दिव्य मराठी विशेष:पालेभाज्या, फळभाज्यांपासून बनवा घरच्या घरी रंग‎

‎ रंगोत्सव आणि होळीचा सण‎ अवघ्या काही दिवसांवर आला‎ आहे. त्यामुळे रंगांचे वेध लागले‎ आहेत. अशात दरवर्षी रासायनिक‎ रंग खेळल्यामुळे होणारे‎ दुष्परिणाम आणि पर्यावरणाची‎ हानी टाळण्यासाठी पर्यावरणपूरक‎ रंगोत्सव साजरा करण्याचे‎ आवाहन निसर्गकट्टा आणि‎ पर्यावरण प्रेंमींकडून करण्यात येते.‎ पालेभाज्या आणि‎ फळभाज्यांपासून घरच्या घरी रंग‎ तयार करण्याच्या प्रक्रियाही‎ पर्यावरणप्रेमींनी सुचवल्या आहेत.‎

गेल्या काही वर्षांपासून‎ पर्यावरणपूरक तसेच सुके रंग‎ खेळण्याला प्राधान्य दिले जात‎ आहे. अनेक शिक्षक, संस्था‎ संघटना पर्यावरणपूरक रंग‎ निर्मितीची कार्यशाळा घेऊन‎ विद्यार्थ्यांना धडे देतात. रासायनिक‎ रंग दीर्घकाळ त्वचेवर राहिल्यास‎ त्याचे दुष्परिणाम दीर्घकाळ‎ त्वचेवर राहतात. त्वचा अत्यंत‎ नाजूक असल्याने त्वचेला ऍलर्जी‎ होणे, त्वचा लाल होणे, खाजवणे‎ आदी तक्रारीही समोर येतात.‎ ऍलर्जी जास्त प्रमाणात झाली तर‎ मान, हात आणि कानावर पुरळ‎ आणि फोडं येतात. हे रंग डोळ्यात‎ आणि कानात गेल्यास दुष्परिणाम‎ होतात.‎

असे बनवा भाज्यांपासून रंग...‎
जांभळा : हा रंग तयार‎ करण्यासाठी बीटची मुळे‎ मिक्सरमध्ये बारीक करून‎ मक्याच्या पिठात (कॉर्न‎ फ्लाॅवर) मिसळावे. थोडा वेळ‎ मिश्रण वाळू द्यावे व नंतर‎ कुस्करून पावडर तयार करा.‎ पिवळा : हळकुंड किंवा ओल्या‎ हळदीची पेस्ट करून घ्या. ती‎ मक्याच्या पिठात किंवा बेसनात‎ मिसळा. थोडा वेळ वाळू द्यावी व‎ नंतर कुस्करून पावडर तयार‎ करावी. सुका रंग तयार होतो.‎ ओला रंग : हळकुंड, ओली हळद‎‎‎‎‎‎ खीसून रात्रभर पाण्यात भिजत‎ घातल्यास पिवळा रंग तयार‎ होतो. हा रंग त्वचेसाठी‎ हितकारक आहे.‎ हिरवा : पालकाची पेस्ट तयार‎ करा. ती मक्याच्या पिठात‎ मिसळा. वाळून कुस्करल्यानंतर‎ सुका रंग तयार होतो.‎ लाल : बीटपासून सुका आणि‎ ओला अशा दोन्ही स्वरुपात रंग‎ तयार करता येतो. जास्वंद किंवा‎ गुलाबाची फुले वापरूनही हा रंग‎ तयार होतो.‎ काळा : काळा रंग तयार‎ करण्यासाठी डाळिंबाच्या बिया‎ किंवा साल बारीक करून भिजत‎ घालावी. आवळा किसून‎ लोखंडाच्या भांड्यात भिजून‎ ठेवल्यास काळा रंग तयार होतो.‎ केशरी : पळस फुले रात्रभर‎ भिजत घालून दुसऱ्या दिवशी‎ उकडून घ्यावे. थंड द्रवाचा रंग‎ म्हणून वापर करावा.‎

पर्यावरणपूरक रंगांचा वापर‎ करून होळी साजरी करा‎
विविध प्रकारच्या पालेभाज्या आणि‎ फळभाज्यांचा वापर करून घरच्या घरी‎ सुरक्षित रंग तयार करता येतो. या रंगांमुळे‎ त्वचेला कोणतेही दुष्परिणाम होत नाहीत.‎ उलट अनेक रंग हे त्वचेसाठी फायद्याचे‎ आहेत. त्यामुळे पर्यावरणपूरक रंगांचा वापर‎ करून होळी साजरी करावी.‎ - संदीप वाघडकर, पर्यावरणप्रेमी, शिक्षक‎

पेस्ट स्वरूपातील रंग‎
पेस्ट स्वरूपातील रंग तयार करण्यासाठी‎ मैद्याचा वापर करावा. पालक पेस्ट किंवा‎ बिटचा रस गाळून मैद्यात मिसळावा.‎