दिव्‍य मराठी विशेष:गेल्या वर्षीपेक्षा जास्त झाली खरीप पिकांची पेरणी

खरीप पिकांची परिस्थिती आता चांगली होत चालली आहे. ज्या भागात आतापर्यंत कमी पाऊस पडत होता, तेथेही आता पावसाने जोरदार हजेरी लावली आहे. त्यामुळे पिकांची पेरणी वाढली आहे. २२ जुलैपर्यंत ६.५८ कोटी हेक्टरमध्ये खरीप पिकांची पेरणी झाली आहे. गेल्या वर्षी या तारखेपर्यंत ६.४९ कोटी हेक्टरमध्ये पिकांची पेरणी झाली होती.

ब्रिटिश युनिव्हर्सल बँक बार्कलेजच्या एका अहवालानुसार, भारतात या महिन्यात सामान्यपेक्षा २१ टक्के जास्त पाऊस पडला. ज्या भागात आतापर्यंत कमी पाऊस पडला होता, तेथेही परिस्थिती सुधारू लागली आहे. बऱ्याच ठिकाणी जलाशयातील पाण्याची पातळी वाढली आहे. शुक्रवारी या अहवालात म्हटले की, गेल्या आठवड्यात चांगला पाऊस झाला. त्यामुळे या हंगामात आतापर्यंत एकूण १०% जास्त पाऊस झाला आहे. एकूण ३२ सब डिव्हिजनपैकी एक फक्त सातमध्ये सामान्यपेक्षा कमी पाऊस पडला. प्रामुख्याने गंगेच्या मैदानी भागात पाऊस कमी पडला, तेच महत्त्वाचे कृषी क्षेत्र आहे. परंतु या प्रदेशात कालव्यांचे जाळे मजबूत आहे, त्यामुळे पावसाची कमतरता भरून निघेल, असेही अहवालात नमूद करण्यात आले. सध्या शेतकरी भात, तांदूळ, तूर, बाजरी, मका, कापूस, भुईमूग, रताळे, उडीद, मूग, चवळी, ज्वारी, तीळ, ग्वार, जूट, हरभरा, ऊस, सोयाबीनची पेरणी करत आहेत.

जलाशयात १० वर्षांत सरासरीपेक्षा जास्त पाणी मुसळधार पावसामुळे देशातील पाणीसाठाही वाढला आहे. केंद्रीय जल आयोगानुसार, २८ जुलैपर्यंत, देशातील १४३ प्रमुख जलाशये ५७% भरली आहेत. गेल्या वर्षी या तारखेपर्यंत पाणीपातळी ११९ टक्के होती. एवढेच नव्हे तर मान्सूनचा हंगामही गेल्या १० वर्षांच्या सरासरीपेक्षा १३९% जास्त आहे.

महागाईतून दिलासा मिळण्याची शक्यता वाढली बार्कलेजच्या मते, भारतीय मान्सूनचा प्रसार आणि पिकांची सुधारित पेरणी यामुळे कृषी कमोडिटी मार्केटच्या भावनेवर परिणाम होईल. येत्या काही महिन्यांत किमती खाली येतील आणि पुरवठा वाढेल. त्यामुळे महागाईतून दिलासा मिळेल. जूनमध्ये ती ७% च्या जवळपास होती. याचा परिणाम रिझर्व्ह बँकेच्या आर्थिक धोरणावरही होणार आहे. आरबीआय ५ ऑगस्ट रोजी अपेक्षेपेक्षा ०.३५% कमी रेपो दर वाढवू शकते.

पुढच्या आठव‌ड्यात भाताची लावणी सुधारण्याची शक्यता आतापर्यंत खरीप हंगामात भात वगळता सर्व प्रमुख पिकांच्या पेरण्या वाढल्या आहेत. भाताची लावणी आणखी एक महिना चालणार असल्याने आणखी सुधारणा होईल. याशिवाय, उत्तर प्रदेश आणि बिहारसारख्या भागात, जेथे कमी पाऊस झाला आहे, तेथे परिस्थिती सुधारल्याने पेरणीला वेग येईल.