ गावाचे वर्णन करताना ‘साठेगाव हे पंढरपूर, सर्व‎ संताचे माहेर’ असे महाराज नेहमी म्हणत असत.‎ त्यांनी ठरवून दिलेली देणगीतून साहित्य गोळा करून‎ भंडाऱ्याची म्हणजेच महाप्रसादाची परंपरा आजही‎ कायम आहे. या महाप्रसादाचे वैशिष्ट्य म्हणजे‎ यामध्ये जात-पात असा भेदभाव न करता सर्वजण‎ एकाच पंगतीत महाप्रसाद घेतात.‎