मोदींनी जारी केले भरड धान्यावर टपाल तिकीट-नाणे:म्हणाले- मिलेट्सचे यश ही भारताची जबाबदारी, जगाच्या भल्यासाठी ते गरजेचे

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी नवी दिल्ली येथे होणाऱ्या ग्लोबल मिलेट्स (भरड धान्ये) परिषदेचे उद्घाटन केले. दिल्लीतील भारतीय कृषी संशोधन केंद्र (IARI) कॅम्पसमध्ये या परिषदेचे आयोजन करण्यात आले आहे. यावेळी पंतप्रधान मोदींनी आंतरराष्ट्रीय मिलेट्स वर्ष 2023 वर टपाल तिकीट आणि नाण्याचे अनावरण केले. पंतप्रधानांनी बायर-सेलर मीट आणि प्रदर्शनाचेही उद्घाटन केले.

यावेळी पीएम मोदी म्हणाले की, भारताच्या प्रस्ताव आणि प्रयत्नांनंतरच संयुक्त राष्ट्राने 2023 हे आंतरराष्ट्रीय मिलेट्स वर्ष म्हणून घोषित केले आहे. जग आंतरराष्ट्रीय मिलेट्सचे वर्ष साजरे करत असताना भारत या मोहिमेचे नेतृत्व करत आहे. ग्लोबल मिलेट्स कॉन्फरन्स हे या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल आहे. अशा घटना केवळ जागतिक कल्याणासाठी आवश्यक नाहीत, तर जागतिक कल्याणात भारताच्या वाढत्या जबाबदारीचेही प्रतीक आहेत.

परिषदेत 100 हून अधिक देशांच्या प्रतिनिधींचा सहभाग

या कार्यक्रमात 100 हून अधिक देशांचे प्रतिनिधी सहभागी होत आहेत. ग्लोबल मिलेट्स कॉन्फरन्स 19 मार्च रोजी संपेल. हे पाहता हे वर्ष भारतासाठी खूप महत्त्वाचे मानले जात आहे, कारण भारत 2023 मध्ये G20चे आयोजन करत आहे. सरकारने मिलेट्सलाही G20 बैठकीचा एक भाग बनवले आहे.

वाचा या परिषदेतील पंतप्रधान मोदींची 5 प्रमुख वक्तव्ये...

मिलेट्स म्हणजेच श्री अन्न : आपल्या देशात बाजरीला आता 'श्री अन्न' अशी ओळख दिली गेली आहे. ती फक्त शेती आणि खाण्यापुरती मर्यादित नाही. श्री अन्न भारताच्या सर्वांगीण विकासाचे माध्यम बनत आहेत. यात गावातील गोरगरिबांचाही सहभाग आहे. भारतातील 75 लाखांहून अधिक शेतकरी आज या व्हर्च्युअली अक्षरशः जोडले गेले आहेत.

2.5 कोटी शेतकऱ्यांना आर्थिकदृष्ट्या बळकट करत आहेत मिलेट्स : मिलेट्स आता लोकांसाठी रोजगाराचे साधन बनत आहे. 2.5 कोटी शेतकरी थेट मिलेट्सच्या शेतीशी निगडित आहेत. श्री अन्नसाठीचे आमचे ध्येय या सर्व शेतकऱ्यांना आणि त्यांच्याशी संबंधित यंत्रणांना लाभदायक ठरेल. यामुळे ग्रामीण अर्थव्यवस्थाही मजबूत होईल.

देशांतर्गत मिलेट्सचा वाढता वापर: श्री अन्नला जागतिक चळवळ बनवण्यासाठी आम्ही सातत्याने काम केले आहे. येथे 12-13 राज्यांमध्ये मिलेट्सची लागवड केली जाते, परंतु आतापर्यंत त्यांचा घरगुती वापर खूपच कमी होता. एक व्यक्ती एका महिन्यात फक्त 2 ते 3 किलो मिलेट्स खात असे. आज हा वापर दरमहा 14 किलोपर्यंत वाढला आहे.

मिलेट्स हे ग्लोबल नॉर्थच्या अन्न समस्येचे समाधान आहे : एका बाजूला ग्लोबल साउथ आहे, जो आपल्या गरिबांच्या अन्न सुरक्षिततेबद्दल चिंतित आहे. दुसरा ग्लोबल नॉर्थचा भाग आहे, जिथे खाण्याच्या सवयींशी संबंधित आजार ही एक मोठी समस्या आहे. श्री अन्न अशा प्रत्येक समस्येवर उपाय देते. बहुतेक मिलेट्स पिकवणे सोपे असते. यामध्ये खर्चही कमी येतो आणि इतर पिकांच्या तुलनेत ते लवकर तयार होते. हे केवळ पौष्टिकतेनेच समृद्ध नाही तर ते चवीनुसारदेखील अद्वितीय आहे.

खराब हवामान आणि पाण्याच्या अभावातही मिलेट्सची वाढ : मला मिलेट्सच्या आणखी एका ताकदीवर जोर द्यायचा आहे. मिलेट्सची ताकद म्हणजे त्याची हवामान लवचिकता. अगदी खराब हवामानातही ते सहज वाढते. याला उत्पादनासाठी तुलनेने कमी पाण्याचीही आवश्यकता असते, ज्यामुळे ते पाण्याची कमतरता असलेल्या भागासाठी पसंतीचे पीक बनते.

आज मिलेट्सचा शुभारंभ महोत्सव आहे - नरेंद्र सिंह तोमर

केंद्रीय कृषिमंत्री नरेंद्र सिंह तोमर यांनी यावेळी सांगितले की, आज मिलेट‌्सचे लोकार्पण आहे. जेव्हा जेव्हा मिलेट्स संदर्भात कोणताही प्रश्न आला तेव्हा पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी आम्हा सर्वांना अतिशय उत्साहाने मार्गदर्शन केले आणि त्याचा परिणाम म्हणून हा कार्यक्रम उंचीवर पोहोचत आहे.

ग्लोबल मिलेट्स म्हणजे काय याबद्दल सविस्तर जाणून घ्या...

मिलेट्सला भरड धान्य असेही म्हणतात. यामध्ये प्रामुख्याने ज्वारी, बाजरी, नाचणी या धान्यांचा समावेश होतो. केंद्र सरकारच्या आवाहनानुसार संयुक्त राष्ट्र 2023 हे वर्ष आंतरराष्ट्रीय बाजरी वर्ष म्हणून साजरे करत आहे. ग्लोबल मिलेट्स कॉन्फरन्सदेखील या भागाचा एक महत्त्वाचा भाग असणार आहे.

मिलेट्स हे पोषणाचे भांडार आहे. भारत सरकार शेतकऱ्यांना शेतीसाठी प्रोत्साहन देऊन आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवण्याचा प्रयत्न करत आहे. यासोबतच ते मिलेट्सबाबत सर्वसामान्यांना जागरूक करण्याच्या दिशेने वेगाने काम करत आहे.

मिलेट्सला आंतरराष्ट्रीय स्तरावर चालना मिळेल

हा कार्यक्रम आंतरराष्ट्रीय स्तरावर मिलेट्सला प्रोत्साहन देणार आहे. देशातील लहान शेतकर्‍यांसाठी ते खूप फायदेशीर असल्याचे बोलले जात आहे. यासंदर्भात पीएम मोदींनी असेही म्हटले आहे की- मिलेट्सला जागतिक मान्यता मिळणे म्हणजे आपल्या लहान शेतकऱ्यांसाठी जागतिक बाजारपेठ तयार असणे आवश्यक आहे.

याद्वारे भारताला आता जगभरात अन्न आणि पोषण सुरक्षेची खात्री करण्यासाठी मिलेट्सची क्षमता दाखविण्याची संधी मिळणार आहे. त्यामुळे भारतासाठी ते खूप महत्त्वाचे आहे.

मिलेट्सच्या उत्पादनात भारताचा जगात पहिला क्रमांक लागतो. त्यामुळे भारत आता जगात आपली खास ओळख निर्माण करण्यासाठी जोरदार प्रयत्न करत आहे. मिलेट्स खाण्याचे अनेक फायदे आहेत.

मिलेट्सचे फायदे

मिलेट्स खाण्याचे अनेक फायदे आहेत. कारण ते स्थिर आणि जुळवून घेण्यासारखे आहे. वाढण्यास कमी पाणी लागते. हा ग्लुटेन मुक्त आहार आहे. वजन वाढवण्यात ग्लूटेन महत्त्वाची भूमिका बजावते. शरीराचे वजन वाढल्याने अनेक आजार होऊ लागतात. म्हणूनच वैद्यकीय तज्ज्ञ ग्लूटेनमुक्त आहाराची शिफारस करतात.

याशिवाय, मिलेट्स हा अन्न आणि पोषण सुरक्षेचा एक महत्त्वाचा स्रोत आहे. अशा स्थितीत ते जैवविविधतेचे गुरू मानले जाते. हे सर्व फायदे हे स्पष्ट करतात की आपल्या शरीराच्या योग्य विकासासाठी मिलेट्स किती फायदेशीर आहे.