करिअर फंडा:नोकरीच्या बाजारपेठेत मोठे बदल; या क्षेत्रात रोजगाराच्या संधी निर्माण होऊ शकतात

पुढील एका वर्षासाठी भारतातील नोकरीचा ट्रेंड

कोविड-19 महामारीच्या आधी, भारताची अर्थव्यवस्था जगातील सर्वात वेगाने वाढणारी अर्थव्यवस्था होती. तथापि, साथीच्या रोगाने त्यावर गंभीर परिणाम केला. तरीही आज, भारताची अर्थव्यवस्था जवळपास $3.5 ट्रिलियनच्या GDP सह जगातील सहा सर्वात मोठ्या अर्थव्यवस्थांपैकी एक आहे. कोविड-19 नंतर भारतातील नोकरी आणि रोजगाराच्या ट्रेंडमध्ये लक्षणीय बदल झाले आहेत.

निश्चित नोकरी आणि नियमित वाढ अत्यंत कमी प्रोफेशनल्स यांना मिळत आहे. कंपन्यांची धोरणे रातोरात बदलतात आणि ले-ऑफ होतात. या परिस्थितीत सुरक्षितता कशी शोधायची?

करिअर फंडामध्ये आपले स्वागत आहे!

भारतात पुढील एक वर्ष टिकणाऱ्या नोकरीच्या काही ट्रेंडबद्दल जाणून घेऊया.

1) कमी म्हणजे जास्त

या बदलत्या वातावरणात, कंपन्यांना अशा लोकांची सर्वाधिक गरज भासते, ज्यांच्याकडे चार कौशल्ये आहेत - (a) तांत्रिक ज्ञान, (b) व्यवस्थापन कौशल्य, (c) संवाद आणि (d) समन्वय कौशल्ये आणि त्यांच्या आधारे, ते कमी प्रयत्नांमध्ये अधिक परिणाम देण्यास सक्षम आहेत.

उदाहरणार्थ 'डिजिटल मार्केटिंग मॅनेजर' ची स्थिती घ्या. कंपन्यांना सोशल मीडिया, ईमेल आणि शोध इंजिन यांसारख्या विविध डिजिटल चॅनेलद्वारे ऑनलाइन त्यांच्या लक्ष्यित प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचण्यास आणि गुंतवून ठेवण्यास मदत करते. ते डेटाचे विश्लेषण करून आणि सर्वात प्रभावी विपणन धोरणे ओळखून परिणाम वाढविण्यात मदत करतात.

अशी इतर पदे म्हणजे ऑपरेशन्स अॅनालिस्ट, कस्टमर सक्सेस मॅनेजर (ग्राहकांना टिकवून ठेवण्यास मदत करते), बिझनेस अॅनालिस्ट, प्रोजेक्ट मॅनेजर इ.

वर नमूद केल्याप्रमाणे, या पदांसाठी डेटा विश्लेषण, व्यवस्थापन, कम्युनिकेशन आणि समन्वय कौशल्यांचे तांत्रिक ज्ञान आवश्यक आहे. जर तुम्ही हे समजून घेतले आणि तुमची सीमा वाढवली तर त्याचा फायदा होईल.

2) ई-कॉमर्स आणि आयटी

कोविड-19 ने ई-कॉमर्स आणि डिजिटल तंत्रज्ञानाच्या वाढीला वेग दिला आहे. आता लोक चित्रपट पाहण्यापासून कपडे खरेदी करण्यापर्यंत आणि रेशन मागण्यापर्यंत ऑनलाइन जात आहेत. ई-कॉमर्स, आयटी आणि संबंधित क्षेत्रातील व्यावसायिकांची मागणी वाढून हा कल कायम राहण्याची अपेक्षा आहे.

वेबसाइट डेव्हलपर, प्रोग्रामर यांच्या पारंपारिक पदांव्यतिरिक्त, वापरकर्ता अनुभव लेखक, सायबर सुरक्षा तज्ञ, शिक्षक आणि प्रशिक्षक, सामग्री विशेषज्ञ, सामग्री रणनीतीकार इत्यादींच्या पदांवर लोकांची आवश्यकता असेल.

ड्रोन पायलटिंग, ड्रोन फोटोग्राफी, ड्रोन मॅपिंग, वापरकर्ता (UX) अनुभव लेखक, कॉपी लेखक इत्यादी या क्षेत्रातील काही नवीन नोकर्‍या पाहणे मनोरंजक आहे.

IT मध्ये प्लग-अँड-प्ले सॉफ्टवेअरच्या आगमनाने, बर्‍याच कंपन्या आता पूर्वीइतक्या व्यावसायिकांना कामावर घेत नाहीत.

3) आरोग्य सेवा

महामारीनंतर, लोकांमध्ये आरोग्याविषयी जागरूकता वाढली आहे. त्यामुळे आरोग्य व्यावसायिक (जसे की फिजिओथेरपिस्ट, दंतवैद्य, इतर डॉक्टर), वैद्यकीय संशोधक आणि औषध कंपन्यांमधील कर्मचारी इत्यादींची मागणी वाढण्याची शक्यता आहे. भारत हे वैद्यकीय पर्यटनासाठीही एक लोकप्रिय ठिकाण बनत आहे, ज्यामुळे या क्षेत्रात रोजगाराच्या संधी निर्माण होऊ शकतात.

4) अक्षय ऊर्जा

2030 पर्यंत 450 GW (आताच्या एकूण स्थापित क्षमतेपेक्षा जास्त) साध्य करण्याचे उद्दिष्ट भारताने अक्षय ऊर्जेसाठी महत्त्वाकांक्षी लक्ष्य ठेवले आहे. यामध्ये सौर, पवन आणि जलविद्युतसह अक्षय ऊर्जा क्षेत्रात रोजगाराच्या संधी निर्माण करता येतील.

राजस्थान आणि गुजरातसारख्या राज्यांमध्ये आता प्रत्येक घरात सोलर पॅनल बसवणे सामान्य झाले आहे. कंपन्या शाश्वततेला चालना देण्यावर अधिक भर देत असल्याने, शाश्वतता व्यवस्थापक सारख्या हिरव्या नोकऱ्याही वाढत आहेत.

अशा प्रकारे ऑस्ट्रेलिया, ब्राझील, फ्रान्स, जर्मनी आणि भारतासह एकूण 13 देशांमध्ये ग्रीन नोकऱ्या वाढण्याची शक्यता आहे.

5) कृषी, पायाभूत सुविधा आणि वाहतूक

मार्च 2023 च्या सरकारी अहवालात असे नमूद केले आहे की, भारताच्या 45 टक्क्यांहून अधिक श्रमशक्ती कृषी क्षेत्रात कार्यरत आहे. भारतातील सदाहरित क्षेत्राप्रमाणेच शेती हे रोजगाराचे प्रमुख क्षेत्र राहील.

तथापि, अडचण अशी आहे की, 2002 ते 2012 या काळात भारतामध्ये ज्या संरचनात्मक परिवर्तनातून शेतीमधील लोक कमी होत गेले आणि उद्योगधंद्यात वाढत गेले. ती आता पूर्णपणे थांबली आहे. भारतातील उद्योगातील नोकऱ्या निव्वळ आधारावर वाढत नाहीत.

भारत सरकारने रस्ते, रेल्वे आणि विमानतळांसह पायाभूत सुविधांच्या विकासामध्ये मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक करण्याची योजना जाहीर केली आहे. अनेक प्रकल्प तयार आहेत आणि अनेकांवर काम सुरू आहे. त्यामुळे बांधकाम, अभियांत्रिकी आणि संबंधित क्षेत्रात रोजगाराच्या संधी निर्माण होऊ शकतात.

सारांश

नजीकच्या भविष्यात भारतासाठी आर्थिक दृष्टीकोन अनिश्चित असतानाही काही क्षेत्रात वाढ अपेक्षित आहे. या संधींचा लाभ घेण्यासाठी आरोग्य सेवा, ई-कॉमर्स आणि आयटी, हरित ऊर्जा, कृषी, पायाभूत सुविधा आणि वाहतूक इत्यादी क्षेत्रात चांगल्या नोकऱ्या मिळू शकतात.

सध्या सॉफ्ट स्किल्सचे महत्त्व मान्य केले जाते आहे. क्रिटिकल थिंकिंग, प्रॉब्लम सॉल्विंग, सर्जनशीलता, भावनिक बुद्धिमत्ता, टीमवर्क आणि लवचिकता यावर भर द्यावा. तसेच सर्व काही ऑनलाइन असल्याने नोकऱ्यांसाठी भरती वाढली आहे. व्हर्च्युअल जॉब फेअर, ऑनलाइन इंटरव्ह्यू, ऑनलाइन टेस्ट आणि रिक्रूटमेंट ऑटोमेशन अशा ऑनलाइन टूल्स बनवण्याचा ट्रेंड वाढेल.

आजचा करिअर फंडा आहे की, भारताची नोकरी बाजारपेठ पुढील एक वर्ष आव्हानात्मक, स्पर्धात्मक आणि भरपूर क्षमतांसह विकसित होईल.

करुन दाखवा!