कथा

याच दरम्यान शिक्षकाच्या गरोदर असलेल्या पत्नीची तब्येत नाजूक होते. तिच्यावर एक महत्वाची शस्त्रक्रिया करणे गरजेचे होऊन बसते. शिक्षकाला तसा दूरध्वनी येताच ते चार पाच दिवस आपली पत्नीला ज्या गावी रुग्णालयात दाखल केले आहे तिथे जायला निघतात. नेमके याच चार पाच दिवसांत शाळेतील काही विद्यार्थी एक योजना आखतात. शाळा बंद पडायला नको असेल तर इन्स्पेक्शनच्या वेळी अब्दुल हा विद्यार्थी शाळेत हवाच असा विचार मनात प्रबळ होऊन गौरी ही विद्यार्थीनी व संकेत हा विद्यार्थी ढोबळेवाडीहून पहाटेची एसटी पकडून सांगलीला जायचा मनसुबा आखतात. मात्र आपल्या या हालचालींची गंधवार्ता ते आपले विद्यार्थीमित्र वगळता अन्य कोणालाही कळू देत नाहीत.  म्हणजे आपल्या घरच्या मंडळींनाही नाही. त्यासाठी शाळेतले विद्यार्थी सर्वांच्या नावाच्या चिठ्ठ्या एकत्र ठेवतात व त्यातून कोण सांगलीला जाणार याची एक चिठ्ठी काढली जाते. ती निघते गौरीच्या नावाची. पण गौरीला एकटीला सांगलीला जाऊ देण्यास तिचे वर्गमित्र तयार होत नाहीत. तिच्यापेक्षा वयाने लहान असलेला संकेत हा मग तिचे मन वळवून तिच्यासोबत सांगलीला जायला निघतो. ती दोघे सांगलीला एसटीबसने रवाना होतात. इथे ढोबळेवाडी शाळेतील त्या दोघांच्या मित्रांना रहस्य उलगडते ते म्हणजे ज्या सर्वांच्या नावाच्या चिठ््ठ्या तयार केल्या असे गौरीने भासविले होते, त्या प्रत्येक चिठ्ठीवर गौरीचेच नाव तिने लिहिलेले होते. हे सत्य समोर येताच हे वर्गमित्र हबकतात. 

गौरी व संकेत ढोब‌‌ळेवाडीहून जेव्हा एसटीने सांगलीला पोहोचतात त्यावेळी ते एवढे मोठे शहर बघून ते काहीसे गांगरतात. ते तिथल्या अनेक हॉटेलमध्ये अब्दुलची चौकशी करतात पण काहीच थांगपत्ता लागत नाही. गौरी व संकेत निराश होतात. मग विचार करताना त्यांना लक्षात येते की काही विशिष्ट भागात खिमा-पाव हा पदार्थ मिळतो अशी हॉटेल्स आहेत. आपण त्या ठिकाणी अब्दुलची चौकशी करु. ते अशा भागात फिरत असताना त्यांना अचानक अब्दुलचा मामा रझाक दिसतो. ते रझाकला गावच्या शाळेची सग‌ळी परिस्थिती सांगतात व अब्दुलला आम्ही पुन्हा ढोबळेवाडीला घेऊन जायला आलोय म्हणून विनंती करतात. पण रझाक हा अत्यंत बेरकी असतो. त्याने अब्दुलला हरकाम्या केलेले असते. तो आपल्या हॉटेलमधे अब्दुल नाही म्हणून बिनदिक्कतपणे खोटे सांगतो व या गौरी व संकेतला वाटेला लावतो. पण तो खोटे बोलतो आहे हे या मुलांच्या लक्षात येते. ते पोलिसांची मदत घेतात. 
 

 कथा

 रझाकच्या हॉटेलमधे अब्दुल आहे का याची तपासणी करायला आलेल्या पोलिस हवालदाराला रझाक पैसे व खिमा पावचे पार्सल देऊन खिशात टाकतो. रझाक त्यानंतर आपल्या हॉटेलमधील एका नोकराला फोन करुन सांगतो की, अब्दुल जिथे आहे तिथेच त्याला रोखून ठेव. अब्दुल हा दुकानातून जवळच एका दर्ग्याजवळ चहा द्यायला गेलेला असतो. रझाकचा नोकर तिथे अब्दुलला शोधून काढतो व त्याला कुठेही हलू देत नाही. इथे अब्दुलची वाट बघत असणारे गौरी व संकेत पुन्हा हताश होतात. पण त्यांना रझाकचा संशयही आलेला असतो. 

या सगळ्या घडामोडीत गौरी व संकेतची दुपारची एसटी चुकते. त्यामुळे ढोबळेवाडीत मोठा गोंधळ उडणार हे आता या दोघांनाही लक्षात आलेले असते. इथे ढोबळेवाडीत आपली मुले रात्री उशीरापर्यंत घरी आलेली नाहीत म्हणून गौरी व संकेतच्या घरचे प्रचंड अस्वस्थ होतात. या मुलांना शोधण्यासाठी गावकरी पंचक्रोशीत शोधाशोध करु लागतात. पण मुलांचा ठावठिकाणा लागत नाही. इथे गौरी व संकेत अख्खी रात्र सांगली शहरात एकाकी अवस्थेत काढतात. अब्दुलचा मामा रझाक याला काही उपरती होऊन तो रझाकला ढोबळेवाडीला परत जाऊ देतो का? गौरी व संकेत अब्दुलला ढोबळेवाडीला परत आणण्यासाठी सांगलीला जातात त्या गोष्टीसाठी शिक्षकाला सरपंच व गावकरी जबाबदार धरतात का? अब्दुल अखेर ढोबळेवाडीस परत येतो का?  ढोबळेवाडीची शाळा बंद होण्यापासून अखेर वाचते की वाचत नाही? असे अनेक प्रश्न निर्माण होतात. त्यांची उकल होण्यासाठी हा चित्रपट पाहायला हवा.

अभिनय 

 उबुंटू या चित्रपटात सारंग साठ्ये यांनी शिक्षकाची केलेली भूमिका अतिशय समंजस झाली आहे. ते एकशिक्षकी शाळेतले शिक्षक म्हणून खरच शोभतात. या शिक्षकाचा ध्येयवाद त्याच्या अभिनयातून प्रतीत होतो. या एकशिक्षकी शा‌ळेतील विद्यार्थी गौरी (कलावंत - भाग्यश्री संकपाळ), संकेत (कान्हा भावे) या दोघांच्या भूमिका ठाकठीक झाल्या आहेत. त्यांनी अब्दुल (अथर्व पाध्ये) या आपल्या वर्गमित्राला सांगलीत जाऊन पुन्हा ढोबळेवाडीत आणण्याची चालविलेली धडपड आपल्या अभिनयातून ठीकठाक दाखविली आहे. पण या दोघांना असलेले संवाद व त्यांच्यावर चित्रीत झालेली दृश्ये ही काहीवेळेस हास्यास्पद स्तरावर जातात. त्यामुळे या त्यांच्या धडपडीचे गांभीर्य खूप कमी होते. सलमा (आरती मोरे), शुभम पवार (विकास), चंदू (आर्य हडकर), माधव (पूर्वेश कोटियन), चैत्राली गडकरी (अंकिता), मंजू - (आर्या सौदागर), बाळकृष्ण (बाळकृष्णा राऊळ), गौरीची आई (योगिनी पोफळे), सरपंच (शशांक शेंडे), सरपंचाची बायको (स्मृती पाटकर), अब्दुलची आई (कल्पना जगताप) या सहकलाकारांच्या भूमिका ठाकठीक झाल्या आहेत. मुळ कथा, कथाविस्तार, पटकथा व दिग्दर्शनातील विस्कळीतपणामुळे या भूमिकांना स्वत:चा बाज नीट गवसलेला नाही.

दिग्दर्शन 

 पुष्कर श्रोत्री हे मराठी चित्रपट, नाटक, मालिकांमधील नाणावलेले अभिनेते आहेत. गेल्या अनेक वर्षांपासून विविध प्रकारच्या भूमिका केल्याने प्रेक्षकशरण भूमिका व अभिजात भूमिका यांच्यात नेमके काय अंतर आहे हे त्यांना नक्कीच नीट माहिती आहे. अभिनेता म्हणून त्यांनी आजवर जे कौशल्य दाखविले आहे, जो अनुभव घेतला आहे त्याचे पाठबळ घेऊनच ते दिग्दर्शक म्हणून पुढच्या प्रवासाला सज्ज झाले. भालचंद्र कुबल यांनी लिहिलेली उबुंटूची मूळ कथा ही कागदावर वाचताना कदाचित पुष्कर श्रोत्रींना नक्कीच आकर्षक, मनोवेधक वाटली असेल पण तिचा कथाविस्तार करताना व ती पडद्यावर साकारताना श्रोत्री कमी पडले आहेत. उबुंटू या चित्रपटाचा मध्यंतरापर्यंतचा भाग हा काही प्रमाणात प्रेक्षकांना खिळवून ठेवतो पण उत्तरार्धात असे प्रसंग, संवाद आहेत की जे रटाळ झाले आहेत. कथा, पटकथा, संवाद लिहिणाऱ्यांचे तसे जे अपयश आहे तसेच ही घसरगुंडी रोखू न शकलेल्या दिग्दर्शकाचेही ते अपयश आहे. या चित्रपटाचा कथाविस्तार, पटकथा, दिग्दर्शन पुष्कर श्रोत्रींचे असून निर्माताही तेच आहेत. या चित्रपटाच्या संवादलेखनातही त्यांचा सहभाग आहे. इतक्या आघाड्यांवर एका व्यक्तीने सहभागी होऊन उत्तम चित्रपट निर्माण केल्याची उदाहरणे असतीलच. पण उबुंटूच्या बाबतीत हे गणित पुष्कर श्रोत्रींना जमलेले नाही. चित्रपटाच्या उत्तरार्धात येणारा आकाशवाणीच्या सांगली केंद्राचा संबंध, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या मन की बात या कार्यक्रमाचा येणारा संबंध हे अनाकलनीय आहे. ते कथेत विजोड वाटते. खेदाने नमुद करावे लागेल की उबुंटूच्या मांडणीचा आत्मा दिग्दर्शक म्हणून पुष्कर श्रोत्रींना गवसलेलाच नाही. त्यामुळे लहान मुलांची ही कथा पडद्यावर रंगवून एक सुंदर चित्रपट निर्माण करण्याची संधी वाया गेली आहे. हा धड मुलांचाही चित्रपट होत नाही, धड मोठ्यांचाही चित्रपट नाही.  

संगीत

उबुंटू चित्रपटाला संगीतकार कौशल इनामदार यांनी संगीत दिले आहे. या चित्रपटातील गाण्यांपैकी  एक गाणे हे विद्यार्थ्यांचे प्रार्थनागीत आहे. ते अतिशय सुंदर झाले आहे. पूर्वी उंबरठा या चित्रपटात एक प्रार्थनागीत होते ते म्हणजे `गगन सदन तेजोमय...' या प्रार्थनागीतानंतर बरेच वर्षात चांगले प्रार्थनागीत मराठी चित्रपटात ऐकायला मिळाले नव्हते. ते उबुंटू चित्रपटात ऐकायला मिळाले. फक्त या प्रार्थनागीताचे शब्द इथे सांगत नाही. प्रत्यक्ष ऐकल्यानंतर ते अनुभवा. या चित्रपटातील बाकीची गाणी खूप लक्षात राहतील अशी खात्री देता येत नाही. उबुंटूमधील गाणी श्रीरंग गोडबोले, समीर सावंत यांनी लिहिली आहेत. तर अजित परब, मुग्धा वैशंपायन, अनुराग इनामदार, विदित पाटणकर, वेदांत चिम्मालागी, मुग्धा हसबनीस यांनी ती गायली आहेत.