सीरममध्ये PM मोदी:​​​​​​​हॉर्स फार्म शेडमधून झाली सुरुवात, आज आहे जगातील सर्वात मोठी लस उत्पादक कंपनी; जगातील 60% मुलांना दिल्या आहेत लसी

कोरोना लसीची प्रगती पाहण्यासाठी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी ज्या सीरम इन्स्टिट्यूटला भेट देत आहेत ती जगातील सर्वात मोठी लस उत्पादक कंपनी आहे. आतापर्यंत कंपनीने बाजारात 1.5 बिलियन डोसचे उत्पादन आणि विक्री केली असल्याचे कंपनीकडून सांगण्यात आले आहे. हा एक प्रकारचा विक्रमही आहे. एका आकडेवारीनुसार, जगातील 65% मुलांमध्ये सिरमची एक तरी लस देण्यात आली आहे. वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन (डब्ल्यूएचओ) द्वारे मान्यता प्राप्त सीरम इन्स्टिट्यूटची लस 170 देशांमध्ये पुरवली जाते.

कंपनी पोलिओ लस तसेच डिप्थीरिया, टेटनस, पर्टुसिस, HIB, बीसीजी, आर-हेपेटाइटिस बी, गोवर, गालगुंडा आणि रुबेलाच्या लस तयार करतात.

हॉर्स फार्म शेडमध्ये सुरू झाली कंपनी
जर भागधारकांना काढून टाकले गेले तर अदार पूनावाला आणि त्यांचे वडील सायरस पूनावाला हे दोन लोक सीरम संस्था चालवतात. सायरस हे घोडापालक होते जे अब्जाधीश झाले. सीरम इन्स्टिट्यूटची स्थापना सुमारे 50 वर्षांपूर्वी कुटुंबाच्या घोड्यांच्या फार्ममध्ये एका शेडखाली झाली. सायरस यांना नंतर कळले की व्हॅक्सीन लॅबमध्ये घोडे दान करण्याऐवजी ते स्वतः सीरमवर प्रक्रिया करून लस बनवू शकतात.

टिटनसच्या लसीने कंपनीची सुरुवात झाली होती
सायरस पूनावाला यांनी 1967 मध्ये टेटनसची लस बनवून कंपनीची सुरुवात केली होती. यानंतर साप चावल्याचे अँटीडोट्स. नंतर टीबी, हेपिटायटिस, पोलियो आणि फ्लूचे शॉर्ट्स बनवले. पूनावाला यांनी पुण्यात उपलब्ध घोड्याच्या फार्मपासून मोठे व्हॅक्सीन प्लांट तयार केले. भारतातील स्वस्त लेबर आणि अडवान्स टेक्नोलॉजी मिळून सीरम इंस्टीट्यूने गरीब देशांसाठी स्वस्त व्हॅक्सीन सप्लाय करुन यूनिसेफ, पॅन अमेरिकन हेल्थ ऑर्गेनाइजेशनचे कॉन्ट्रॅक्टस मिळवले. आता पूनावाला भारतातील श्रीमंत कुटुंबांपैकी एक आहेत आणि त्यांची संपत्ती 37000 हजार कोटी रुपयांपेक्षा जास्त आहे.

कंपनी प्रत्येक मिनिटाला करते 500 डोजची निर्मिती
पूनावाला यांची कंपनी दर मिनिटाला 500 डोसची लस तयार करते. पूनावाला यांना आज जगभरातील आरोग्यमंत्री, पंतप्रधान आणि सर्व प्रमुखांचे फोन येत आहेत, ज्यांच्याशी ते कधीही बोलले नव्हते. पूनावाला म्हणतात, 'प्रत्येकजण मला लसच्या पहिल्या तुकडीसाठी विनंती करत आहे. मी सर्वांना समजावून सांगितले की, पाहा, मी तुम्हाला अर्धी तयार लस देऊ शकत नाही.'

ऑक्सफोर्डसोबत काम करत आहेत सीरम इंस्टीट्यूट
सीरम ऑक्सफोर्ड सोबत व्हॅक्सीन बनवत आहे. एप्रिलमध्ये क्लिनिकल चाचण्या संपण्यापूर्वी कंपनीने मोठ्या प्रमाणात लस बनवण्याची घोषणा केली होती. मेच्या सुरूवातीला येथे एक सील्ड स्टील बॉक्समध्ये ऑक्सफोर्ड येथून जगातील सर्वात विश्वासार्ह व्हॅक्सीनचे सेल्युलर मटेरियल आले होते. सध्या कंपनीकडून व्हॅक्सीनचे ट्रायल अखेरच्या टप्प्यात आहे.

जगात सीरमची लस 50-50 च्या प्रमाणात विभागली जाईल
अदार पूनावाला म्हणतात की, 'ते बनवण्यात येणाऱ्या कोट्यावधी व्हॅक्सीन भारत आणि इतर जगात 50-50 प्रमाणात वाटतील. त्यांचे खरे लक्ष गरीब देशांवर असेल आणि या गोष्टीने पीएम मोदींनाही काहीच हरकत नाही. मात्र सरकार कोणत्याही प्रकारची एमरजेंसी लावू शकते.'

अदार सीईओ झाल्यानंतर कंपनीचा महसूल वाढला
अदार पूनावाला यांनी सीरमच्या सीईओचा पदभार स्वीकारल्यापासून, कंपनी नवीन बाजारपेठांमध्ये विस्तारली आहे. यामुळे कंपनीचा रेव्हून्यू 5900 कोटी रुपयांपेक्षा जास्त झाला आहे. अदर म्हणतात की त्यांचे कुटुंब आयुष्य वाचवणारी लस बनवण्याऐवजी फॅन्सी कार किंवा जेटमध्ये फिरण्यासाठी ओळखले जाते. मी काय करतो हे भारतातील बर्‍याच लोकांना माहिती नाही. त्यांना वाटते की, तुम्ही घोड्यांसोबत काही तरी करता आणि पैसे कमावत आहेत.