लोकार्पण:संसद भवनाच्या उद्घाटनप्रसंगी ₹75 चे नाणे जारी होणार, 28 मे रोजी PM इमारतीचे उद्घाटन करणार

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि लोकसभा अध्यक्ष ओम बिर्ला यांच्या हस्ते रविवारी 28 मे रोजी संसदेच्या नवीन इमारतीचे उद्घाटन होणार आहे. यावेळी 75 रुपयांचे नाणे आणि स्टॅम्पचे लोकार्पण करण्यात येणार आहे. अर्थ मंत्रालयाने गुरुवारी नाण्याविषयी नोटिफिकेशन जारी केले. त्यांनी सांगितले की हे नाणे भारत सरकारच्या कोलकाता टांकसाळीत तयार होत आहे.

मात्र, संसदेच्या नवीन इमारतीच्या उद्घाटन प्रक्रियेबाबत फारशी माहिती सार्वजनिक क्षेत्रात आलेली नाही. पण एएनआयच्या सूत्रांकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, नवीन इमारतीचे उद्घाटन दोन टप्प्यात होण्याची शक्यता आहे. उद्घाटन कार्यक्रमापूर्वीचे विधी सकाळी सुरू होतील आणि संसदेतील गांधी पुतळ्याजवळ पार पडण्याची शक्यता आहे.

मिळालेल्या माहितीनुसार, पूजा आणि इतर धार्मिक विधींनंतर सकाळी साडेनऊच्या सुमारास सकाळचा टप्पा संपेल, त्यानंतर दुसऱ्या टप्प्याची सुरुवात दुपारी लोकसभेच्या सभागृहात राष्ट्रगीत गायनाने होईल. यादरम्यान 75 रुपयांचे नाणे आणि स्टॅम्पही जारी करण्यात येणार आहे.

75 रुपयांचे नाणे 44 मिमी व्यासाचे
केंद्र सरकार नवीन इमारतीच्या उद्घाटनप्रसंगी ७५ रुपयांचे नाणे बाजारात आणणार आहे. अर्थ मंत्रालयानुसार, हे नाणे गोल असेल, ज्याचा व्यास 44 मिमी ठेवण्यात आला आहे. त्याच्या बाजूला 200 सेर्रेशन्स असतील. हे नाणे 50% चांदी, 40% तांबे, 5% निकेल आणि 5% झिंकच्या मिक्सरपासून बनवले जात आहे.

नाण्याच्या एका बाजूला अशोकस्तंभ असेल, ज्याच्या खाली सत्यमेव जयते लिहिलेले असेल. डावीकडे देवनागरीत भारत आणि उजवीकडे इंग्रजीत India असे लिहिलेले असेल. नव्या नाण्यावर रुपयाचे चिन्ह असेल आणि सिंहाच्या खाली ७५ रुपये लिहिलेले असतील. नाण्याच्या दुस-या बाजूला संसद परिसराचे चित्र असेल. छायाचित्राच्या वर देवनागरीत 'संसद संकुल' आणि खाली इंग्रजीत 'पार्लियामेंट कॉम्प्लेक्स' असे लिहिलेले असेल.

उद्घाटन समारंभाचे वेळापत्रक

संसदेची नवीन इमारत ८६२ कोटी रुपयांमध्ये बांधण्यात आली
862 कोटी रुपये खर्चून बांधलेल्या नवीन संसद भवनाचे काम पूर्ण झाले आहे. 10 डिसेंबर 2020 रोजी पंतप्रधानांनी त्याची पायाभरणी केली होती. 15 जानेवारी 2021 रोजी नवीन संसद भवनाचे बांधकाम सुरू झाले. ही इमारत गेल्या वर्षी नोव्हेंबरमध्ये पूर्ण होणार होती. सेंट्रल व्हिस्टा प्रकल्पांतर्गत बांधलेली ही इमारत पंतप्रधानांचा ड्रीम प्रोजेक्ट आहे. ते 28 महिन्यांत बांधले गेले.

4 मजली इमारत, भूकंपाचा परिणाम होणार नाही
संसदेची जुनी इमारत ४७ हजार ५०० चौरस मीटरमध्ये, तर नवीन इमारत ६४ हजार ५०० चौरस मीटरमध्ये बांधण्यात आली आहे. म्हणजेच नवीन इमारत जुन्या इमारतीपेक्षा 17 हजार चौरस मीटर मोठी आहे. नवीन संसद भवन चार मजली आहे. त्याला 3 दरवाजे आहेत, त्यांना ज्ञान द्वार, शक्ती द्वार आणि कर्म द्वार अशी नावे आहेत. खासदार आणि व्हीआयपींसाठी स्वतंत्र प्रवेश आहे. त्यावर भूकंपाचा परिणाम होणार नाही. त्याची रचना एचसीपी डिझाइन, प्लॅनिंग आणि मॅनेजमेंट प्रायव्हेट लिमिटेडने तयार केली आहे. त्याचे शिल्पकार बिमल पटेल आहेत.

नवीन इमारत का बांधली
सध्याचे संसद भवन 96 वर्षांपूर्वी 1927 मध्ये बांधण्यात आले होते. मार्च 2020 मध्ये, सरकारने संसदेत सांगितले की जुनी इमारत जास्त वापरण्यात आली होती आणि ती खराब होत आहे. यासोबतच लोकसभेच्या नव्या परिसीमनानंतर वाढणाऱ्या खासदारांना बसण्यासाठी जुन्या इमारतीत पुरेशी जागा नाही. यासाठी नवीन इमारत बांधण्यात येत आहे.

नवीन संसदेचे वैशिष्ट्य

संविधान सभागृहात संविधानाची प्रत ठेवण्यात येणार आहे
नवीन इमारतीचे प्रमुख वैशिष्ट्य म्हणजे संविधान सभागृह. या सभागृहात संविधानाची प्रत ठेवण्यात येणार असल्याचे सांगण्यात येत आहे. याशिवाय महात्मा गांधी, जवाहरलाल नेहरू, सुभाषचंद्र बोस, देशाच्या पंतप्रधानांचे मोठे फोटोही लावण्यात आले आहेत.

जानेवारी २०२१ मध्ये बांधकाम सुरू झाले
15 जानेवारी 2021 रोजी नवीन त्रिकोणी आकाराच्या संसद भवनाचे बांधकाम सुरू झाले. ही इमारत गेल्या वर्षी नोव्हेंबरमध्ये पूर्ण होणार होती. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 10 डिसेंबर 2020 रोजी नवीन संसद भवनाची पायाभरणी केली. तेव्हा ते म्हणाले होते की, जेव्हा भारत आपल्या स्वातंत्र्याची ७५ वर्षे साजरी करेल तेव्हा संसदेच्या नवीन इमारतीपेक्षा सुंदर काहीही असू शकत नाही.