दिव्य मराठी विशेष:दीड हजार शेतकऱ्यांना सोयाबीन उत्पादन, प्रक्रियेचे धडे‎

बाळासाहेब ठाकरे कृषी व्यवसाय व‎ ग्रामीण परिवर्तन प्रकल्प (स्मार्ट)‎ प्रकल्पांतर्गत मूल्य साखळी विकास‎ शाळा हा उपक्रम असून त्या अंतर्गत‎ शेतकरी प्रशिक्षण, अभ्यास दौरा‎ आयोजित करण्यात आला आहे.‎ यामध्ये पाच शेतकरी उत्पादक‎ कंपन्यांची निवड केली आहे. या‎ कंपन्यांतील दीड हजार शेतकऱ्यांचे‎ प्रतिनिधींना सोयाबीन उत्पादन ते‎ प्रक्रिया यासाठी इंडियन इन्स्टिट्यूट‎ ऑफ सोयाबीन रिसर्च सेंटरला‎ पाठवण्यात आले आहे.‎ सोयाबीनच्या प्रजाती, कीडरोग‎ यावर नियंत्रण करण्याची पध्दती,‎ सोयाबीनपासून तयार होणारे‎ उत्पादन आदींचे प्रशिक्षण या‎ कंपन्यांना दिले जात आहे.‎ जिल्ह्यात स्मार्ट उपक्रमाने भरारी‎ घेतली असून शेतकरी उत्पादक‎ कंपन्यांना या प्रकल्पाचे मोठे बळ‎ मिळाले आहे.

जिल्ह्यात पिकवल्या‎ जाणाऱ्या प्रत्येक पिकावर प्रक्रीया‎ करून त्याची विक्री करण्याचे तंत्र‎ शेतकऱ्यांना उपलब्ध करून‎ देण्यासाठी या उपक्रमातून काम केले‎ जात आहे. या अंतर्गत जिल्ह्यात‎ अवघ्या चार ते पाच वर्षात‎ लागवडीत सर्वाधिक पिकातील‎ दुसरे स्थान मिळवणाऱ्या‎ सोयाबीनची निवड करण्यात आली‎ आहे. दरम्यान, १२ ते १८ मार्च‎ दरम्यान शेतकऱ्यांना मध्य प्रदेश‎ येथील सोयाबीन संशोधन केंद्र‎ तसेच प्रक्रीया उद्योग याची माहिती‎ देण्यासाठी सुपर अॅग्राे हायटेक प्रो.‎ कंपनी ली. जामवाडी, प्युअर अॅन्ड‎ परफेक्ट अॅग्रीटेक फार्मर प्रोड्युसर‎ कंपनी आदी कंपन्यांची निवड‎ करण्यात आली.

सदरील कंपन्यांनी‎ सोयाबीन यावर प्रक्रिया करण्याचा‎ प्रकल्प स्मार्ट अंतर्गत सादर केला‎ आहे. ज्या माध्यमातून कंपन्यांतील‎ दीड हजार शेतकरी हे सोयाबीन‎ उद्योग प्रक्रियेतील उत्पादक ठरणार‎ आहेत. या शेतकऱ्यांना मध्य‎ प्रदेशातील सोयाबीन येथील‎ संशोधन रिसर्च सेंटर येथे‎ पाठवण्यात आले. हा प्रशिक्षण दौरा‎ आत्माच्या प्रकल्प संचालक शीतल‎ चव्हाण यांच्या मार्गदर्शनाखाली‎ आयोजित करण्यात आला आहे.‎

शेतकरी उत्पादक‎ कंपन्यांना मिळणार संधी‎
स्मार्ट अंतर्गत नोंदणी केलेल्या‎ शेतकरी उत्पादक कंपन्या सर्वांना‎ यामध्ये सहभागी करून उपलब्ध‎ शेतीमालाची काढणी ते त्यावर‎ प्रक्रिया करण्यासाठीची माहिती‎ उपलब्ध करून दिले जाणार आहे.‎ पहिल्या टप्प्यात पाच कंपन्या पात्र‎ ठरल्या आहे. ज्या सोयाबीनवर‎ प्रक्रिया करण्यासाठी इच्छुक‎ आहेत. यासह जिल्ह्यातील सर्वच‎ पिकांसाठी ही उपक्रम राबवला‎ जाणार असल्याचे स्मार्टकडून‎ सांगण्यात आले आहे.‎

बी निवड ते प्रक्रिया उद्योगाचे मार्गदर्शन‎
इंडीयन इन्स्टिट्यूट ऑफ सोयाबीन रिसर्च सेंटरकडून सोयाबीनच्या विविध‎ प्रजाती विकसीत करण्यात आल्या आहेत. अधिक उत्पादन देणारी प्रजाती,‎ रोग किडी तसेच त्याला प्रतिबंध करणारी औषधी, काढणी सोपी‎ होण्यासाठीची यंत्रे याची माहिती देण्याबरेाबरच सोयाबीन पासून तयार केले‎ जाणारे पदार्थ जसे सोयाबीन दूध, पनीर, सोया लस यासह इतर खाद्य पदार्थ‎ प्रक्रीया याचेही धडे दिले जाणार आहे.‎