कोरेगाव भीमा हिंसाचार प्रकरण:स्टेन स्वामींना गोवण्यासाठी संगणकात पुरावे पेरण्यात आले, रिपोर्टमधील दावा

कोरेगाव भीमा हिंसाचारप्रकरणी अमेरिकन फॉरेन्सिक फर्मने मंगळवारी नवा खुलासा केला आहे. या प्रकरणी सामाजिक कार्यकर्ते फादर स्टॅन स्वामी यांच्या संगणकात डिजिटल पुरावे (गुन्हेगार कागदपत्रे) पेरण्यात आल्याचा दावा या अहवालात करण्यात आला आहे.

आर्सेनल कन्सल्टिंग, स्टॅन स्वामीच्या वकिलांचे प्रतिनिधित्व करणारी उच्च फॉरेन्सिक टीम, म्हणते की कॉम्प्युटरचे डिजिटल फूटप्रिंट प्रथम स्पायवेअरने हॅक केले गेले. यानंतर हॅकरने जवळपास 50 फाईल्स कॉम्प्युटरमध्ये पेरल्या. स्वामी आणि माओवादी बंडखोर यांच्यात संबंध असल्याचे सिद्ध करणारे दस्तऐवज संगणक ड्राइव्हमध्ये ठेवण्यात आले होते, असेही अहवालात म्हटले आहे.

कोरेगाव भीमा हिंसाचार प्रकरणात, राष्ट्रीय तपास संस्थेने (NIA) 2020 मध्ये आरोप केला होता की, स्टेन स्वामी यांचे नक्षलवाद्यांशी संबंध होते आणि विशेषतः ते प्रतिबंधित माओवादी संघटनेच्या संपर्कात होते. ऑक्टोबर 2020 पासून ते मुंबईच्या तळोजा कारागृहात होते आणि त्यांची प्रकृती सतत खालावत होती. त्यांना 8 ऑक्टोबर रोजी बेकायदेशीर कारवाई प्रतिबंधक कायद्यांतर्गत (UAPA) अटक करण्यात आली होती. गेल्या वर्षी आजारपणामुळे त्यांचे निधन झाले.

कागदपत्रे 20 जुलै 2017 ते 2019 दरम्यान पेरले गेले

हल्लेखोराच्या मोडस ऑपरेंडीबाबत नवीन क्लू किंवा पुरावे मिळाले असल्याचे अहवालात म्हटले आहे. आर्सेनलकडे 11 जून 2019 रोजी हल्लेखोराच्या हालचालींचे अनेक तपशील आहेत. पुणे पोलिसांनी संगणक जप्त करण्याच्या एक दिवस अगोदर हल्लेखोराने खोडा घालण्याचा प्रयत्न केला. यासाठी त्याने नेटवायरचा वापर केला, जो आर्सेनलने रोखला. नेटवायर हे मालवेअरचे नाव आहे ज्याचा वापर हॅकर्सनी स्वामी यांच्या संगणकात घुसण्यासाठी केला आहे.

स्वामी यांचे संगणक 20 जुलै 2017 रोजी पहिल्यांदा हॅक करण्यात आल्याचा दावाही त्यांनी केला आहे. त्यानंतर 5 जून 2019 दरम्यान दोन मोहिमांमध्ये त्याच्या संगणकावर कागदपत्रे पाठवण्यात आली.

प्रकृती अस्वास्थ्यामुळे जामिनासाठी अर्ज केला

दोषी सिद्ध झाल्यानंतर स्टेन स्वामी यांची तळोजा कारागृहात रवानगी करण्यात आली होती. प्रकृती खालावल्याचे कारण देत त्यांनी जामिनासाठी अर्ज केला होता. त्यांची प्रकृती खालावल्याने त्यांना व्हेंटिलेटरवर ठेवण्यात आल्याचे त्यांच्या वकिलाने मुंबई उच्च न्यायालयात सांगितले होते. जिथे त्यांची प्रकृती बिघडली.

स्टेन यांनी उच्च न्यायालयात सांगितले होते की, तुरुंगातील सुविधा खराब

स्टेन यांची मुंबईतील तळोजा कारागृहात रवानगी करण्यात आली. येथे त्यांनी खराब आरोग्य सुविधांबाबत तक्रार केली. त्यांची प्रकृती खालावल्यानंतर 28 मे रोजी मुंबई उच्च न्यायालयाने त्यांना रुग्णालयात पाठवण्याचे आदेश दिले होते. त्यांच्यावर होली फॅमिली हॉस्पिटलमध्ये उपचार सुरू होते. शनिवारी स्टेन यांच्या वकिलाने उच्च न्यायालयाला सांगितले होते की, त्यांची प्रकृती सतत खालावत चालली आहे.

याआधी मे महिन्यात स्टेन यांनी व्हिडीओ कॉन्फरन्सिंगदरम्यान कोर्टात सांगितले होते की, तुरुंगात त्यांची प्रकृती सतत खालावत चालली आहे. अंतरिम जामिनासाठी अपील करताना ते म्हणाले होते की, अशीच परिस्थिती राहिली तर मी लवकरच मरेन. स्टेन यांच्याशिवाय त्यांच्या इतर सहकाऱ्यांनीही कारागृहात चांगल्या आरोग्य सुविधा नसल्याचे सांगितले. ते म्हणाले होते की कारागृह अधिकारी आरोग्य सुविधा, चाचण्या, स्वच्छता आणि सामाजिक अंतर यासारख्या गोष्टींकडे सतत दुर्लक्ष करत आहेत.

एनआयएने स्टेन यांच्या जामिनाला केला होता विरोध

त्यावेळी एनआयएने स्टेन स्वामी यांना जामीन देण्यास विरोध केला होता. त्यांच्या तब्येतीचे कोणतेही ठोस पुरावे नाहीत, असे तपास यंत्रणेने म्हटले होते. ते माओवादी असून त्यांनी देशात अस्थिरता आणण्याचा कट रचला आहे. 31 डिसेंबर 2017 रोजी पुण्याजवळील कोरेगाव भीमा येथील हिंसाचारप्रकरणी त्यांना अटक करण्यात आली होती. या हिंसाचारात एका व्यक्तीचा मृत्यू झाला होता. हिंसाचाराच्या आधी एल्गार परिषदेची बैठक झाली होती, यादरम्यान स्टेन यांनी भडकाऊ भाषण केले. त्यामुळे हिंसाचार झाला, असे तपास संस्थांनी म्हटले होते.

स्टॅन स्वामी पार्किन्सन्स आजाराशी झुंज देत होते

स्वामींची तब्येत खूप खालावली तेव्हा उच्च न्यायालयाच्या आदेशानंतर त्यांना रुग्णालयात दाखल करण्यात आले. स्टेन स्वामींनी ऐकण्याची क्षमता पूर्णपणे गमावली होती. ते असाध्य पार्किन्सन्स आजाराशीही झुंज देत होते. त्यांना स्पॉन्डिलायटिसचा त्रास होता. गेल्या वर्षी मे महिन्यात ते कोरोना पॉझिटिव्ह आढळले होते.

5 दशके आदिवासींसाठी काम केले

आदिवासींच्या हक्कांसाठी लढणाऱ्या स्टेन यांनी सुमारे पाच दशके झारखंडमध्ये काम केले. विस्थापन, भूसंपादन या मुद्द्यांवर त्यांनी लढा दिला. नक्षलवाद्यांच्या नावाखाली 3000 लोकांना तुरुंगात पाठवल्याचा दावा त्यांनी केला होता. त्यांची केस अजूनही प्रलंबित आहे. त्यांच्यासाठी स्टेन उच्च न्यायालयात लढत होते.

काय आहे कोरेगाव भीमा प्रकरण?

पुणे जिल्ह्यातील कोरेगाव भीमा येथे 2018 मध्ये झालेल्या हिंसाचाराच्या संदर्भात अनेक डावे कार्यकर्ते आणि विचारवंतांना अटक करण्यात आली आहे. कोरेगाव भीमा येथे ब्रिटीश महार रेजिमेंट आणि पेशव्यांच्या सैन्यात झालेल्या लढाईत महार रेजिमेंटचा विजय झाला. दलितबहुल लष्कराच्या विजयाच्या 200 व्या वर्धापन दिनानिमित्त हिंसाचाराची घटना घडली होती.