अफगाणिस्तान वाद:अफगाणिस्तानप्रश्नी अमेरिका अन् रशियादरम्यान भारत सेतू; सीआयए चीफ व रशियन एनएसएला एकाच वेळी बोलावल्याने चीन-पाकमध्ये खळबळ

नवी दिल्लीएका वर्षापूर्वीलेखक: मुकेश कौशिक

कॉपी लिंक

अफगाणिस्तानमधील ड्रग्ज नेटवर्क तोडण्यासाठी रशियाला हवी भारताची साथ

सर्वाेच्च पातळीवर १६ दिवस चाललेल्या कूटनीतीचे सकारात्मक फलित म्हणून बुधवारी भारताने अफगाणिस्तानच्या जटिल मुद्द्यावर अमेरिका आणि रशियाला एकत्र येण्यास भाग पाडले. काबूलमध्ये तालिबानवर लगाम लावणे, दहशतवादाविरुद्ध त्यांच्या कटिबद्धतेची हमी घेणे व कायद्याचे राज्य बहाल करण्याचे आव्हान साकारण्यासाठी भारतीय प्रयत्नांतर्गत अमेरिकी गुप्तचर संघटना सीआयएचे प्रमुख विल्यम बर्न्स व रशियन सुरक्षा परिषदेचे प्रमुख निकोलाय पत्रूशेव्ह यांना एकाच वेळी नवी दिल्लीत बोलावण्यात आले.

हा आंतरराष्ट्रीय कूटनीतीत भारताचा मास्टरस्ट्रोक असल्याचे म्हटले जाते. सीआयएप्रमुखांचा भारत दौरा गोपनीय ठेवण्यात आला आहे. त्यांच्या दौऱ्याला दुजाेरा वा खंडन करण्यास सरकारी सूत्र तयार नाहीत. मात्र राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार अजित डोभाल यांच्या पटेल भवन मुख्यालय ते जवाहर भवनात परराष्ट्र मंत्रालय आणि साऊथ ब्लॉकमध्ये पंतप्रधान कार्यालयातील हालचाली व सेक्युरिटी सायरनच्या आवाजांमुळे त्यांची उपस्थिती लपू शकली नाही.

२४ ऑगस्टला पंतप्रधान नरेंद्र मोदी व रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतीन यांच्यात फोनवरील चर्चेचा ‘फाॅलोअप’ म्हणून पत्रूशेव्ह यांचा भारत दौरा झाल्याचे रशियन परराष्ट्र मंत्रालयाच्या सूत्रांनी सांगितले. पत्रूशेव्ह बुधवारी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी, परराष्ट्रमंत्री एस. जयशंकर व एनएसए अजित डोभाल यांना भेटले. दुसरीकडे, परराष्ट्र मंत्रालयाच्या सूत्रांनुसार, परराष्ट्रमंत्री एस. जयशंकर व अमेरिकी परराष्ट्रमंत्री ब्लिंकेन यांच्यातील चर्चेमुळे सीआयएच्या हाय प्रोफाइल टीमच्या भारत दौऱ्याचा रोडमॅप तयार झाला.

अमेरिकी अजेंडा : भारताने ग्राउंड इंटेलिजन्समध्ये मदत करावी, रशियाशी चर्चेचा सेतू कायम राहावा
चर्चेशी संबंधित सूत्रांनी भास्करला सांगितले की, अमेरिकी लष्कराच्या माघारीमुळे ओढवलेल्या नामुष्कीचे डाग अमेरिकेला धुऊन काढायचे आहेत. मात्र, अफगाणिस्तानाबाहेर पडल्यानंतरही तालिबानच्या अनेक गटांवर अमेरिकेची पकड आहे. रशियालाही त्याचाच फायदा घ्यायचा आहे. अमेरिकेला भारताकडून पुढील अपेक्षा आहेत...

रशियासोबत संपर्कासाठी ‘सल्ला-मसलतीच्या सेतू’ची भूमिका निभवावी.
अफगाणी जनतेत भारताबद्दल आपुलकी आहे. त्याचा वापर स्थानिक गुप्तवार्ता मिळवण्यासाठी केला जावा.
अफगाणिस्तानात भविष्यातील राष्ट्रबांधणीसाठी समंजस अफगाणी नेतृत्व वाचवून ठेवायचे आहे. भारताने अनेक अफगाणी उदयोन्मुख नेत्यांना आपल्या इथे आश्रय द्यावा अशी अमेरिकेची इच्छा आहे.
ताजिकिस्तानच्या आयनी भागात भारताचा लष्करी तळ आहे. तेथून अफगाणिस्तानातील क्षणोक्षणीची गोपनीय माहिती मिळवली जावी.
अफगाणिस्तानात कायद्याचे राज्य बहाल होताच भारताने मदत पुरवावी.

रशियाचा अजेंडा : तालिबानला दहशतवादाच्या मार्गापासून वेगळे ठेवावे, अफगाणिस्तानमधून होणारे पलायन थांबावे
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी व रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतीन यांच्यातील एकमत पुढे नेत रशियन सुरक्षा परिषदेचे प्रमुख व एनएसए अजित डोभाल यांच्यात या मुद्द्यांवर भर देण्यात आला.

अफगाणिस्तानमध्ये तालिबान दहशतवादविरोधी मार्गावर राहावा.
स्थलांतरावर नियंत्रण आणले जावे. त्यासाठी अफगाणिस्तानात कायद्याचे शासन बहाल होणे सर्वात महत्त्वाचे आहे.
अफगाणिस्तान हा ड्रग्ज तस्करी नेटवर्कचा तळ बनला आहे. ते नेटवर्क निष्क्रिय करण्यात यावे.

ही उद्दिष्टे कशी पूर्ण होणार?

‘स्पेशल सर्व्हिसेस’ म्हणजे गुप्तचर व लष्करी नेटवर्कमध्ये समन्वय व्हावा.
अफगाणिस्तानातील स्थानिक टोळ्यांमध्ये संवाद प्रस्थापित व्हावा म्हणून त्रयस्थ देशात चर्चा व्हावी.
काबूलमध्ये भविष्यातील शासन यंत्रणेचे निकष तयार करण्यात यावे.
हिंसाचार व सामाजिक तसेच वांशिक संघर्ष संपुष्टात यावा.
तालिबानकडून शस्त्र साेडणे, मानवी हक्कांचे रक्षण व दहशतवाद सोडण्याची अट मान्य करून घेऊनच एखाद्या जागतिक सहमतीवर शिक्कामोर्तब करण्यात यावे.

बातम्या आणखी आहेत...

अ‍ॅप उघडा

Our Divisions

This website follows the DNPA Code of Ethics.

फीडबॅक द्या