प्रयोग यशस्वी‎:वाशिंबेत वेलची केळी वाणांचा प्रयोग यशस्वी‎

ऊसाचे आगार म्हणून ओळख‎ असणाऱ्या करमाळा तालुक्यातील‎ उजनी लाभक्षेत्रात केळी, पपई,पेरू‎ अशा फळबागांचे क्षेत्र वाढत‎ चालले आहे. विषेश म्हणजे सध्या‎ वाशिंबे, ता. करमाळा परिसरात‎ साध्या केळीसह दक्षिण भारतात‎ पिकणारी वेलची केळीचे उत्पादन‎ घेतले जात आहे. करमाळा‎ तालुक्यात दहा हजार एकरावर‎ जी-नाईन केळीचे उत्पादन घेतले‎ जात आहे. येथील केळीला उत्तर‎ भारतासह आखाती देशात मोठ्या‎ प्रमाणात मागणी आहे.‎ उजनी धरणाची निर्मिती‎ झाल्यापासून या परिसरात उसाच्या‎ क्षेत्रात मोठ्या प्रमाणात वाढ झाली.‎

त्यामुळे जिल्ह्यातील कारखान्यांसह‎ पुणे, अहमदनगर येथील‎ कारखान्याना उजनी लाभक्षेत्रातुन‎ मोठ्या प्रमाणात ऊसाचा पुरवठा‎ होतो. बदलत्या काळात उत्पादन‎ खर्च व त्या तुलनेत मिळणारा दर‎ सतत एकाच पिकाचे उत्पादन‎ घेतल्याने जमिनी क्षारपड झाल्या.‎ जमिनी ऊस गाळपासाठी होणाऱ्या‎ त्रासायामुळे शेतकऱ्यानी फळ‎ पिकांना पसंती दिली आहे. यावर्षी‎ करमाळा तालुक्यात मोठ्या‎ प्रमाणात फळ पिकांची लागवड‎ झाली आहे. यामध्ये वाशिंबे ता.‎ करमाळा शिवारात दक्षिण‎ भारतातील पिकणारे वेलची केळीचे‎ वाण लागवडीचा प्रयोग शेतकऱ्यानी‎ यशस्वी केला आहे.

या वाणाची‎ २०० एकर क्षेत्रावर लागवड केली‎ आहे. चांगल्या पिक उत्पादन‎ व्यवस्थापनामुळे दर्जेदार उत्पादन‎ घेतल्यामुळे या पिकाची‎ व्यापाऱ्यांकडून बांधावरच खरेदी‎ केली जात आहे.‎ मोठ्या शहरातील तारांकित‎ हॉटेल्स आणि मॉलमध्ये या‎ केळीची प्रामुख्याने विक्री होते.‎ जवळपास ४० ते ८० रुपयांपर्यंत‎ प्रतिकिलो दर केळी उत्पादकांना‎ मिळत आहे.

उसाच्या तुलनेत एकरी‎ उत्पादनात दुपटीने वाढ झाली आहे.‎ अभिजीत पाटील ( वेलची केळी‎ उत्पादक, वाशिंबे ता. करमाळा)‎ जानेवारी २०२२ रोजी चार एकर‎ क्षेत्रात सात बाय पाच अंतर ठेवून‎ ५००० वेलची केळी रोपांची लागवड‎ केली. काढणीस आलेल्या ३५ टन‎ मालाची विक्री करण्यात आली‎ आहे. सरासरी ५० ते ५५ रुपये प्रति‎ किलोपर्यंत दर मिळाला आहे.‎ वेलची केळीचा पहिला व खोडवा‎ केळीचा दर एकच आहे. साध्या‎ केळीवर थंडीत चिलींगचा प्रादूर्भाव‎ मोठ्या प्रमाणात होतो, परंतु वेलची‎ केळी चिलींगला बळी पडत नाही.‎

कृषी अधिकारी म्हणाले, शेतक ऱ्याना फायदेशीर‎
करमाळा तालुक्यात जी नाईन केळीचे उत्पादन मोठ्या प्रमाणावर घेतले जात‎ आहे. ऊस व पारंपरिक पिकाला पर्याय म्हणून केळी लागवड करण्यात येते.‎ वेलची केळीची ऊत्पादकता कमी असली तरी त्यातील पौष्टिकता लक्षात घेता‎ प्रति किलो ४० ते ८० रुपयांपर्यंत दर मिळत आहे. शेतकऱ्यानी जमिनीचा व‎ बाजारपेठेचा अभ्यास करुन लागवड केल्यास निश्चित फायदा होईल.‎ -संजय वाकडे, तालुका, कृषी अधिकारी करमाळा‎