बापू बिरुंच्या नावाचा पश्चिम महाराष्ट्रात होता दरारा; प्रत्येक घरात केला जातो आजही आदर

बापू बिरू वाटेगावकर ऊर्फ आप्पा. पश्चिम महाराष्ट्रातील घराघरात माहिती असलेले नाव. ठणठणीत तब्येत. तल्लख बुद्धी. वागण्या-बोलण्यात तडफ, हा त्यांचा आब. काही दिवसांपूर्वी त्यांच्या गुडघ्यांवर शस्त्रक्रिया झाली होती. आधी डॉक्टर म्हणाले, वयोमानपरत्वे शक्य होणार नाही. आप्पा म्हणाले, काही घाबरू नका. काही होणार नाही, ...आप्पाचं सगळंच कसं अद्भुत नि अलौकिक...

‘रंग्या शिंदेंची बोरगावात गँग हुती. त्या गँगच्या जिवावर रंग्या लय मातलं वतं. कोंबडं घावदे न्हायतर बोकड, बिन पैसे देता घेऊन जायचं. पैसे मागितलं तर मार द्यायचं. खलास करीन म्हणायचं. गावातल्या आया-बहिणींवर त्येची वाईट नजर हुती. त्याला बघितला तरी, माझं रगात तापत हुतं. असला नराधम जिवंत ठवून चालायचा न्हाय, असं वाटायचं. गावातलं पुढारीबी त्याला भेत हुतं. मग म्याच शेवटी त्याला संपवला. तवापसन म्या ठरवलं, आता इथनं पुढं याच रस्त्यानं आपुन जायाचं. जो गरिबांना त्रास दिलं, त्याला संपवायचा. जेला कुणी नाही, त्याला आपुन हुयाच. माणसं आजबी भेटली तरी रडत्यात, पाया पडतात... असे आप्पांनी काही दिवसांपूर्वीच सांगितले होते. 

चित्रपट, तमाशा आणि पोवाडा या माध्यमांनी त्यांची दखल घेतली. बोरगावचे ढाण्या वाघ म्हणून बापू कोल्हापुर ते पुणे ते सगळ्यांना माहिती होते. मी बापू आप्पांना यापूर्वी चार वेळा पाहिले होते. सांगली जिल्ह्यातील विटा येथे त्यांच्या उपस्थितीत एका सभा झाली होती. त्या सभेतलं त्यांचं आध्यात्मिक भाषण मी ऐकलेलं. त्यानंतर खटाव तालुक्यातील मायणी या गावात गेलो होतो. मायणीच्या चौकात गर्दी होती. गर्दीजवळ गेलो तर तिथं बापू बिरू वाटेगावकर आले होते. त्या भागात एका लग्नाच्या निमित्ताने ते आले होते. गर्दीतील लोक त्यांच्या पाया पडत होते. आप्पा लोकांशी बोलत होते. त्यांच्यासोबत फोटो काढण्यासाठी अनेक जण जवळ जात होते. गरिबांना सुखी जीवन जगता यावं म्हणून स्वतःला दुःखाच्या खाईत लोटून दिलेला, संसारावर तुळशीपत्र ठेवलेल्या एका खऱ्याखुऱ्या नायकाला लोक सलाम करत होते.जे पाय अन्यायाच्या विरोधात धावून गेले होते, मैलोनमैल काट्याकुट्यातून चालले होते, त्या पायावर माणसं डोकं टेकवत होती. कृष्णाकाठचा वाघ साक्षात समोर उभा होता...