2023-आव्हाने आणि संकल्प:अनेक   उज्ज्वल   संकेत, एआय   तंत्रज्ञानाचा वापर वाढणार, सौरऊर्जेवर भर वाढणार

जगासाठी २०२२ हे वर्ष अनेक कठीण आव्हाने घेऊन आले होते. अनेक देशांना राजकीय संकट, ऊर्जाटंचाई आणि महागाईचा सामना करावा लागला. संयुक्त राष्ट्राने म्हटले आहे, २०२३ मध्ये जगासमोर अनेक संकटे असतील. त्यांचा सामना करण्यासाठी एकत्रित कृती आवश्यक आहे.

आव्हानांमध्येही अनेक आघाड्यांवर आशेचे सोनेरी किरण डोकावत आहेत. आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स तंत्रज्ञानाने आजारांची ओळख लवकरच केली जाईल. लस आणि औषधे बनवण्यासह अनेक उद्योगांमध्ये त्याचा वापर वाढेल. अमेरिका, चीन, भारत आणि युरोपीय देश सौरऊर्जेसारख्या ऊर्जेच्या नवीन स्रोतांवर अधिक वेगाने काम करतील.

ऊर्जेच्या नव्या स्रोतांवर कामाला गती युक्रेन युद्धामुळे ऊर्जा आघाडीवर (पेट्रोल, गॅस, वीज) अडचणी निर्माण झाल्या. युरोपमधील गॅस पुरवठा आणि ऊर्जा स्रोतांसाठी नवीन पर्याय अधिक खर्च होतील. चीन आणि भारतही नवीन ऊर्जा स्रोत निर्माण करत आहेत. नवीन उपकरणे तयार करण्यासाठी अमेरिकेने ३३ लाख कोटी रुपयांचा कार्यक्रम आखला आहे. इंटरनॅशनल एनर्जी एजन्सीनुसार, येत्या पाच वर्षांत जगात गेल्या वीस वर्षांपेक्षा जास्त ऊर्जास्रोत निर्माण होतील.

आर्थिक मंदीविरुद्ध संघर्ष जागतिक बँकेच्या मते, २००९ आर्थिक संकट आणि २०२० च्या महामारीनंतर २०२३ हे या शतकातील आर्थिक वाढीसाठी तिसरे सर्वात वाईट वर्ष असू शकते. अमेरिका, चीन आणि युरोप या तीन मोठ्या अर्थव्यवस्था मंदावत आहेत. महागाई दहा वर्षांतील सर्वोच्च पातळीवर आहे. कठीण काळातही चांगली चिन्हे आहेत. महामारीनंतर आर्थिक क्षेत्रात आशावादाची भावना आहे. आर्थिक सल्लागार कंपनी केपीएमजीच्या सर्वेक्षणानुसार, ५८% कंपन्यांच्या सीईओंचा असा विश्वास आहे की अल्पावधीत थोडी मंदी येईल. त्यांना त्यांच्या कंपन्यांच्या क्षमतेवर विश्वास आहे.

एआय आणि मेटाव्हर्स अनेक उद्योगांमध्ये कृत्रिम बुद्धिमत्तेचा वापर वाढला आहे. स्मार्ट कार रस्त्यावर येत आहेत. सुपर कॉम्प्युटर दुर्मिळ आजार ओळखू लागले आहेत. एआय सिस्टिम फसव्या व्यवहारांचा शोध घेण्यास सक्षम असेल. मॉडर्नाच्या कोविड-१९ लसीच्या विकासात एआयने महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. यावर्षी एआयचा वापर अधिक क्षेत्रांमध्ये वाढेल. नवीन वर्षात व्हर्च्युअल आणि ऑगमेंटेड रिअॅलिटी टेक ऑफ होईल असा अंदाज तज्ज्ञांनी व्यक्त केला आहे.

हुकूमशाहीला रशियात आव्हान युक्रेनवर रशियन हल्ल्याचा परिणाम शेजारील देशांवर वाढला. पण पाश्चात्त्य राष्ट्रांनी निदर्शनास आणून दिले आहे की ते हुकूमशाही सरकारांना वेगळे करण्यासाठी एकत्र येऊ शकतात. युरोपियन युनियन आणि ईयूने रशियावर अनेक आर्थिक निर्बंध लादले. परराष्ट्र धोरण तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, काही देश या वर्षी रशियावर पुन्हा निर्बंध लादण्याचा विचार करतील. इकॉनॉमिक ऑर्गनायझेशन ब्रुगेलच्या अहवालानुसार, निर्बंधांचा रशियाच्या अर्थव्यवस्थेवर वाईट परिणाम होत आहे. मोठ्या चिनी कंपन्यांवरील निर्बंधांमुळे चीन रशियाला लष्करी आणि आर्थिक मदत देऊ शकत नाही.