आरोग्य धोक्यात:मेलाणे, वारूड शिवारातील 300 फूट खोल‎ बोअरचे पाणीही लालसर अन् रसायनमिश्रित‎

शिंदखेडा तालुक्यातील नरडाणा‎ औद्योगिक वसाहतीजवळ‎ असलेल्या मेलाणे आणि वारुड‎ शिवारातील १० ते १२ शेतकऱ्यांच्या‎ विहिरीतील पाण्याचा रंग तीन‎ महिन्यांपासून बदलला असून,‎ बहुतांश विहिरीतील पाणी लाल‎ झाले आहे. आता हे प्रमाण वाढते‎ आहे. विशेष म्हणजे ५० फूट खोल‎ विहिरीसह ३०० फूट खोल‎ बोअरवेलमधूनही लालच पाणी‎ येते. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी पाण्याची‎ रासायनिक व जैविक तपासणी‎ केली. तपासणीत हे पाणी पिण्यास‎ अयोग्य असल्याचे आढळले.‎ एमआयडीसीजवळ असलेल्या‎ विहिरींतील पाण्यात रसायनाचा‎ अंश असल्याचे स्पष्ट झाले आहे.‎ तसेच परिसरातील नदीही प्रदूषित‎ झाली असून हा प्रश्न‎ सोडवण्यासाठी उपाययोजना होत‎ नसल्याने शेतकऱ्यांनी २६‎ जानेवारीला जलसमाधी आंदोलन‎ करण्याचा इशारा दिला आहे.‎

नरडाणा औद्योगिक वसाहतीत‎ सिमेंट, पाॅवर प्लाँटसह अन्य कंपन्या‎ आहेत. या कंपन्याच्या लगत‎ असलेल्या शेत विहिरीतील‎ पाण्याचा रंग बदलला आहे. दोन‎ महिन्यांपूर्वी भागवत पवार यांच्या‎ विहिरीतील पाणी लालसर झाले‎ होते. त्यानंतर आता १२ ते १५ विहिरी‎ तसेच बोअरवेलचे पाणी लालसर‎ झाले आहे. शेतकऱ्यांनी स्वखर्चाने‎ पाण्याची रासायनिक आणि जैविक‎ तपासणी केली. जिल्हा आराेग्य‎ प्रयोगशाळेच्या अहवालानुसार या‎ पाण्याला डार्क यलो वॉटर म्हटले‎ जाते. या पाण्यात टोटल हार्डनेस,‎ अल्कनिटी डिसॉल्व सॉलिड घटक‎ वाढले आहे. तसेच अनोळखी‎ रसायन पाण्यात मिसळल्याने हे‎ पाणी पिण्यास अयोग्य असल्याचे‎ अहवालात नमूद आहे. जिल्हा मृद‎ सर्वेक्षण व मृद चाचणी‎ प्रयोशाळेनेही तपासणी केली.

या‎ तपासणीनुसार पाण्यात सोडियम,‎ कॅल्शियम, मॅग्नेशियम,‎ बायकार्बाेनेटचे प्रमाण जास्त‎ असल्याचे दिसून आले. त्यामुळे हे‎ पाणी काळजीपूर्वक वापरण्याचा‎ सल्ला देण्यात आला आहे.‎ गावातील गुलझार नदीसह भागवत‎ पवार, राजाराम बोरसे, चिंधा बोरसे,‎ शालिग्राम पाटील, नारायण पवार या‎ शेतकऱ्यांच्या शेतातील ५० फूट‎ खोल विहिरीतील पाण्याचा रंग‎ पूर्णत: लालसर झाला आहे.‎ ग्रामसेविका मनीषा पाटील यांनी‎ सांगितले की, ग्रामपंचायतीच्या‎ विहिरीतील पाण्याची तपासणी केली‎ आहे. या विहिरीतील पाणी पिण्यास‎ योग्य असल्याचे त्यांनी स्पष्ट केले.‎ लाल पाण्यामुळे चिंता वाढली आहे.‎

ग्रामपंचायतीचा पाठपुरावा, उपयोग शून्य‎
याविषयी सरपंच, ग्रामसेवकांनी १८ डिसेंबरला तहसीलदारांकडे तक्रार‎ केली. त्यानंतर २४ नोव्हेंबरला पाणी तपासण्यासाठी आरोग्य विभागाला‎ पत्र दिले. तलाठ्यांनी पंचनामा करून २४ नोव्हेंबरला अहवाल‎ तहसीलदारांना दिला. पंचनाम्यावर ७ शेतकऱ्यांच्या सह्या आहे. त्यानंतर‎ २६ नोव्हेंबरला उपजिल्हाधिकाऱ्यांकडे तक्रार केली. पण उपयोग‎ झालेला नाही. जिल्हा प्रशासनाने लक्ष देण्याची आवश्यकता आहे.‎

आयर्न, झिंक, ऑक्साइडमुळे पाण्याचा रंग बदलतो‎
याविषयी झेड. बी. पाटील‎ महाविद्यालयातील रसायनशास्त्र‎ विभागाचे प्रा. डॉ. प्रवीणसिंग गिरासे‎ यांनी सांगितले की, पाण्यात आयर्न,‎ झिंक, ऑक्साइड संयुक्त झाले तर‎ पाण्याला पिवळसर पणा येतो. तसेच‎ मॅगनिज, खनिज पाण्यात अधिक‎ प्रमाणात वाढले तरीही पाण्याचा रंग‎ बदलतो. त्यामुळे या पाण्याची‎ सखोल तपासणी करणे आवश्यक‎ आहे. पाण्यात रासायनिक पदार्थ‎ जास्त प्रमाणात असतील तर हे पाणी‎ पिण्यासाठी घातक असेल.‎

गुलझार नदीचे पाणीही आता झाले दूषित‎
मेलाणे गावाला पाणीपुरवठा करणाऱ्या विहिरीपासून २०० मीटर‎ अंतरावर गुलझार नदी आहे. नदीच्या पात्रात ५० बाय १०० मीटर‎ आकाराच्या १५ फूट खोल खड्ड्यात पाणी आहे. हे पाणीही दूषित‎ झाले आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांसह परिसरातील नागरिकांनी २६‎ जानेवारीला याच पाण्यात जलसमाधी घेण्याचा इशारा दिला आहे.‎

पाणी प्याल्यास‎ पोटात दुखते‎
सिमेंट कंपनीला लागून शेती आहे. शेतातील दोन्ही‎ विहिरींचे पाणी लाल झाले आहे. हे पाणी पिल्यावर पोटात‎ दुखते. गुरे पाणी पित नाही. तक्रार केली तरी प्रदूषण नियंत्रण‎ मंडळाच्या अधिकाऱ्यांनी दखल घेतली नाही. प्रशासनाने‎ याकडे लक्ष देण्याची गरज आहे.‎ -भागवत पवार,शेतकरी वारुड‎