प्रेरणादायी:निरक्षर आईसाठी 13 वर्षांच्या मुलाने बनवले बोलके वृत्तपत्र, अँकर वाचतात त्यातील बातम्या, व्हिडिओही पाहता येतात

हरियाणातील झज्जर जिल्ह्यातील झांसवा हे गाव गेल्या काही दिवसांपासून प्रसिद्धीच्या झोतात आले आहे. कारण आहे १३ वर्षांचा किशोर कार्तिक आणि त्याचा संशाेधन. कार्तिकने असे डिजिटल स्पोकन वृत्तपत्र तयार केले आहे, ज्यातील बातमीवर क्लिक होताच अँकर ती वाचताे. या बातमीशी संबंधित व्हिडिओही एकाच वेळी पाहता येतील. हा नवोपक्रम अद्वितीय आहे. त्याचे पेटंटही त्याने नोंदवले आहे. २५ एप्रिल रोजी त्याच्या आईच्या हस्ते या वृत्तपत्राचे उद्घाटन होणार आहे. या वृत्तपत्राला ‘श्रीकुंज’ असे नाव देण्यात आले आहे. नववीत शिकणारा कार्तिक म्हणतो, ‘या वृत्तपत्राची प्रेरणा त्याच्या आईकडून मिळाली.

तिला वर्तमानपत्रातील बातम्या आवडतात, पण तिला कसे वाचायचे हे माहीत नाही त्यामुळे तिची गैरसोय होत असे. आईची अडचण समजून घेऊन त्याने वर्तमानपत्र आर्टिफिशियल इंटेलिजन्सशी जोडून त्यावर काम करायला सुरुवात केली. तो म्हणाला की वृत्तपत्राची कितीही पाने आर्टिफिशियल इंटेलिजन्सशी जोडू शकतो. सध्या त्याला ‘श्रीकुंज’ या वर्तमानपत्रावर लक्ष केंद्रित करायचे आहे. वृद्ध आणि अशिक्षित लोकाबराेबरच अंध व्यक्तींनाही या नवीन उपक्रमाचा लाभ मिळणार आहे. कार्तिक गेल्या ३ महिन्यांपासून या भविष्यातील ई-पेपरवर काम करत होता. वडील अजित सिंग हे दहावी पास असून शेती करतात. ते संपूर्ण सतत कार्तिकला प्रोत्साहन देत राहतात. ते सांगतात की, खेळाचे सामान, चॉकलेट, आईस्क्रीम आणि इतर मुलांप्रमाणे फिरण्याचा हट्ट न धरता मुलगा फक्त मोबाईल रिचार्ज आणि इंटरनेटची मागणी करतो. आई सुशीला सांगतात, ‘आधी आमच्या कुटुंबालाa कोणी ओळखत नव्हते. मुलामुळे आता समाजसेवक, राजकारणाशी संबंधित लोक, व्हीआयपी घराघरात येऊ लागले आहेत.

कार्तिकचे जे अॅप बनवल्याबद्दल कौतुक होत आहे, ते अँड्रॉईड फोनवरूनच त्याने विकसित केले आहे. मुलाच्या या कौशल्यावर खूश होऊन राज्याचे उपमुख्यमंत्री दुष्यंत चौटाला यांनी कार्तिकला लॅपटॉप भेट दिला होता. त्याच्या मदतीने कार्तिकने वृत्तपत्र तयार केले.

शाळेने घरी अभ्यास करण्याची परवानगी दिली, मुख्याध्यापक म्हणाले - आम्हाला अभिमान आहे : कार्तिक हा कलोई, झज्जर येथील जवाहर नवोदय शाळेचा विद्यार्थी आहे. शाळा व्यवस्थापनाने त्याला वसतिगृहात न राहता घरी राहून अभ्यास करण्याची आणि ऑनलाइन वर्गाची सोय उपलब्ध करून दिली आहे. मुख्याध्यापक आर.आर.तिवारी म्हणतात, ‘कार्तिक त्याच्या अद्वितीय प्रतिभेमुळे शाळा आणि राज्याचे नाव उंचावत आहे, आम्हाला त्याचा अभिमान वाटताे.’