जागतिक संगीत दिवस: जीवनाच्‍या प्रत्‍येक वळणावर संगीत आपल्‍याला जगायला शिकविते

पृथ्‍वीतलावर संगीत आवडत नाही, तसेच संगीताशी आपला काही एक संबंध नाही, असे म्हणणारा मनुष्य शोधून सुद्धा सापडणार नाही. तसं पाहिलं तर आपले आयुष्य संगीताच्या सप्तसुरांनी व्यापले आहे. वसुंधरेच्या प्रत्येक कणाकणात संगीत सामावले आहे. त्यामुळे आपल्या आयुष्यात नवचैतन्य संचारले आहे. संगीत नसेल तर माणसाचे जीवन क्षणभंगूर आहे. त्‍यामुळेच, की काय जागतिक पातळीवर 'संगीत दिन' मोठ्या हर्षोल्हासात साजरा केला जातो.

जागतिक पातळीवर संगीत दिन साजरा करण्याची परंपरा प्रथम फ्रान्समध्ये रुजली. फ्रान्समध्ये संगीत दिनाला 'फेटे डेला म्युसिक्यू' असे संबोधले जाते. वास्तविक, लेबोनिज लोकांच्या जीवनात संगीत महोत्सवाचा अनन्य साधारण महत्त्व आहे. संगीत जणू त्यांच्या जीवनाचा अविभाज्य घटकच बनलाय. फ्रान्समधील एक ख्यातनाम संगीत दिग्दर्शक मॉरीश फ्लेरेट यांनी त्यावेळेच्या तिथल्या सांस्कृतिक विभागासाठी या सोहळ्याची सुरुवात केली होती. आज, जगभर 21 जूनला संगीताचा महोत्सव साजरा होतो.

जन्‍मापासून ते मृत्युपर्यंत मानवासोबत संगीत आहे. किंबहूना संगीताविना मनुष्‍याचे जीवन अशक्‍य आहे. जीवनाच्‍या प्रत्‍येक क्षणाला, प्रत्‍येक हिंदोळ्यावर संगीत महत्त्‍वाची भूमिका बजावत असते. संगीत माणसाला रिझवण्‍याचे, बळकटी देण्‍याचे काम करते. एवढेच नव्हे तर दुर्धर आजारही म्युझिक थेरपीने बरे झाल्याची उदाहरणे आहेत.

ग्रीक तत्त्ववेत्ता प्‍लेटोने राज्‍यात शालेय शिक्षणात संगीत आणि व्‍यायाम हे दोन विषय अनिवार्य केले होते. त्‍याचे महत्त्व त्‍यांनी अचूकपणे जाणले होते. संगीतामुळे माणूस संवेदनशील होतो. त्‍याला भाव-भावना समजायला लागतात. मन सशक्‍त होते. तर व्‍यायामामुळे शरीर बळकट होते. आणि राज्‍य टिकवण्‍यासाठी मन अर्थात मेंदू आणि बळकट शरीराची आवश्‍यकता असते.