करिअर फंडा:ब्रेकिंग बॅरियर्स - सहा भारतीय महिलांच्या प्रेरणादायी कथा जाणून घ्या

क्या कहती हो ठहरो नारी संकल्प अश्रु-जल-से-अपने तुम दान कर चुकी पहले ही जीवन के सोने-से सपने
नारी! तुम केवल श्रद्धा हो विश्वास-रजत-नग पगतल में पीयूष-स्रोत-सी बहा करो जीवन के सुंदर समतल में
देवों की विजय, दानवों की हारों का होता-युद्ध रहा संघर्ष सदा उर-अंतर में जीवित रह नित्य-विरूद्ध रहा
आँसू से भींगे अंचल पर मन का सब कुछ रखना होगा तुमको अपनी स्मित रेखा से यह संधिपत्र लिखना होगा

~ जयशंकर प्रसाद अपनी रचना कामायनी में

करिअर फंडामध्ये आपल्या सर्वांचे स्वागत आहे !

या दिवसाची स्थापना कशी झाली, जाणून घ्या या ऐतिहासिक घटनेतून.

रशियामध्ये बंड

8 मार्च 1917 - पेट्रोग्राड शहर, रशिया. पहिले महायुद्ध सुरू होऊन जवळपास तीन वर्षे झाली आहेत. युद्ध, झार निकोलस II च्या शासनामुळे रशियाची सामाजिक आणि आर्थिक परिस्थिती खराब आहे.

त्या दिवशी सकाळपासून पेट्रोग्राड (आज सेंट पीटर्सबर्ग) या रशियन शहरातील झनामेंस्काया चौकात जमू लागलेल्या होर्डिंग्ज आणि बॅनरवर ‘ब्रेड अँड पीस’ आणि ‘एंड ऑफ डिक्टेटरशिप’ या ओळी लिहिल्या होत्या.

जसजसा दिवस सरत गेला तसतसे शहरभरातील महिलाही त्यात सामील झाल्या. त्यांनी रस्त्यावरून कूच केले, गाणे आणि घोषणाबाजी केली आणि पुढे जाताना वाटसरू आणि प्रेक्षकांचे लक्ष वेधून घेतले. काही महिलांनी आपल्या मुलांनाही सोबत आणले होते. जमावाला पांगवण्यासाठी पोलिसांनी जमावावर लाठीमार आणि बंदुकींनी हल्ला केला, मात्र महिला आपल्या भूमिकेवर ठाम होत्या. महिलांच्या शौर्याने आणि दृढनिश्चयामुळे काही पोलिस अधिकारीही आंदोलकांमध्ये सामील झाले.

शहरातील वातावरण गढूळ झाले. लोकांच्या जमावाने इमारतींना आग लावली आणि दुकाने लुटली, अराजकतेचा फायदा घेऊन त्यांची निराशा आणि सरकारवरचा राग व्यक्त केला. झारचे सरकार अशांतता रोखू शकले नाही.

या दिवसाच्या स्मरणार्थ, आंतरराष्ट्रीय महिला दिन 8 मार्च रोजी साजरा केला जातो, तर संयुक्त राष्ट्रांनी 1975 पासून याला मान्यता दिली आहे.

यानिमित्ताने आम्ही भारतातील विविध प्रांतातील सहा महिलांच्या विलक्षण कथा सादर करत आहोत, ज्या तुम्ही कधी ऐकल्या नाहीत आणि त्यांच्याकडून घ्या धडा.

भारताच्या सहा सुपर वुमन

सहा भारतीय महिलांच्या न ऐकलेल्या कथा आणि धडे

1) बेगम हजरत महल

या अवधची राणी आणि 1857 च्या भारतीय बंडाची प्रमुख नेत्या होत्या. त्यांनी ब्रिटिश सैन्याविरुद्ध लढा दिला आणि लखनौमध्ये बंडाचे नेतृत्व केले. त्यांचे धैर्य आणि नेतृत्व कौशल्ये हे समाजात बदल घडवू इच्छिणाऱ्या अनेक महिलांसाठी प्रेरणादायी आहेत. राणी व्हिक्टोरियाने भूमिका स्पष्ट करणारे पत्र लिहिल्यावर नेपाळहून आलेल्या बेगम हजरत महल यांनी जोरदार प्रत्युत्तर दिले आणि ब्रिटीशांच्या धोरणांचा समाचार घेतला.

आपण ज्यावर विश्वास ठेवतो त्याच्यासाठी उभे राहण्याचे महत्त्व बेगम हजरत महल यांचे जीवन आपल्याला शिकवते, जरी त्याचा अर्थ मोठ्या संकटांचा सामना करावा लागला तरीही.

2) सुरेखा यादव

या भारतातील पहिली महिल्या ट्रेन ड्रायव्हर आहे आणि त्यांनी वाहतुकीच्या क्षेत्रातील लिंग स्टिरियोटाइप तोडण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. त्यांच्या प्रवासात अनेक आव्हाने आणि अडथळ्यांचा सामना केला आहे. परंतु तिच्या जिद्द आणि दृढनिश्चयाने त्यांनी या सर्वांवर मात करण्यास मदत केली. त्याची कथा आपल्याला आठवण करून देते की मार्ग कितीही कठीण असला तरी आपण आपली स्वप्ने कधीही सोडू नयेत.

प्रत्येक कामाच्या ठिकाणी एक स्त्री असते. जी एक नवीन अध्याय सुरू करते आणि लिहिते.

3) लक्ष्मीकुट्टी अम्मा

ते एक आदिवासी उपचार करणारे आणि पर्यावरणवादी आहेत. ज्यांनी पारंपारिक ज्ञान वापरून अनेक हर्बल औषधे विकसित केली. पश्चिम घाटातील जैवविविधतेचे संवर्धन करण्यासाठी केलेल्या प्रयत्नांसाठीही ते ओळखले जातात. त्यांचे जीवन आम्हाला आमच्या परंपरा आणि सांस्कृतिक वारसा जतन करण्याचे महत्त्व शिकवते. तसेच आम्हाला स्वतःचे आणि आमच्या समुदायाचे चांगले भविष्य घडवण्यासाठी नवीन कल्पना आणि तंत्रज्ञानाचा अवलंब करण्यास प्रेरित करते.

ममताचे हे रूप निसर्गावर प्रेम करायला शिकवते.

4) भानू अथैया

गांधी चित्रपटासाठी सर्वोत्कृष्ट कॉस्च्युम डिझाइनसाठी अकादमी पुरस्कार जिंकणारी त्या पहिल्या भारतीय. त्यांनी इतर अनेक भारतीय आणि आंतरराष्ट्रीय चित्रपटांसाठी पोशाख डिझाइन केले. त्यांचे जीवन जग बदलण्यासाठी सर्जनशीलता आणि नाविन्यपूर्ण शक्तीचा पुरावा आहे. आपल्याला चौकटीबाहेरून विचार करण्याची, प्रतिभा आणि कौशल्याने जगावर सकारात्मक प्रभाव पाडण्यासाठी प्रेरित करते.

भारतातील महिलांनी जागतिक स्तरावर आश्चर्यकारक कामगिरी केली आहे.

5) चंद्रो तोमर (1932 – 2021)

त्या एक शार्पशूटर होत्या आणि जगातील सर्वात वयस्कर (जवळपास 80 वर्षे) महिला शार्पशूटर होत्या. त्यांना अनेक महिलांना एक खेळ म्हणून नेमबाजी करण्यास प्रेरित केले आणि ग्रामीण भारतातील लैंगिक रूढींना तोडण्यातही त्यांनी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. त्यांचे जीवन हे ध्येय साध्य करण्यासाठी आव्हानात्मक सामाजिक नियम आणि रूढीवादीपणाचे महत्त्व शिकवते आणि वय किंवा लिंग कधीही स्वप्नांच्या आड येऊ देऊ नका, असे सांगते.

भारतीय महिलांनी क्रीडा आणि स्पर्धात्मक खेळांमध्ये आश्चर्यकारक कामगिरी केली आहे.

6) रानी वेलु नचियार

18वीं व्या शतकात ब्रिटीश ईस्ट इंडिया कंपनीविरुद्ध लढणारी शिवगंगाईची राणी. ब्रिटिशांविरुद्ध गनिमी कावा वापरणाऱ्या त्या पहिल्या भारतीय राज्यकर्त्यांपैकी एक होत्या. त्यांचे जीवन आपल्याला धैर्य, दृढनिश्चय आणि प्रतिकूल परिस्थितीत नेतृत्वाचे महत्त्व शिकवते.

युद्धक्षेत्रातील महिलांचे योगदानही अप्रतिम आहे.

सारांश

या सर्व प्रेरणादायी स्त्रियांकडून आपण एक सामान्य धडा शिकू शकतो. तो म्हणजे दृढनिश्चय, रूढी आणि आव्हानात्मक सामाजिक रूढी. या सर्वांना त्यांच्या प्रवासात महत्त्वपूर्ण आव्हाने आणि अडथळ्यांचा सामना करावा लागला. परंतु त्यांनी कधीही आपले ध्येय सोडले नाही. आज भारतातील महिलांचा श्रमशक्तीचा सहभाग सातत्याने 20 टक्क्यांपर्यंत घसरत असताना या महिलांच्या कथेतून समाजाने बोध घ्यायला हवा.

आजचा करिअरचा फंडा आहे की, भारतातील स्त्रियांच्या न ऐकलेल्या असाधारण कथा आपल्या आजूबाजूला पसरलेल्या आहेत, ज्यातून आपण आपल्या जीवनासाठी धडा घेऊ शकतो.

करुन दाखवा!