पुणे दुर्घटनेचा ग्राउंड रिपोर्ट:बचावकार्यात कंपनीच्या लोकांनी काहीच मदत केली नाही, 10 मिनिटे आणखी थांबले असते तर आणखी 17 जणांचा गेला असता जीव

पुण्यातील येरवडा येथील शास्त्रीनगर परिसरात गुरुवारी रात्री एका बांधकाम सुरू असलेल्या मॉलचा लोखंडी स्लॅब कोसळून सहा मजुरांचा जागीच मृत्यू झाला. अन्य चार जण जखमी झाले असून, त्यातील तीन जण जीवन-मरणाच्या झोतात आहेत. वाचलेल्या मजुरांमध्ये 10 मिनिटांपूर्वी मृत झालेल्या मजुरांसोबत काम करणारे अनेक जण आहेत. हा अपघात काही वेळापूर्वी झाला असता तर आणखी 17 कामगार गाडले गेले असते आणि मृतांचा आकडा आणखी वाढला असता. आमच्या प्रियजनांना हे जग सोडून 12 तासांहून अधिक काळ झाला, परंतु त्यांची प्रकृती जाणून घेण्यासाठी ना कंत्राटदार किंवा कंपनीतील कोणीही आलेला नाही, असा आरोप पीडितांनी केला आहे.

हा मॉल पुण्याच्या अहलुवालिया कन्स्ट्रक्शन कंपनीने बांधला आहे. प्राथमिक तपासात कंपनीच्या अभियंत्यांचा निष्काळजीपणा समोर येत आहे. पुण्याचे पोलिस आयुक्त अमिताभ गुप्ता यांच्या आदेशानुसार कंपनीविरुद्ध निष्काळजीपणाचा गुन्हा दाखल करण्यात आला आहे. योग्यवेळी सापळा काढला असता तर अनेकांचे प्राण वाचू शकले असते, असे या अपघातातून बचावलेल्या मजुरांचे म्हणणे आहे. जाळीखाली अडकलेल्या मजुरांना आम्ही आमच्याकडे असलेल्या साधनांनी बाहेर काढले.

मृत्युमुखी पडलेले सर्व मजूर बिहारमधील कटिहार जिल्ह्यातील रहिवासी होते. या अपघातात मृत्युमुखी पडलेल्यांमध्ये मोहम्मद सोहेल अहमद, मोहम्मद मोबीन आलम, एमडी समीर, मसरूफ हुसेन आणि मुनीब आलम यांचा समावेश आहे. हे सर्वजण गेल्या एक वर्षापासून पुण्यात राहत होते. मजुरांच्या जखमा भरून काढत राज्य सरकारने मृतांच्या नातेवाईकांना प्रत्येकी 5 लाख रुपयांची मदत जाहीर केली आहे. याशिवाय उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी या संपूर्ण घटनेच्या चौकशीचे आदेश दिले आहेत.

कंपनीच्या कर्मचाऱ्यांनी कोणतीही मदत केली नाही
या अपघातात आपला भाऊ सोहेल अहमद गमावलेला मोहम्मद अंजार म्हणाला, 'मी माझ्या भावाशी शेवटची गोष्ट रात्री 10 वाजता बोलली होती. त्यानंतर आम्ही झोपणार होतो. त्यानंतर 11 वाजण्याच्या सुमारास फोन आला की भाऊ नाही राहिला. या ठिकाणी एकही अभियंता नव्हता, सुरक्षा नव्हती आणि पर्यवेक्षकही नव्हता. जाळीखाली अडकलेल्या लोकांना बाहेर काढण्यासाठी सुमारे एक तास लागला. आमची माणसे खाली गाडली गेली होती आणि त्यांना बाहेर काढण्यासाठी कंपनीचा कोणताही कर्मचारी मदत करत नव्हता.

अपघातात आपला पुतण्या गमावलेला तहजीब आलम म्हणाला, “जर सापळा काढण्याचे काम घाईने केले असते तर या पाच जणांचा मृत्यू झाला नसता. जाळी काढण्यासाठी क्रेनचा वापर करायला हवा होता. कंपनीने कोणतीही मदत केलेली नाही.

अपघातासाठी बांधकाम अभियंता जबाबदार

मोहम्मद अंजार पुढे म्हणाले, 'यामध्ये सर्वात मोठी चूक इंजिनिअरची आहे. खांब बनवून काटेरी जाळी उभारली गेली असावी, त्याखाली खुर्चीचा वापर करण्यात आला असावा, मात्र त्यांनी लोखंडी पट्टीच्या साहाय्याने वेल्डिंग करून ही जाळी उभारली होती. यामुळेच हा अपघात झाला. 32 क्रमांकाचा बार कापण्यास वेळ लागणार होता.

10 मिनिटांपूर्वी अपघात झाला असता तर अनेकांचा मृत्यू झाला असता
मोहम्मद अंजार यांनी सांगितले की, दुर्घटनेच्या 10 मिनिटांपूर्वी बांधकामाच्या ठिकाणी 30 लोक काम करत होते. यातील 17 जण गोदामात बार आणि इतर बांधकाम साहित्य आणण्यासाठी गेले होते. हा अपघात काही वेळापूर्वी घडला असता तर त्यांनाही याचा फटका बसला असता आणि अनेकांचा मृत्यू झाला असता.

मृतदेह घरी पाठवण्याची व्यवस्था नाही
अपघातात आपले सहकारी गमावलेले अखिल राजा मूसाभाई म्हणाले, 'आमच्या प्रियजनांचा मृत्यू झाला आहे, परंतु त्यांचे मृतदेह त्यांच्या घरी म्हणजेच बिहारमध्ये पाठवण्याची व्यवस्था केली जात नाही. मृतांपैकी तिघे विवाहित होते. काहींना तीन तर काहींना दोन मुली आहेत. आता सर्वच अनाथ झाले असून त्यांच्या कुटुंबाला आधार देणारे कोणी नाही. विवाहित नसलेल्या दोन मजुरांचे वय 22 आणि 23 वर्षे होते. संपूर्ण कुटुंब चालवण्याची जबाबदारी त्यांच्या खांद्यावर होती. आमचे म्हणणे ऐकून किमान या गोरगरिबांच्या घरी मृतदेह पाठवण्याचे काम करावे, असे आवाहन आम्ही येथील सरकारला करतो.

ना ठेकेदार आला, ना कंपनीतील कोणीही पोहोचला
अपघातात आपल्या प्रियजनांना गमावलेले बहुतांश कामगार बांधकाम कंपनीच्या अधिकाऱ्यांवर नाराज होते. या दुर्घटनेत आपला पुतण्या गमावलेला मोहम्मद गुफ्रान म्हणाला, “अपघात होऊन 12 तासांहून अधिक काळ झाला आहे, पण आतापर्यंत ना कंत्राटदार आला ना कंपनीचा कोणीही माणूस. सकाळपासून आम्ही इथे फक्त तमाशा बघत आहोत.

रात्री बांधकाम का सुरू होते, याचा तपास सुरू आहे
पोलिस उपायुक्त रोहिदास पवार यांनी सांगितले की, हा अपघात रात्री 10.45 ते 11 च्या दरम्यान झाला. आम्हाला मध्यरात्री याची माहिती मिळाली आणि रात्री गस्तीचे पथक सर्वप्रथम घटनास्थळी पोहोचले. ही वाडिया ग्रुपची बांधकाम साइट आहे. येथे एक मॉल बांधला जात होता. ज्या स्टील फ्रेमवर्कखाली कामगार काम करत होते ते अचानक कोसळले आणि त्याखाली काम करणारे 10 कामगार त्यात गाडले गेले. त्यापैकी पाच जणांचा जागीच मृत्यू झाला. घटनास्थळी सुरक्षा निकषांकडे दुर्लक्ष करून हे काम केले जात असल्याचे तपासात समोर आले आहे. जे जखमी झाले आहेत किंवा जे घटनास्थळी उपस्थित होते त्यांचे जबाब घेऊन आम्ही गुन्हा नोंदवत आहोत.

पालिका अधिकाऱ्यांशीही बोललो आहोत. रात्री बांधकामासाठी वेगळी परवानगी घेतली होती का, याचाही तपास सुरू आहे. यामध्ये काही चूक आढळल्यास याप्रकरणी कडक कारवाई करण्यात येईल.

मजुरांना अमानुष वागणूक दिली - स्थानिक आमदार
स्थानिक राष्ट्रवादीचे आमदार सुनील टिंगरे यांनी मध्यरात्री घटनास्थळी भेट दिली.. कामगारांना अमानुष वागणूक दिल्याचे ते म्हणाले. त्यांना 24 तास काम करायला लावले जात होते. बांधकाम करताना निष्काळजीपणा झाला आहे, त्यामुळे या प्रकरणातील जबाबदारांवर कठोर कारवाई होत नाही तोपर्यंत आम्ही शांत बसणार नाही. आगामी विधानसभा अधिवेशनात कामगारांच्या सुरक्षेचा मुद्दा उपस्थित करून कामगारांच्या सुरक्षेबाबत कठोर कायदे करण्यासाठी प्रयत्न करणार आहोत.