IPL:CSK नंबर-2 वर राहून 3 वेळा चॅम्पियन बनले, MI 67%, तर GT 100% प्लेऑफ सामने जिंकले; LSG सलग दुसरा एलिमिनेटर खेळणार

इंडियन प्रीमियर लीग (IPL) मध्ये 51 दिवस आणि 70 सामन्यांनंतर 4 प्लेऑफ संघ सापडले आहेत. लीग स्टेजच्या समाप्तीनंतर, गुजरात टायटन्स (GT) प्रथम, चेन्नई सुपर किंग्स (CSK) द्वितीय, लखनऊ सुपरजायंट्स (LSG) तृतीय आणि मुंबई इंडियन्स (MI) गुणतालिकेत चौथ्या स्थानावर आहे.

क्वालिफायर-1 जीटी आणि सीएसके यांच्यात 23 मे रोजी, तर एलिमिनेटर सामना 24 मे रोजी एलएसजी आणि एमआय यांच्यात खेळवला जाईल. दोन्ही सामने चेन्नईच्या चेपॉक स्टेडियमवर होणार आहेत.

महेंद्रसिंह धोनीच्या नेतृत्वाखाली चेन्नईने आतापर्यंत खेळलेल्या 14 मोसमात 12व्यांदा प्लेऑफ गाठले आहे. मुंबई 5 वेळा चॅम्पियन असून 10व्यांदा टॉप-4 मध्ये स्थान मिळवत आहे. त्याच वेळी, गतविजेते गुजरात आणि लखनऊने 2022 मध्ये पहिल्यांदाच समावेश केल्यानंतर सलग दुसऱ्या सत्रात प्लेऑफमध्ये प्रवेश केला.

या बातमीत जाणून घ्या, पॉइंट टेबलच्या टॉप-4 मध्ये स्थान मिळवलेल्या चार संघांचे मागील प्लेऑफ रेकॉर्ड. 2023 पूर्वी हे संघ किती वेळा टॉप-4 मध्ये राहिले, किती सामने जिंकले, किती पराभूत झाले, किती फायनल खेळले आणि किती वेळा ते चॅम्पियन बनले...

1. गुजरात टायटन्स | प्लेऑफमध्ये 100% विजयाचा विक्रम
हार्दिक पंड्याच्या नेतृत्वाखालील गुजरात टायटन्स 20 गुणांसह गुणतालिकेत अव्वल स्थानावर आहे. संघाने 14 पैकी 10 सामने जिंकले आणि केवळ 4 सामने गमावले. 2022 नंतर प्रथमच आयपीएलमध्ये समाविष्ट असलेल्या टायटन्सने सलग दुसऱ्या सत्रात प्लेऑफमध्ये प्रवेश केला. गेल्या वर्षीही या संघाने अंतिम फेरी गाठून ट्रॉफी जिंकली होती.

गेल्या हंगामातही संघाने 10 सामने जिंकले होते आणि यावेळीही त्यांनी तेवढेच सामने जिंकले. 2022 मध्ये, जीटीने क्वालिफायर-1 आणि फायनलमध्ये राजस्थान रॉयल्सचा पराभव करून ट्रॉफी जिंकली. म्हणजेच या संघाने प्लेऑफमध्ये एकूण 2 सामने खेळले आहेत आणि ते दोन्ही जिंकले आहेत. अशा स्थितीत संघाचा प्लेऑफ सामना जिंकण्याचा विक्रम १००% आहे.

गुजरात चेपॉकमध्ये अजून खेळलेला नाही
23 मे रोजी त्यांच्या होम ग्राउंड एमए चिदंबरम स्टेडियमवर क्वालिफायर-1 मध्ये यावेळी गुजरातचा सामना सीएसकेशी होईल. या संघाने प्लेऑफमध्ये आतापर्यंत चेन्नईविरुद्ध एकही सामना खेळलेला नाही. पण साखळी टप्प्यात दोघांमध्ये 3 सामने झाले आणि तिन्ही सामने गुजरातने जिंकले. सर्व सामने 3 वेगवेगळ्या मैदानांवर खेळले गेले, परंतु दोन्ही संघ अद्याप CSK च्या होम ग्राउंड चेपॉकवर आमनेसामने आलेले नाहीत. यावेळी चेपॉकमध्ये दोन्ही चॅम्पियन संघ प्रथमच आमनेसामने येणार आहेत.

2. चेन्नई सुपर किंग्ज | विक्रमी 12व्यांदा प्लेऑफमध्ये पोहोचला
महेंद्रसिंह धोनीच्या नेतृत्वाखालील चेन्नई सुपर किंग्ज (CSK) यावेळी 17 गुणांसह गुणतालिकेत क्रमांक-2 वर आहे. संघाने 14 पैकी 8 सामने जिंकले, 5 गमावले आणि एक अनिर्णित सामना खेळला. 2008 पासून आयपीएल खेळणाऱ्या चेन्नईने विक्रमी 12व्यांदा प्लेऑफ गाठले. 12 प्लेऑफमध्येही संघ 9 वेळा फायनलमध्ये पोहोचला आणि 4 वेळा ट्रॉफीही जिंकली.

संघाने स्पर्धेच्या एकूण 16 हंगामांपैकी 14 सामने खेळले आहेत. मॅच फिक्सिंग आणि सट्टेबाजी संबंधित प्रकरणांमुळे CSK वर 2016 आणि 2017 मध्ये 2 वर्षांची बंदी घालण्यात आली होती.

CSK 2020 आणि 2022 हंगामात केवळ 2 वेळा स्पर्धेत टॉप-4 मध्ये स्थान मिळवू शकले नाही. दोन्ही वेळा संघ दुसऱ्या शेवटच्या स्थानावर होता. पण 2021 मध्ये त्याने ट्रॉफी जिंकली. 2022 मध्येही, 10 संघांच्या गुणतालिकेत 9व्या क्रमांकावर राहिल्यानंतर, या वर्षी संघ पुन्हा प्लेऑफसाठी पात्र ठरला आहे.

CSK ने 62.5% प्लेऑफ सामने जिंकले
आतापर्यंत CSK ने प्लेऑफच्या 11 हंगामात 24 सामने खेळले आहेत. त्यांना 15 मध्ये विजय आणि 9 मध्ये पराभव मिळाला. म्हणजेच, त्याने प्लेऑफमधील 62.5% सामने जिंकले आहेत. 2009 आणि 2014 हे एकमेव हंगाम होते जेव्हा संघ टॉप-4 मध्ये स्थान मिळवूनही अंतिम फेरीत पोहोचू शकला नाही. हा संघ 2008, 2012, 2013, 2015 आणि 2019 मध्ये अंतिम फेरीत हरला होता. त्याच वेळी, CSK 2010, 2011, 2018 आणि 2021 मध्ये चॅम्पियन बनले आहे.

एक महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे 2011 मध्ये प्रथमच प्लेऑफ पद्धत लागू केल्यानंतर, चेन्नईने साखळी टप्प्यात क्रमांक-2 वर राहूनच तीनही ट्रॉफी जिंकल्या. 2010 मध्ये, संघ 3 क्रमांकावर राहून चॅम्पियन बनला, परंतु नंतर उपांत्य फेरीची पद्धत असायची.

तर 2009 आणि 2019 मध्ये संघाला लीग टप्पा क्रमांक-2 वर पूर्ण करूनही ट्रॉफी उचलता आली नाही. 2009 मध्ये सेमीफायनलमध्ये RCB कडून त्यांचा पराभव झाला होता, तर 2019 च्या फायनलमध्ये टीमला मुंबई विरुद्ध एक रनने पराभव स्वीकारावा लागला होता. म्हणजेच, CSK ने एकूण 5 वेळा पॉइंट टेबलमध्ये नंबर-2 राहिल्यानंतर 4 फायनल खेळले आणि 3 वेळा ट्रॉफीही उंचावली. यावेळी देखील संघाने लीग टप्पा क्रमांक-2 वर पूर्ण केला आहे.

3. लखनऊ सुपरजायंट्स | गेल्या वर्षी आरसीबीकडून पराभव पत्करावा लागला
कृणाल पंड्याच्या नेतृत्वाखाली लखनऊ सुपरजायंट्सने शेवटचा सामना जिंकून प्लेऑफमध्ये प्रवेश केला. संघाने साखळी फेरीत १७ गुणांसह तिसरे स्थान पटकावले. त्यांनी 14 पैकी 8 सामने जिंकले, 5 गमावले आणि एक अनिर्णित खेळला. गुजरातप्रमाणेच, 2022 नंतर प्रथमच आयपीएलमध्ये समाविष्ट झालेल्या सुपरजायंट्सनेही सलग दुसऱ्या सत्रात प्लेऑफमध्ये प्रवेश केला.

गेल्या मोसमात एलिमिनेटरमध्ये आरसीबीकडून पराभूत झाल्याने एलएसजी अंतिम शर्यतीतून बाहेर पडला होता. त्यानंतरही संघ तिसऱ्या क्रमांकावर राहिला, मात्र त्यावेळी संघाने 9 सामने जिंकले होते आणि यावेळी त्यांनी 8 सामने जिंकले आहेत. एकूणच, एलएसजी याआधी केवळ एकदाच प्लेऑफमध्ये पोहोचला आहे, संघ एक सामना खेळला, परंतु त्यातही पराभव झाला. म्हणजेच, एलएसजी अजूनही प्लेऑफ सामन्यांमध्ये पहिल्या विजयाच्या शोधात आहे.

मुंबईविरुद्ध शानदार कामगिरी
LSG चेन्नईच्या मैदानावर 24 मे रोजी एलिमिनेटरमध्ये 5 वेळच्या चॅम्पियन मुंबई इंडियन्सशी भिडणार आहे. दोघेही प्लेऑफमध्ये प्रथमच आमनेसामने असतील. पण साखळी टप्प्यात दोन्ही संघांमध्ये 3 सामने झाले आणि तिन्ही लखनऊने जिंकले. त्यापैकी 2 सामने मुंबईत आणि एक लखनऊमध्ये खेळवण्यात आला. म्हणजेच चेपॉक स्टेडियमवर दोन्ही संघ प्रथमच आमनेसामने येणार आहेत.

4. मुंबई इंडियन्स | 5 वेळा चॅम्पियन
रोहित शर्माच्या नेतृत्वाखाली मुंबई इंडियन्सने रविवारी पहिल्या सामन्यात सनरायझर्स हैदराबादचा पराभव केला. पण जीटी आणि आरसीबी यांच्यातील सामन्यामुळे हा संघ प्लेऑफमध्ये पात्र ठरू शकला. गुजरातने रविवारी रात्री बंगळुरूचा 6 गडी राखून पराभव केला आणि त्यांना 14 गुणांवर रोखले. अशा स्थितीत मुंबई 16 गुणांसह गुणतालिकेत चौथ्या क्रमांकावर आहे. त्यांनी 14 पैकी 8 सामने जिंकले आणि 6 गमावले. जर आरसीबीने शेवटचा सामना जिंकला असता तर 16 गुण आणि चांगल्या धावगतीने ते प्लेऑफसाठी पात्र ठरले असते, परंतु तसे झाले नाही.

बरं, कसा तरी एमआय प्लेऑफमध्ये पोहोचला, पण हा संघ प्लेऑफच्या मास्टर संघांपैकी एक आहे. 2010 मध्ये प्रथमच टॉप-4 पूर्ण केल्यानंतर, त्यांनी आता 10व्यांदा प्लेऑफमध्ये प्रवेश केला आहे, CSK नंतर सर्वाधिक. 2010 मध्ये, संघ प्रथमच CSK कडून अंतिम फेरीत हरला होता. त्यानंतर मुंबईने 8 प्लेऑफमध्ये 5 फायनल खेळले आणि प्रत्येक वेळी ट्रॉफी उंचलली.

2013 पासून, संघाने 6 वेळा प्लेऑफमध्ये प्रवेश केला आणि 2014 मध्ये फक्त एकदाच चॅम्पियन होऊ शकला नाही. त्यानंतर लीग टप्प्यात चौथ्या क्रमांकावर असलेल्या एमआयला चेन्नईविरुद्ध एलिमिनेटरमध्ये पराभवाला सामोरे जावे लागले. यावेळीही संघ चौथ्या क्रमांकावर राहून एलिमिनेटरमध्ये पोहोचला आहे, मात्र येथे त्यांचा सामना लखनऊ सुपरजायंट्सशी होणार आहे.

मुंबईच्या नावावर ६६.६७% प्लेऑफ सामने जिंकण्याचा विक्रम
2011 आणि 2012 मध्येही मुंबईने लीग स्टेजमध्ये नंबर-3 वर राहून प्लेऑफ गाठले होते. पण 2011 मध्ये, संघ क्वालिफायर-2 मध्ये RCB कडून हरला, तर 2012 मध्ये CSK ने एलिमिनेटरमध्ये त्यांचा पराभव केला.

मुंबईने प्लेऑफमध्ये आतापर्यंत 18 सामने खेळले आहेत. तो 12 मध्ये जिंकला आणि 6 मध्ये पराभूत झाला. यामध्येही केवळ CSK संघाला ४ वेळा पराभूत करता आले, तर पुणे आणि बंगळुरूकडून त्यांना प्रत्येकी एकदा पराभवाला सामोरे जावे लागले. एकूणच, संघाने प्लेऑफमधील 66.67% सामने जिंकले आहेत. संघाने आतापर्यंत 3 एलिमिनेटर खेळले आहेत, 2 हरले आणि एक जिंकला.

एक महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे जेव्हाही मुंबई आयपीएलच्या अंतिम फेरीत पोहोचली तेव्हा संघ लीग टप्प्यात पहिल्या किंवा दुसऱ्या क्रमांकावर राहिला. तिसऱ्या किंवा चौथ्या क्रमांकावर राहिल्यानंतर संघाला एकही फायनल खेळता आली नाही. यावेळीही संघाने चौथ्या क्रमांकावर राहून लीग टप्पा पूर्ण केला आहे.

प्लेऑफ म्हणजे काय?
आयपीएलच्या गुणतालिकेत अव्वल-४ स्थानी असलेले संघ प्लेऑफमध्ये प्रवेश करतात. टॉप-4 मधील टॉप-2 संघ क्वालिफायर-1 आणि बॉटम-2 संघ एलिमिनेटर खेळतात. क्वालिफायर-1 जिंकणारा संघ अंतिम फेरीत पोहोचतो आणि पराभूत संघाला क्वालिफायर-2 मध्ये प्रवेश मिळतो.

एलिमिनेटर हरणारा संघ स्पर्धेतून बाहेर पडेल आणि विजेता संघ क्वालिफायर-2 मध्ये जाईल. क्वालिफायर-2 जिंकणारा संघ क्वालिफायर-1 च्या विजेत्याविरुद्ध अंतिम सामना खेळतो. आयपीएलच्या या संपूर्ण पद्धतीला प्लेऑफ म्हणतात.

पहिल्या 3 हंगामात प्लेऑफ झाले नाहीत
2011 पासून आयपीएलमध्ये प्लेऑफ प्रणाली सुरू करण्यात आली. त्याआधी २०१४ सालच्या स्पर्धेत उपांत्य फेरीचे सामने झाले होते. यामध्ये गुणतालिकेवरील प्रथम क्रमांकाचा संघ चौथ्या क्रमांकाच्या संघाविरुद्ध तर द्वितीय क्रमांकाचा संघ तृतीय क्रमांकाच्या संघाविरुद्ध उपांत्य फेरीत खेळला. उपांत्य फेरीत विजयी झालेल्या संघाने अंतिम फेरीत प्रवेश केला.

2010 नंतर ही प्रणाली बंद करून प्लेऑफ पद्धत सुरू करण्यात आली. 2011 पासून, प्लेऑफ पद्धत स्पर्धेत सतत चालू आहे. त्याच्या मदतीने, गुणतालिकेत अव्वल-2 स्थान असलेल्या संघांना अंतिम फेरीत पोहोचण्याच्या 2 संधी मिळतात. दुसरीकडे, तळाच्या-2 स्थानावरील संघांना अंतिम फेरी गाठण्यासाठी सलग 2 सामने जिंकावे लागतील.