हिमाचलमध्ये मुख्यमंत्री पदाच्या शर्यतीत 6 नावे:प्रतिभा-सुखू व्यतिरिक्त आणखी 4 चेहरे चर्चेत, प्रियांकाचेंही हालचालींवर लक्ष

हिमाचल प्रदेशमध्ये विधानसभेच्या 68 जागांचे निकाल गुरुवारी लागले आहेत. राज्यात काँग्रेसला बहूमत मिळाले आहे. आता काँग्रेस नेत्यांमध्ये मुख्यमंत्र्यांच्या खुर्चीसाठी शर्यत लागली आहे. आतापर्यंत हिमाचल प्रदेश काँग्रेस अध्यक्षा प्रतिभा सिंह आणि प्रचार समितीचे अध्यक्ष सुखविंदर सुखू आघाडीवर होते. त्यात आता आणखी 4 नवीन नावं जोडली गेली आहेत. ज्यात मुकेश अग्निहोत्री, राजेंद्र राणा ठाकूर, चंद्र कुमार आणि धनीराम शांडिल यांचा समावेश आहे.

मुख्यमंत्र्यांच्या चेहऱ्याबाबतचा अंतिम निर्णय आज शिमला येथील काँग्रेस कार्यालयात घेतला जाणार असून, दुपारी विधिमंडळ पक्षाची बैठक बोलावण्यात आली आहे. त्यासाठी काँग्रेसचे प्रभारी राजीव शुक्ला आणि निरीक्षक भूपेश बघेल आणि भूपेंद्र हुडा शिमला येथे पोहोचले आहेत. विशेष म्हणजे हिमाचलचा पुढचा मुख्यमंत्री कोण होणार या निर्णयावर प्रियांका गांधीही लक्ष ठेवून आहेत.

हिमाचलच्या जनतेने 37 वर्षांची परंपरा कायम राखल्याचे दिसून आले. 1985 नंतर राज्यात कोणत्याही पक्षाचे सरकार पुनरावृत्ती करू शकलेले नाही. त्यानंतर काँग्रेसचे सरकार होते आणि वीरभद्र सिंह मुख्यमंत्री होते. राज्यात कायम 5 वर्षांनी सरकार बदलते. यावेळीही सरकार बदलण्याचा ट्रेंड कायम राहिल्याचे पाहायला मिळत आहे.

प्रतिभा यांची दावेदारी मजबूत
प्रतिभा सिंह हिमाचल काँग्रेसच्या अध्यक्षा आहेत. त्यांच्या नेतृत्वाखाली पक्षाने बहुमत मिळवले. हिमाचलचे माजी मुख्यमंत्री वीरभद्र सिंह यांच्या त्या पत्नी आहेत. नुकत्याच त्या मंडी विधानसभा मतदारसंघातून खासदार म्हणून निवडून आल्या. विशेष म्हणजे मंडी हा भाजप सरकारमध्ये मुख्यमंत्री राहिलेल्या जयराम ठाकूर यांचा बालेकिल्ला आहे.

सुख्कू प्रबळ दावेदार
सुखविंदर सिंग सुख्कू हे विद्यार्थीदशेपासूनच काँग्रेस संघटनेशी जोडले गेले आहेत. ते काँग्रेसची विद्यार्थी संघटना एनएसयूआयचे प्रदेशाध्यक्ष होते. ते युवक काँग्रेसचे अध्यक्षही होते. यानंतर, ते सर्वात जास्त काळ प्रदेश काँग्रेसचे अध्यक्ष राहिलेले नेते आहेत. ते हायकमांडच्याही जवळचे असून सध्या सखू काँग्रेसच्या प्रचार समितीचे अध्यक्ष आहेत. वीरभद्र सिंह यांच्यानंतर काँग्रेसमधील सुख्कू हे एकमेव नेते आहेत, ज्यांच्याशी संबंधित अनेक नेते आमदार झाले आहेत.

मुकेश अग्निहोत्री शर्यतीत
मुकेश हे पत्रकार असून वीरभद्र सिंह यांच्या जवळचे आहेत. मुकेश यांचाही त्यांच्या मंत्रिमंडळात समावेश होता. वीरभद्र यांनी त्यांच्याकडे उद्योग मंत्रालयाची जबाबदारी सोपवली. मुकेश हे सध्या काँग्रेसचे विरोधी पक्षनेते आहेत.

काँग्रेस आमदारांची आज बैठक
हिमाचलमधील विजयानंतर काँग्रेसमध्ये मुख्यमंत्री चेहऱ्याबाबत चर्चा सुरू आहे. नवे सरकार स्थापनेबाबत काँग्रेसच्या नवनिर्वाचित आमदारांची आज शिमला येथे बैठक होत आहे. हिमाचलचे प्रभारी राजीव शुक्ला यांच्याशिवाय छत्तीसगडचे मुख्यमंत्री भूपेश बघेल आणि हरियाणाचे माजी मुख्यमंत्री भूपेंद्र सिंह हुड्डा हेही उपस्थित राहणार आहेत. यापूर्वी ही बैठक चंदीगडमध्ये प्रस्तावित होती. आता ती शिमल्यातच केली जात आहे. त्यासाठी काँग्रेसचे नवनिर्वाचित आमदार सकाळपर्यंत शिमल्याला पोहोचले.

प्रियांका यांनी दावेदारांची यादी मागवली
हिमाचलमध्ये काँग्रेसच्या मुख्यमंत्रिपदासाठी वाद होण्याची भीती असल्याने प्रियंका गांधी यांनी आधीच दावेदारांची यादी मागवली होती. राज्यातील मुख्यमंत्रीपदाच्या शर्यतीत असलेल्या एकूण 8 मुद्यांवर त्यांनी त्या नेत्यांची संपूर्ण कुंडली मागवली होती. त्यापैकी ज्येष्ठ नेते कौलसिंह ठाकूर यांचा निवडणुकीत पराभव झाला आहे. आशा कुमारी आणि रामलाल ठाकूर हे देखील शर्यतीतून बाहेर पडले आहेत. आता या यादीत माजी मंत्री चंद्र कुमार, धनीराम शांडिल आणि सुजानपूरचे आमदार राजेंद्र यांचीही नावे आहेत.

आमदार शांडिल तिसऱ्यांदा मंत्री
काँग्रेसच्या अंतर्गत सूत्रांचे म्हणणे आहे की जर सुख्कू गट आणि होली लॉज यांच्यात चर्चा झाली नाही तर तिसरा चेहरा हिमाचल काँग्रेसचा मुख्यमंत्री बनू शकतो. त्यामध्ये सोलनमधून तिसऱ्यांदा आमदार झालेले माजी मंत्री व माजी खासदार धनीराम शांडिल यांचे नाव प्रमुख आहे.

सोनियांच्या अध्यक्षतेखालील काँग्रेस वर्किंग कमिटीचे (CWC) सदस्य राहिलेले हिमाचलमधील शांडिल हे एकमेव नेते आहेत. ते दलित वर्गातील आहे. शिमला लोकसभा मतदारसंघात काँग्रेसचे वर्चस्व मोडून काढणारे ते पहिले नेते होते. त्यानंतर पहिल्यांदाच त्यांनी भाजप आघाडीत हिमाचल विकास काँग्रेसच्यावतीने लोकसभा निवडणूक लढवली आणि काँग्रेसच्या उमेदवाराचा पराभव केला होता.

शांडिल यांनी नंतर काँग्रेसमध्ये प्रवेश केला. निर्विवाद असल्यामुळे ते वीरभद्र सिंह यांच्या मंत्रिमंडळात सामाजिक न्याय आणि सक्षमीकरण मंत्रीही होते. 2017 मध्ये राज्यात काँग्रेसचा पराभव झाला, तेव्हाही जनतेत त्यांच्या प्रामाणिक प्रतिमेमुळे ते पुन्हा सोलनमधून आमदार झाले.

चंद्र कुमार हे वीरभद्र यांचे मंत्रिमंडळ सहकारी होते
सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, माजी मंत्री आणि खासदार चंद्र कुमार यांचेही नाव मुख्यमंत्रीपदाच्या शर्यतीत आघाडीवर आहे. कांगडा जिल्ह्यातील ओबीसी नेते चंद्र कुमार हे वीरभद्र सिंह मंत्रिमंडळाचे अनेकवेळा सहयोगी राहिले आहेत. त्यांच्याकडे 1982 पासून कृषी, 1984 मध्ये वन विभाग, 1989 मध्ये पॉवर प्रोजेक्ट्स, 1993 मध्ये वन विभाग आणि पर्यावरण खाते होते. चंद्र कुमार 2004 मध्ये लोकसभेचे खासदार म्हणून निवडून आले आणि यावेळी पुन्हा आमदार झाले.

राणा यांनी धुमल यांचा पराभव केला
काँग्रेसमध्ये मुख्यमंत्रीपदाच्या वादामुळे सुजानपूरचे आमदार राजेंद्र राणा यांचेही नाव चर्चेत आहे. 2017 च्या विधानसभा निवडणुकीत राणा यांनी भाजपचे मुख्यमंत्रीपदाचे उमेदवार प्रेमकुमार धुमल यांचा पराभव केला होता. तेव्हापासून काँग्रेसमध्येच नव्हे, तर संपूर्ण राज्याच्या राजकारणात त्यांचा राजकीय कौल खूप उंचावला आहे.

राणांची गणना पूर्वी धुमाळ यांच्या जवळच्या व्यक्तींमध्ये केली जात होती. भाजपमध्ये असल्याने ते तिकिटाचेही दावेदार होते. तिकीट न मिळाल्याने त्यांनी वीरभद्र सिंह यांच्या नेतृत्वाखाली काँग्रेसमध्ये प्रवेश केला. 2017 च्या विधानसभा निवडणुकीत काँग्रेसच्या तिकिटावर धुमल यांचा पराभव करून त्यांनी राज्यातील राजकीय समीकरणे बदलून टाकली.

प्रदेश काँग्रेसने मोठा विजय मिळवला, पण 6 वेळा मुख्यमंत्री झालेल्या वीरभद्र सिंग यांच्यासारख्या करिष्माई नेतृत्वाच्या अनुपस्थितीमुळे आता काँग्रेस मुख्यमंत्रीपदाचा पेच निर्माण झाला आहे. त्यांचा वारसा सांभाळणाऱ्या त्यांच्या पत्नी, काँग्रेस प्रदेशाध्यक्षा प्रतिभा सिंह आणि आमदार पुत्र यांनी मुख्यमंत्रीपदावर हक्क व्यक्त केला आहे. माजी प्रदेशाध्यक्ष आणि आमदार सुखविंदर सिंग सख्कू आणि विरोधी पक्षनेते मुकेश अग्निहोत्री हे प्रबळ दावेदार आहेत. अग्निहोत्रीच्या नावावरून राजपूत आणि ब्राह्मण वर्गातील वाद चव्हाट्यावर येऊ शकतो.