संवाद‎:तमाशा कलावंत मालती इनामदार यांची अपेक्षा, देवदहिफळ येथे साधला संवाद‎

समाजामध्ये लोप पावत चाललेली‎ लोककला आणि नाव जिवंत‎ ठेवण्यासाठी महाराष्ट्रात गावोगावी‎ कला सादरीकरण करत आहे.‎ महाराष्ट्राची लोककला जिवंत राहिली‎ पाहिजे. त्यासाठी शासनाच्या मदतीची‎ आम्हा कलावंतांना गरज असल्याचे‎ मत तमाशा फड मालक मालतीबाई‎ इनामदार यांनी व्यक्त केले.‎ प्रतिवर्षीप्रमाणे दोन महिने चालणाऱ्या‎ देवदहीफळ (ता.धारुर)येथील यात्रेत‎ प्रत्येक रविवारी प्रेक्षक रसिकांसाठी‎ तमाशाचा फड रंगतो. पहिल्या रविवारी‎ (ता.४) महाराष्ट्रामध्ये नावाजलेला‎ मालती इनामदार यांचा लोकप्रिय‎ तमाशाचा फड चांगलाच रंगला.‎ याप्रसंगी ईनामदार यांनी तमाशाची‎ कैफियत मांडली. पुढे बोलताना त्या‎ म्हणाल्या, मागील काही वर्षांपूर्वी‎ सोशल मीडिया, कोणत्याही आधुनिक‎ सुविधा नव्हत्या.

मात्र आज तमाशाची‎ हालत बिघडत चालली आहे. त्यावेळी‎ तमाशा आदि लोककला व‎ समाजजागृती, सांस्कृतीक‎ कार्यक्रमांच्या मैफिली रंगत होत्या.‎ आज आव्हाने वाढली आहेत. कला‎ सादरीकरण करताना अनेक‎ अडचणींवर मात करत फड टिकवणे‎ अवघड जाते आहे. काही प्रेक्षक‎ नाहक त्रास देत फडाला नुकसान‎ पोहचवतात. त्यात उत्पन्न कमी झाले ‎आणि खर्च वाढल्याने येत्या काही ‎काळात तमाशे बंद होण्याच्या मार्गावर ‎असल्याची खंत मालती इनामदार यांनी ‎ ‎ पत्रकारांशी बोलताना व्यक्त केली.

लोककलेला दाद देणारी माणसं जुन्या ‎पिढीत होती. मात्र समाजसुधारणा, ‎सांस्कृतिक, सामाजिक, राजकीय ठेवा ‎ ‎ योग्य रित्या जपण्यासाठी आणि ‎ ‎ लोककला जिवंत राहण्यासाठी‎ समाजाने अशा कार्यक्रमांना दाद देणे‎ गरजेचे आहे. तमाशा हा गण, गौळण,‎ लावणी, बतावणी आणि वग अशा‎ पाच अंगांनी समृद्ध झालेला आहे.‎ कला सादरीकरणाचा आनंद व उत्साह‎ आता म्हणावासा राहिला नाही.

तीस‎ वर्षांपूर्वी सुरू केलेला मालती इनामदार‎ यांचा फड आता मरणासन्न अवस्थेत‎ आहे. फडात काम करणाऱ्या‎ कलावंतांच्या मुलांना शिक्षणाची‎ देखील कोणतीही व्यवस्था शासनाने‎ केलेली नाही. जवळपास ८० कलाकार‎ व मजुरांचे पोट भरणे जिकरीचे झाले‎ असून, नावासाठी फक्त तमाशा करत‎ असल्याचे विधान इनामदार यांनी‎ व्यक्त केले. यावेळी फडातील इतर‎ तमाशा कलावंत व कारागिर मोठ्या‎ संख्येने हजर होते.‎

उत्पन्न घटले, खर्च वाढला‎ काही वर्षांपूर्वी एका-एका फडात तीन-चार‎ हजार प्रेक्षक असायचे. आता हजारापेक्षा‎ कमी संख्या एका-एका कार्यक्रमात आहे.‎ महाराष्ट्रात एका यात्रेतुन दुसऱ्या यात्रेला‎ जाण्यासाठी पन्नास हजारांच्या वर खर्च‎ येतो आणि कमाई काही हजारांत‎ असल्याने आमचा उदरनिर्वाह भागत‎ नाही. आमची परिस्थिती समजून घेत शिंदे‎ सरकारने आम्हा सर्व कलाकारांना मानधन‎ व पगार सुरू करण्याची गरज आहे.‎ प्रवासादरम्यान गाड्यांना दहा हजारांपर्यंत‎ टोल भरावा लागतो. तो देखील माफ केला‎ तर शासनाकडून मोठी मदत होईल, असे‎ फड मालक मालती ईनामदार यांनी‎ सांगितले.‎